ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับความปลอดภัยในการทำงาน
- ความปลอดภัยในการทำงาน
สภาพการทำงานที่ปลอดภัยจากเหตุ อันจะทำให้เกิดอุบัติเหตุการประสบอันตราย โรค การเจ็บป่วย หรือความเดือดร้อน รำคาญ เนื่องจากการทำงาน หรือเกี่ยวกับการทำงาน - การประสบอันตราย
การที่ลูกจ้างได้รับอันตรายแก่กาย หรือผลกระทบแก่จิตใจ หรือถึงแก่ความตาย เนื่องจากการทำงาน หรือป้องกันรักษาประโยชน์ให้แก่นายจ้างหรือตามคำสั่งของนายจ้าง - อุบัติเหตุจากการทำงาน
เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นโดยบังเอิญไม่ได้คาดคิดและไม่ได้ควบคุมไว้ก่อนในทีททำงาน แล้วผลทำให้คนบาดเจ็บ พิการ หรือเสียชีวิต และอาจทำให้ทรัพย์สินเสียหาย - ความสูญเสียจากการเกิดอุบัติเหตุ
1. ความสูญเสียทางตรง
- ค่ารักษาพยาบาล
- ค่าทดแทน
- ค่าทำขวัญ ค่าทำศพ
- ค่าประกันชีวิต
2. ความสูญเสียทางอ้อม
- เสียเวลาทำงานคนเจ็บ คนงาน หัวหน้างาน
- ค่าซ่อมแซมเครื่องจักร
- วัตถุดิบ/ สินค้าเสียหาย
- ผลผลิตลดลง
- ค่าสวัสดิการของผู้บาดเจ็บ
- การสูญเสียโอกาสทำกำไร
- ค่าเช่า ค่าไฟฟ้า ค่าน้ำประปา
- การเสียชื่อเสียง - ปัจจัยการเกิดการประสบอันตรายจากการทำงาน
1. คน
2. สิ่งแวดล้อม
เสียงดัง ความสั่นสะเทือน ความร้อน ความเย็น รังสี แสงสว่าง ความกดดันบรรยากาศ เครื่องจักร เครื่องมือ อุปกรณ์ บริเวณสถานที่ทำงาน
- สิ่งแวดล้อมทางเคมี
สารเคมีในรูปของก๊าซ ไอสาร ฝุ่น ฟูม ละออง ในรูปของเหลว สารตัวทำละลาย กรด ด่าง
- สิ่งแวดล้อมทางชีวภาพ
สิ่งมีชีวิต ได้แก่ ไวรัส แบคทีเรีย พยาธิ สัตว์ต่าง ๆ
สิ่งไม่มีชีวิต ได้แก่ ฝุ่นพืช ฝุ่นไม้ ฝุ่นฝ้าย ฝุ่นเมล็ดพืช
- สิ่งแวดล้อมทางจิตวิทยาสังคม
การทำงานเป็นผลัดหรือกะ การทำงานล่วงเวลา การทำงานกับเพื่อนร่วมงานที่แปลกหน้า การย้ายถิ่นจากชนบทมาอยู่ในเมืองอุตสาหกรรม ค่าจ้างไม่เหมาะสม การทำงานซ้ำซาก การทำงานไม่เหมาะสมกับสภาพร่างกาย และจิตใจ การเร่งรัดการทำงานแข่งกับเวลา - สาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุ
1. สาเหตุนำของการเกิดอุบัติเหตุ
1.1 ความผิดพลาดของการจัดการ
- ไม่มีการสอนหรืออบรมเกี่ยวกับการปลอดภัย
- ไม่มีการบังคับให้ปฏิบัติตามกฎหมายความปลอดภัย
- ไม่มีการวางแผนและเตรียมงานด้านความปลอดภัย
- ไม่มีการจัดอุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคลให้
- ไม่มีการแก้ไขจุดอันตรายต่าง ๆ
1.2 สภาวะทางด้านจิตใจของคนงานไม่เหมาะสม
- ขาดความระมัดระวัง
- การทำงานของสมองไม่ประสานกัน
- มีทัศนคติไม่ถูกต้อง
- สมองมีปฏิกิริยาในการสั่งงานช้า
- ขาดความตั้งอกตั้งใจ
- อารมณ์อ่อนไหวง่ายและขี้โมโห
- เกิดความรู้สึกหวาดกลัว ขวัญอ่อน ตกใจง่าย
1.3 สภาวะทางด้านร่างกายของคนงานไม่เหมาะสม
- อ่อนเพลียมาก
- หูหนวก
- สายตาไม่ดี
- มีร่างกายไม่เหมาะสมกับงานที่ทำ
- เป็นโรคหัวใจ
- ร่างกายมีความพิการ
2. สาเหตุโดยตรงของการเกิดอุบัติเหตุ
2.1 การกระทำที่ไม่ปลอดภัย
- การใช้เครื่องจักร เครื่องกล เครื่องมือหรืออุปกรณ์ต่าง ๆ โดยพลการหรือโดยไม่ได้รับมอบหมาย
- การทำงานเร็วเกินสมควร และใช้เครื่องมือในอัตราเร็วเกินกำหนด
- ซ่อมแซมหรือบำรุงรักษาเครื่องในขณะที่เครื่องยนต์กำลังหมุน
- ถอดถอนอุปกรณ์ความปลอดภัยจากเครื่องโดยไม่มีเหตุอันควร
- ไม่ใส่ใจต่อคำห้ามเตือนต่าง ๆ
- เล่นตลกคะนองในขณะทำงาน
- ยืนทำงานในที่ที่ไม่ปลอดภัย
- ใช้เครื่องมือที่ชำรุด และใช้ไม่ถูกวิธี
- ทำการยกหรือเคลือนย้ายวัสดุด้วยท่าทางหรือวิธีการที่ไม่ปลอดภัย
- ไม่สวมอุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคลที่จัดให้
2.2 สภาพการณ์ที่ไม่ปลอดภัย
- ไม่มีครอบหรือเซฟการ์ดของเครื่องจักรหรือสิ่งอื่นใดในส่วนที่เป็นอันตราย
- เครื่องจักรอาจมีครอบหรือเซฟการ์ด แต่ไม่เหมาะสม
- เครื่องจักร เครื่องมือที่ใช้ ออกแบบไม่เหมาะสม
- บริเวณพื้นที่ทำงานลื่น ขรุขระ
- สถานที่ทำงานสกปรก รกรุงรัง วางสิ่งของไม่มีระเบียบ มีสิ่งกีดขวางทางเดิน
- กองวัสดุอยู่สูงเกินไป และการซ้อนวัสดุไม่ถูกวิธี
- การจัดเก็บสารเคมี สารไวไฟต่าง ๆ ไม่เหมาะสม
- แสงสว่างไม่เหมาะสม
- เสียงดังเกินไป
- ไม่มีระบบการระบายอากาศและถ่ายเทที่เหมาะสม - การป้องกันการเกิดอุบัติเหตุ
1. จัดตั้งองค์การด้านความปลอดภัย
- เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงาน (จป.)
- คณะกรรมการความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงาน
2. การค้นหาสาเหตุอุบัติเหตุ
- จากจุดอันตราย
- จากอุบัติเหตุที่เคยเกิดขึ้นแล้ว โดยการสอบสวนบันทึกและรายงาน และวิเคราะห์อุบัติเหตุ
3. การควบคุมสาเหตุทางวัตถุ
- ตรวจแบบแปลน แบบพิมพ์ ใบสั่งซื้อ สัญญาต่าง ๆ ในแง่ความปลอดภัย
- ติดตั้งบำรุงรักษาอุปกรณ์ความปลอดภัยอย่างถูกต้อง
- ตรวจสอบสิ่งชำรุดแล้วแก้ไข
- จัดผังบริเวณที่ทำงานให้เป็นสัดส่วน
- จัดให้มีการปรับปรุงด้านแสงสว่าง
- จัดให้มีการปรับปรุงระบบระบายอากาศให้เหมาะสม
4. การควบคุมสาเหตุที่เกิดจากคน
- ฝึกอบรม สอนงาน
- ปรับปรุงวิธีการบังคับบัญชา
- การลงโทษทางวินัย
- จัดคนให้เหมาะสมกับงาน
- ตรวจสุขภาพ/ รักษาพยาบาล
- อบรมและส่งเสริมด้านความปลอดภัย
- ใช้อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคลที่เหมาะสมและได้มาตรฐาน
5. การป้องกันอุบัติเหตุเป็นของทุกฝ่าย