นครราชสีมา เมืองสวยมากน่ะครับ

1,292 ผู้ชม

เนื้อหา

[ซ่อน]

[แก้] ภูมิศาสตร์

ตัวเมืองตั้งอยู่บนที่ราบสูงโคราช โดยมีลำตะคองและลำน้ำสาขาอื่นๆไหลหล่อเลี้ยงบริเวณด้านเหนือของเมือง และ เป็นสาขาหนึ่งของแม่น้ำสำคัญคือแม่น้ำมูลซึ่งเป็นแม่น้ำสายหลักของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ตัวเมืองประกอบด้วยประตูเมืองนครราชสีมาทั้ง 4 ทิศ คือ ประตูชุมพล (ทิศตะวันตก) ประตูพลแสน (ทิศเหนือ อีกชื่อคือประตูน้ำ) ประตูพลล้าน (ทิศตะวันออก) และประตูไชยณรงค์ (ทิศใต้ อีกชื่อคือประตูผี) ภายในตัวเมืองมีสระน้ำ 4 สระ คือ สระแก้ว สระแมว สระขวัญ และสระบัว

บริเวณรอบเมืองเป็นที่ราบ ทุ่งนา สวนผัก-ผลไม้ และ ที่เกษตรกรรม ปัจจุบันจากการขยายตัวของเมืองทำให้ค่อยๆเปลี่ยนสภาพเป็นแหล่งการค้า อุตสาหกรรม และ ที่อยู่อาศัย ในบริเวณด้านใต้ของเมืองเป็นเขตทหาร คือ ค่ายสุรนารี ของกองทัพบก และ กองบิน 1 ของกองทัพอากาศ

โดยตำแหน่งที่ตั้งทำให้เมืองเป็นศูนย์กลางการคมนาคมทางบกทั้งทางถนนและทางราง ของภาคอีสาน โดยมีทางหลวงสายหลัก คือ ถนนมิตรภาพผ่าน และ เป็นชุมทางรถไฟของเส้นทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือทั้งสองสายคือ สายนครราชสีมา-อุบลราชธานี และ สายนครราชสีมา-ท่านาแล้ง(ประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว)

[แก้] ประวัติศาสตร์

เมืองโคราชสีมาในแผนที่ของ ลา ลูแบร์ พ.ศ. 2236

รถไฟสายกรุงเทพฯ-นครราชสีมาขบวนแรก

ถนนจอมสุรางค์ยาตร พ.ศ. 2454

ถนนจอมสุรางค์ยาตร พ.ศ. 2550

จากหลักฐานทางโบราณคดีพบว่า มีชุมชนโบราณซึ่งเป็นร่องรอยของมนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์ตั้งแต่ยุคหินใหม่ต่อเนื่องมาถึงยุคโลหะกระจายอยู่ทั่วไปในจังหวัดนครราชสีมา ครั้นถึงสมัยประวัติศาสตร์ ก็มีความเจริญรุ่งเรืองมาตั้งแต่สมัยทวารวดี ซึ่งมีศูนย์กลางอยู่ที่ เมืองเสมา (Sema) ตั้งอยู่บริเวณอำเภอสูงเนินในปัจจุบัน เป็นเมืองใหญ่เชื่อกันว่าเป็นที่ตั้งของรัฐศรีจนาศะ ต่อมาในสมัยขอมพระนครมีการสร้างเมืองโคราช(Angkor Raj) หรือ นครราช อยู่ในบริเวณเดียวกัน และ มีเมืองพิมาย(อำเภอพิมายในปัจจุบัน)เป็นเมืองสำคัญของขอมในบริเวณนี้

มีผู้เสนอว่าอาจมีความเป็นไปได้ที่ เมืองนครราช คือเมืองเดียวกันกับ เมืองราด ของพ่อขุนผาเมือง เนื่องจากมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับเมืองพระนครหลายประการ นอกจากนี้รูปสลักกองทัพชาวสยามบนระเบียงด้านหนึ่งของ นครวัด อาจเป็นชาวสยามจากลุ่มแม่น้ำมูลที่เกี่ยวข้องกับเมืองนครราช และยังมีการกล่าวถึงเมืองนครราชสีมาในพงศาวดารของกัมพูชาหลายครั้งด้วย อย่างไรก็ตาม ผู้ที่มีมุมมองอีกด้านหนึ่งก็ว่า นครราชสีมา นั้นเป็นคำไทยเป็นคำใหม่ แยกเป็นคำได้คือ นคร, ราช และ สีมา หมายความว่า "เมืองใหญ่อันเป็นขอบขัณฑสีมาของราชอาณาจักร" (ราช+สีมา) ส่วนคำว่าโคราช (สำเนียงถิ่น: โค-หฺราด , ไทยกลาง: โค-ราด, เขมร: โก-เรียช ) นั้น น่าจะเพี้ยนมาจาก นครราช [Angor Riaj หรือ อังกอร์เรียจ ต่อมาลดรูปเป็น กอร์เรียจ และเพี้ยนเป็นโคราช ในที่สุด] (อ่านตามสำเนียงว่า คอน-หฺราด ซึ่งเป็นคำเรียกนครราชสีมาแบบย่อ ๆ ของชาวบ้าน) มากกว่าที่จะเพี้ยนมาจาก โคราฆปุระ (Gorakhpur) ที่เป็นชื่อเมืองสมัยใหม่ในแคว้นเดียวกับเมือง อโยธยา (Ayodhya) ในอินเดีย ตามข้อสันนิษฐานของ สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ

เนื่องจากตั้งอยู่เป็นบริเวณที่เป็นชายขอบระหว่างรัฐที่มีอำนาจ หรือในความหมายของ รัฐกันชน ในปัจจุบัน นครราชสีมา จึงมีประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวพันกับความขัดแย้งระหว่างรัฐอยู่เสมอ เช่น ระหว่างสยามกับกัมพูชา หรือ ระหว่างสยามกับล้านช้าง หรือ ในบางครั้งได้มีความพยายามที่จะตั้งตัวเป็นรัฐอิสระไม่ขึ้นกับผู้ใด เฉกเช่นเดียวกับบรรดาเมืองใหญ่อื่น ๆ

ครั้นถึงสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย สมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงเห็นว่าเป็นหัวเมืองใหญ่และมีความสำคัญทางยุทธศาสตร์ เนื่องจากเป็นเมืองหน้าด่านของอยุธยาติดกับพรมแดนลาว (เข้าใจว่าเลยลำสะแทด ซึ่งเป็นลำน้ำสาขาของแม่น้ำมูลเหนือเมืองพิมายเป็นเขตแดนลาว เพราะมีบันทึกไว้ในนิราศหนองคาย สอดคล้องกับวัฒนธรรมและภาษาที่เปลี่ยนไปด้วย) จึงโปรดให้ย้ายเมืองเสมา มาสร้างเมืองใหม่ ณ ที่ตั้งปัจจุบัน โดยมีนายช่างชาวฝรั่งเศสเป็นผู้ออกแบบ ขนาดกว้าง 1,000 เมตร ความยาว 1,700 เมตร มีกำแพงเมืองขนาดใหญ่ มีป้อมค่ายหอรบ และพระราชทานนามว่า "เมืองนครราชสีมา" ทรงโปรดให้พระยายมราชเป็นเจ้าเมือง

เดอ ลาลูแบร์ ชาวฝรั่งเศสที่เข้ามาสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ได้เขียนรายงานและบันทึกไว้ในจดหมายเหตุ ว่า เมืองโคราชสีมา (Corazema) เป็นหัวเมืองใหญ่ 1 ใน 7 มณฑล ตั้งอยู่ติดชายแดนของราชอาณาจักรสยามกับเมืองลาว มีเมืองบริวาร 5 เมือง

ประตูเมืองโคราชด้านเหนือ ในปี พ.ศ. 2436

ประตูชุมพล ก่อนการบูรณะ

กำแพงเมือง และคูเมืองนครราชสีมา ในอดีต

ในช่วงเริ่มต้นสองปีแรกของแผ่นดิน สมเด็จพระเพทราชา พระยายมราชเจ้าเมืองนครราชสีมาได้แข็งเมือง เนื่องจากไม่พอใจสมเด็จพระเพทราชา ที่ก่อการยึดอำนาจและเปลี่ยนราชวงศ์ จึงไม่ขอขึ้นต่อกรุงศรีอยุธยา แต่ถูกกองทัพกรุงศรีอยุธยาใช้เวลาปราบปรามโดยล้อมเมืองอยู่ประมาณ 2 ปี โดยใช้อุบายและกลยุทธปราบลงได้ เจ้าเมืองนครราชสีมาได้หนีไปพึ่งเจ้าเมืองนครศรีธรรมราชซึ่งไม่พอใจสมเด็จพระเพทราชาเช่นกัน แต่ถูกกองทัพอยุธยาตามไปปราบปรามลงได้ นับแต่นั้นเมืองนครราชสีมาจึงไม่เข้มแข็งดังแต่ก่อน

หลังจากกรุงศรีอยุธยาล่มสลาย เจ้าเมืองพิมายและกรมหมื่นเทพพิพิธได้ตั้งตังเป็นชุมนุมอิสระที่สำคัญชุมนุมหนึ่งแต่ถูกปราบลงโดยพระเจ้าตาก หลังจากนั้นเมืองนครราชสีมาได้เป็นฐานกำลังทางทหารและการปกครองที่สำคัญของไทยมาโดยตลอด โดยในสมัยกรุงธนบุรีได้ถูกใช้เป็นฐานรวบรวมกำลังของ พระยาอภัยรณฤทธิ์ และ พระยาอนุชิตราชา ในการสงครามกับล้านช้างและเขมร

รัชกาลที่ 1 ทรงยกฐานะเมืองนครราชสีมาเป็นเมืองชั้นเอก กำกับตรวจตราเมืองประเทศราช ๓ เมือง คือ เวียงจันทน์ นครพนม จำปาศักดิ์ ให้รวมทั้งปกครองหัวเมืองเขมร มีเจ้าพระยานครราชสีมาเป็นผู้สำเร็จราชการ

ในสมัยรัชกาลที่ 3 ชาวเมืองนครราชสีมามีบทบาทในการปราบกบฏเจ้าอนุวงศ์ และผู้นำในการสนับสนุนช่วยเหลือการรบ คือ คุณหญิงโม ภริยาปลัดเมืองนครราชสีมา ได้รับการแต่งตั้งเป็นท้าวสุรนารี จากนั้นโคราชได้กลายเป็นชุมทาง การค้าที่สำคัญ ในการติดต่อระหว่างภาคตะวันออกเฉียงเหนือกับภาคกลาง มีกองเกวียน กองคาราวานการค้า ขนาดใหญ่ผ่าน และ หยุดพักอยู่เสมอ

ในสมัยรัชกาลที่ 4 บาทหลวงปาลเลกัวซ์ ได้เขียนว่า ตัวเมืองโคราชล้อมรอบด้วยกำแพงตั้งอยู่บนที่ราบสูง เดินทางจากบางกอกใช้เวลา 6 วันโดยไต่ระดับสูงขึ้นไปตามเส้นทาง ดงพญาไฟ ประชากรโคราชมีประมาณ 60,000 คน ครึ่งหนึ่งเป็นคนสยาม อีกครึ่งหนึ่งเป็นคนเขมร ในตัวเมืองมีประชากร 7,000 คน มีคนจีนประมาณ 700 คน มีเหมืองแร่ทองแดง มีโรงหีบอ้อย สินค้า คือ ข้าว งาช้าง หนังสัตว์ เขาสัตว์ ไม้เต็ง อบเชย

ในสมัยรัชกาลที่ 5 มีการจัดตั้งมณฑลนครราชสีมาเพื่อควบคุมดูแลหัวเมืองในบริเวณใกล้เคียง เป็นมณฑลแรกของประเทศ มีการจัดตั้งกองทหารประจำมณฑลตามหลักสากล มีการตั้งโรงเรียนนายร้อยตำรวจที่นครราชสีมา มีการสร้างทางรถไฟจากกรุงเทพฯ ผ่านอยุธยา สระบุรี ดงพญาไฟ ไปสู่นครราชสีมา จนเปิดการเดินรถไฟหลวง สายกรุงเทพ - นครราชสีมา ได้สำเร็จ การคมนาคมติดต่อสะดวกขึ้นเป็นอย่างมาก ในช่วงเดียวกันฝรั่งเศสได้เข้ามามีอำนาจเหนือคาบสมุทรอินโดจีน ทำให้สยามจำต้องเร่งการปรับปรุงพัฒนาราชอาณาจักรโดยเฉพาะในบริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ในสมัยรัชกาลที่ 6 มีการจัดตั้งการขนส่งปรษณียภัณฑ์ทางอากาศ และ สายการบินระหว่าง กรุงเทพ - นครราชสีมา มีการขยายเส้นทางรถไฟสายอีสาน จนสามารถขยายเส้นทางการเดินรถไฟจาก นครราชสีมา ถึง ขอนแก่น และ นครราชสีมา ถึง อุบลราชธานี ในสมัยรัชกาลที่ 7

[แก้] สัญลักษณ์ประจำจังหวัด

ตราประจำจังหวัด

รูปอนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี ประดิษฐานอยู่หน้า ประตูชุมพล ประตูเมืองทางด้านทิศตะวันตก

ต้นไม้ประจำจังหวัด

ต้นสาธร และ ดอกสาธร

ต้นสาธร (Millettia leucantha Kurz var. buteoides)

[แก้] เพลงประจำจังหวัด

เพลง "นครราชสีมา" เนื้อร้อง : พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ บรรเลงโดย วงดุริยางค์สากลกรมศิลปากร

เปิดฟัง ตัวอย่างบทเพลง นครราชสีมา

หากไม่ได้ยินเสียง โปรดดูเพิ่มที่ media help

(สร้อย) ราชสีมาเหมือนดังศิลาที่ก่อกำแพง
สยามจะเรืองกระเดื่องเขตแดน ด้วยมีกำแพงคือราชสีมา
(ชาย) ชาวนครราชสีมาแต่โบราณ
เหี้ยมฮึกกล้าหาญยิ่งหนักหนา
ศึกเสือ เหนือใต้ที่ไหนมา
เลือดนครราชสีมาไม่แพ้ใคร (สร้อย)
(หญิง) แต่ก่อนกาลท่านวีรสตรี
ท้าวสุรนารีผู้เป็นใหญ่
กล้าหาญยอดยิ่งผู้หญิงไทย
มิ่งขวัญธงชัยของเมืองเรา (สร้อย)
(ชาย) มาพวกเราชาวนครราชสีมา
หน้าเดินรีบมาสู้กับเขา
หากศัตรูไม่เกรง ข่มเหงเรา
สู้เขา สู้กันอย่าพรั่นใจ (สร้อย 2 ครั้ง )

[แก้] ข้อมูลการปกครอง

พิกัดภูมิศาสตร์: 14.974444° N 102.098055° E

ภาพถ่ายทางอากาศของ จังหวัดนครราชสีมา

[แก้] การปกครองส่วนภูมิภาค

แบ่งปกครองแบ่งออกเป็น 32 อำเภอ 289 ตำบล 3743 หมู่บ้าน

**ข้อมูลอำเภอต่าง ๆ ในจังหวัดนครราชสีมา**
ชั้น	ชื่ออำเภอ	พื้นที่ (ตร.กม.)	ห่างจาก จังหวัด(กม.)	ตั้งเมื่อ (พ.ศ.)	ตำบล	หมู่บ้าน	ประชากร
ชั้น	ชื่ออำเภอ	พื้นที่ (ตร.กม.)	ห่างจาก จังหวัด(กม.)	ตั้งเมื่อ (พ.ศ.)	ตำบล	หมู่บ้าน	ชาย	หญิง	รวม
พิเศษ	เมืองนครราชสีมา	755.596	0	2438	25	243	212,627	221,211	433,838
1	ด่านขุนทด	1,428.14	84	2451	16	220	62,495	63,475	125,970
1	บัวใหญ่	305.028	101	2429	10	121	41,686	42,013	83,699
1	ปักธงชัย	1,374.32	34	2453	16	213	56,597	58,948	115,545
1	พิมาย	896.871	60	2443	12	208	64,058	65,885	129,943
1	สีคิ้ว	1,247.07	45	2498	12	169	60,632	61,005	121,637
1	ปากช่อง	1,825.17	85	2498	12	217	91,905	92,522	184,427
2	ครบุรี	1,816.85	58	2482	12	152	46,225	47,219	93,444
2	จักราช	501.672	40	2496	8	108	34,643	34,819	69,462
2	โชคชัย	503.917	30	2448	10	126	37,988	39,959	77,947
2	โนนสูง	676.981	37	2440	16	195	62,055	64,629	126,648
2	ประทาย	600.648	97	2504	13	148	38,750	38,811	77,561
2	สูงเนิน	782.853	36	2444	11	125	38,624	40,498	78,610
2	ห้วยแถลง	495.175	65	2504	10	120	37,443	37,131	74,574
2	ชุมพวง	540.567	98	2502	9	130	40,918	41,038	82,161
3	เสิงสาง	1,200.24	88	2519	6	84	33,733	33,302	67,032
3	คง	454.737	79	2481	10	155	40,052	41,076	81,128
3	โนนไทย	541.994	28	2443	10	131	36,126	37,592	73,718
3	ขามสะแกแสง	297.769	50	2511	7	72	21,423	21,753	43,176
3	แก้งสนามนาง	107.258	130	2529	5	56	18,782	19,054	37,836
3	วังน้ำเขียว	1,130.00	70	2535	5	83	20,416	20,503	40,910
4	บ้านเหลื่อม	218.875	85	2519	4	39	10,620	10,732	21,351
4	หนองบุญมาก	590.448	52	2526	9	104	29,424	29,316	58,740
4	เทพารักษ์	357.465	90	2538	4	58	12,002	11,451	23,453
4	พระทองคำ	359.522	45	2539	5	74	21,260	21,680	42,940
4	สีดา	162.825	85	2540	5	50	12,087	12,133	24,220
4	บัวลาย	106.893	103	2540	4	45	12,374	12,450	24,824
4	โนนแดง	193.407	30	2532	5	65	12,597	12,984	25,581
4	ขามทะเลสอ	203.605	22	2509	5	46	14,091	14,021	28,112
4	เมืองยาง	255.522	110	2538	4	44	14,321	14,038	28,359
4	ลำทะเมนชัย	308.457	120	2539	4	59	16,114	15,953	32,067
4	เฉลิมพระเกียรติ	254.093	18	2539	5	61	16,966	17,411	34,377

[แก้] การปกครองส่วนท้องถิ่น

แบ่งออกเป็น 1 เทศบาลนคร 3 เทศบาลเมือง 77 เทศบาลตำบล และ 261 องค์การบริหารส่วนตำบล โดยมีรายชื่อเทศบาลดังนี้

อำเภอเมืองนครราชสีมา

อำเภอปากช่อง

อำเภอสีคิ้ว

อำเภอบัวใหญ่

เทศบาลเมืองบัวใหญ่

อำเภอปักธงชัย

อำเภอพิมาย

อำเภอโนนสูง

อำเภอโชคชัย

อำเภอด่านขุนทด

อำเภอครบุรี

อำเภอสูงเนิน

อำเภอขามทะเลสอ

เทศบาลตำบลขามทะเลสอ

อำเภอขามสะแกแสง

อำเภอคง

อำเภอโนนไทย

อำเภอห้วยแถลง

อำเภอเสิงสาง

อำเภอบ้านเหลื่อม

เทศบาลตำบลบ้านเหลื่อม

อำเภอจักราช

เทศบาลตำบลจักราช

อำเภอเฉลิมพระเกียรติ

เทศบาลตำบลท่าช้าง

อำเภอชุมพวง

เทศบาลตำบลชุมพวง

อำเภอโนนแดง

อำเภอบัวลาย

เทศบาลตำบลหนองบัวลาย

อำเภอประทาย

เทศบาลตำบลประทาย

อำเภอพระทองคำ

เทศบาลตำบลพระทองคำ

อำเภอเมืองยาง

เทศบาลตำบลเมืองยาง

อำเภอลำทะเมนชัย

เทศบาลตำบลหนองบัววง

อำเภอวังน้ำเขียว

เทศบาลตำบลศาลเจ้าพ่อ

อำเภอสีดา

เทศบาลตำบลสีดา

อำเภอหนองบุญมาก

อำเภอแก้งสนามนาง

อำเภอเทพารักษ์

องค์การบริหารส่วนตำบลสำนักตะคร้อ

[แก้] เศรษฐกิจ

นักลงทุนทั้งในประเทศไทยและต่างชาติต่างให้ความสำคัญกับจังหวัดนี้มาก จึงได้ตั้งฉายาให้กับจังหวัดนี้ว่าเป็น "มหานครแห่งอิสาน" เป็นเสมือนเมืองหลวงของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เพราะเป็นศูนย์กลางทางด้านต่าง ๆ ของภูมิภาค ได้แก่ การปกครอง การศึกษา การสาธารณสุข การคมนาคมขนส่ง การอุตสาหกรรม การเงินการธนาคาร การพาณิชย์ การลงทุน การสื่อสารโทรคมนาคม ฯลฯ มีคำขวัญของเมืองโคราชว่า มหานครแห่งอิสาน เมืองศูนย์กลางทางเศรษฐกิจ ประตูเชื่อมโยงพันธมิตร สร้างเศรษฐกิจสู่สากล

[แก้] กลุ่มประชากร

ปัจจุบันจังหวัดนครราชสีมามีประชากรมากเป็นอันดับหนึ่งของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และมากเป็นอันดับสองของประเทศรองจากกรุงเทพมหานคร ประกอบด้วยประชากรหลากหลายเชื้อชาติหรือหลายชาติพันธุ์ แต่กลุ่มชาติพันธุ์ในจังหวัดนครราชสีมาที่มีจำนวนมากมีอยู่สองกลุ่มใหญ่คือ ไทย (หรือเรียกอีกอย่างว่า ไทยโคราช) และอีกกลุ่มคือ ลาว (หรือไทยอีสาน) และมีชนกลุ่มน้อยอีกได้แก่ มอญ กุย (หรือส่วย) ชาวบน จีน ไทยวน ญวน และแขก

[แก้] ไทย

ชาวไทยสยามเก็บน้ำตาล

กลุ่มชาติพันธุ์ไทยที่อยู่ในนครราชสีมาเรียกอีกอย่างว่า ไทยโคราช เป็นคนกลุ่มใหญ่ที่สุดในจังหวัดนครราชสีมา คนกลุ่มนี้ใช้ภาษาเหมือนไทยในส่วนกลาง เพียงแต่เสียงวรรณยุกต์เพี้ยนไปบ้าง และมีคำศัพท์สำนวนบางอย่างที่มีลักษณะเป็นของตนเอง เดิมถิ่นนี้ชาวพื้นเมืองเป็นละว้า ชาวไทยได้อพยพเข้ามาอยู่อาศัย สมัยกรุงศรีอยุธยา พระเจ้าอู่ทองให้ขุนหลวงพะงั่วยกกองทัพมารวบรวมดินแดนแถบนี้เข้ากับกรุงศรีอยุธยา พระเจ้าอู่ทองโปรดฯ ให้กองทหารอยุธยาตั้งด่านอยู่ประจำ และส่งช่างชาวอยุธยามาก่อสร้างบ้านเรือนและวัดวาอารามเป็นอันมาก ชาวไทยอยุธยาได้อพยพเข้ามาอยู่อาศัยเพิ่มขึ้นในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช และได้อพยพมาอยู่นครราชสีมาอีกระลอกหนึ่งคือ คราวเสียกรุงครั้งที่ 2 โดยมีชาวไทยชายฝั่งทะเลภาคตะวันออกได้อพยพเข้ามาเพิ่มด้วย ชาวไทยกลุ่มนี้และชาวไทยพื้นเมืองเดิม (เข้าใจว่าเป็นชาวสยามลุ่มน้ำมูล (ไท-เสียม) อาจมีเขมรและมอญปนอยู่ด้วย) สืบเชื้อสายเป็นชาวไทยโคราชและรักษาขนบธรรมเนียมประเพณีสืบทอดกันมา

กลุ่มไทยโคราชเป็นกลุ่มที่แสดงเอกลักษณ์ของเมืองนครราชสีมา เพราะสำเนียงแตกต่างจากกลุ่มอื่น เป็นกลุ่มที่พูดภาษาไทยโคราชซึ่งคล้ายคลึงภาษาไทยกลางแต่สำเนียงเพี้ยน เหน่อ ห้วนสั่น เกิ่นเสียง มีคำไทยลาว (อีสาน) ปะปนบ้างเล็กน้อย ชาวไทยโคราชแต่งกายแบบไทยภาคกลาง รับประทานข้าวเจ้า อาหารทั่วไปคล้ายคลึงภาคกลาง ขนบธรรมเนียม ประเพณี และวัฒนธรรมคล้ายไทยภาคกลาง ปัจจุบัน กลุ่มไทยโคราชอาศัยอยู่ในทุกอำเภอในจังหวัดนครราชสีมา ยกเว้นบางอำเภอที่มีชาวไทยลาวมากกว่า (อำเภอบัวใหญ่ ปักธงชัย และสูงเนิน) และยังพบชาวไทยโคราชในบางส่วนของจังหวัดสระบุรี จังหวัดลพบุรี จังหวัดชัยภูมิ (อำเภอบำเหน็จณรงค์และจัตุรัส) และจังหวัดบุรีรัมย์ (อำเภอเมืองบุรีรัมย์ นางรอง และละหานทราย)

[แก้] ลาว

ลาว (ลาวเวียง ไทยลาว หรือไทยอีสาน) เป็นกลุ่มหนึ่งที่มีจำนวนประชากรมากรองจากกลุ่มไทยโคราช แต่อพยพเข้ามาทีหลัง อาศัยอยู่มากในบางอำเภอของจังหวัดนครราชสีมา เช่น อำเภอบัวใหญ่ ปักธงชัย สูงเนิน และบางส่วนของอำเภอประทาย ห้วยแถลง ชุมพวง และสีคิ้ว เป็นต้น ไทยอีสานพูดภาษาอีสานและมีขนบธรรมเนียมประเพณีเหมือนชาวอีสานทั่วไป กลุ่มไทยอีสานอพยพเข้ามาอยู่ในจังหวัดนครราชสีมาหลายรุ่น ส่วนใหญ่อพยพเข้ามาอยู่สมัยสงครามปราบปรามเมืองเวียงจันทน์ สมัยธนบุรี มีการกวาดต้อนครอบครัวลาวเข้ามาอยู่ในหัวเมืองชั้นใน และอพยพเข้ามาโดยสมัครใจเพิ่มขึ้นในระยะหลัง

[แก้] มอญ

จากการสำรวจสำมะโนประชากรของจังหวัดนครราชสีมา เมื่อปี พ.ศ. 2446 ในสมัยรัชกาลที่ 5 พบว่า มีชาวมอญอยู่จำนวน 2,249 คน จากจำนวนประชากรของนครราชสีมา 402,668 คน ชาวมอญอพยพเข้ามาอยู่บริเวณเมืองนครราชสีมา ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2318 ในสมัยกรุงธนบุรี สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช พระราชทานครัวมอญที่อพยพเข้ามาสวามิภักดิ์ มีพระมหาโยธา (เจ่ง) เป็นหัวหน้า แบ่งให้พระยานครราชสีมานำขึ้นมาอยู่ที่เมืองนครราชสีมา ตั้งครัวมอญที่ลำพระเพลิง เขตอำเภอปักธงชัยที่บ้านพลับพลา อำเภอโชคชัย พระยาศรีราชรามัญผู้เป็นหัวหน้าพาญาติพี่น้องมาอยู่ในเมืองเป็นสายกองส่วยทอง ตั้งบ้านเรือนเรียกว่าบ้านมอญ เมื่อเกิดกบฎเจ้าอนุวงศ์ เมื่อปี พ.ศ. 2336 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวได้โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยามหาโยธา (ทอเรีย) คุมกองมอญมาสมทบมาร่วมรบกับกำลังฝ่ายไทย เมื่อเสร็จศึกแล้วพวกมอญเห็นเมืองปักธงชัยอุดมสมบูรณ์จึงมาตั้งถิ่นฐาน ปัจจุบันชาวมอญในนครราชสีมายังรักษาวัฒนธรรมประเพณีมอญไว้ เช่น ภาษา การไหว้ผี การเล่นสะบ้าในเขตบ้านท่าโพธิ บ้านสำราญเพลิง ตำบลนกออก อำเภอปักธงชัย ประกอบอาชีพทำนา ทำสวน ทำเครื่องปั้นดินเผา ภาษามอญจะใช้พูดในชาวไทยมอญที่อายุเกิน 60 ปีขึ้นไป คนรุ่นหลังจากนี้จะพูดภาษาไทยโคราชทั้งสิ้น

[แก้] ข่า หรือส่วย

เป็นชนพื้นเมืองของหัวเมืองเขมรป่าดงและเมืองนครราชสีมา พูดภาษาตระกูลมอญ-เขมร ได้อยู่ในพื้นที่นี้ก่อนที่คนไทยจะเข้ามามีอิทธิพลเหนือดินแดนบริเวณลุ่มแม่น้ำมูลตอนบน เมื่อปี พ.ศ. 2362 เจ้าเมืองนครราชสีมา (ทองอินทร์) ตีข่าได้ แล้วนำมายังเมืองนครราชสีมา ภาษาส่วย เป็นภาษาของชาวส่วยที่อพยพมาจากจังหวัดสุรินทร์ จังหวัดศรีสะเกษ และจังหัดบุรีรัมย์ ที่มาตั้งหลักแหล่งอยู่ที่ ตำบลห้วยแถลง อำเภอห้วยแถลง ปัจจุบันมีเฉพาะผู้ที่อายุเกิน 40 ปีขึ้นไป ที่ยังคงใช้ภาษาส่วยในกลุ่มของตนเอง นอกจากนั้นจะใช้ภาษาไทยโคราชเป็นพื้น

[แก้] ชาวญัฮกุร หรือเนียะกุล

ชาวญัฮกุร หรือเนียะกุล เป็นชนกลุ่มน้อยที่อาศัยอยู่ตามไหล่เขาหรือเนินเขาเตี้ย ๆ บริเวณด้านในของที่ราบสูงโคราช ชาวบนอาจสืบเชื้อสายมาจากคนในสมัยทวารวดี อยู่ในบางหมู่บ้านของอำเภอปักธงชัย อำเภอครบุรี และอำเภอหนองบุนนาก ภาษาชาวบน เป็นภาษาตระกูลมอญ-เขมร ปัจจุบันชาวบนพูดภาษาชาวบนเฉพาะผู้ที่อายุเกิน 60 ปีขึ้นไป นอกจากนั้นใช้ภาษาไทยโคราช

[แก้] ไทยวน

ไทยยวน หรือไทยโยนก และภาษาไทยยวน เป็นเผ่าไทยในภาคเหนือของไทย ได้อพยพเข้ามาอยู่ที่อำเภอสีคิ้วสองทางด้วยกันคือ พวกแรกอพยพจากทางเหนือมาอยู่ที่อำเภอเสาไห้ จังหวัดสระบุรี ต่อมาเจ้าเมืองสระบุรีต้องการตั้งกองเลี้ยงโคนมที่เมืองนครจันทึก จึงได้แบ่งครอบครัวชาวไทยยวนจากอำเภอเสาไห้ไปอยู่ที่อำเภอสีคิ้ว ส่วนอีกพวกหนึ่งอพยพมาจากเวียงจันทน์ ชาวไทยยวนยังรักษาประเพณีและวัฒนธรรมแบบโยนกไว้ได้ดีมาก ภาษาไทยยวน ใช้พูดในหมู่ไทยยวนด้วยกันเองซึ่งมีอยู่ประมาณ 5,000 คน ในเขตอำเภอสีคิ้ว ในท้องที่ตำบลลาดบัวขาว ตำบลสีคิ้ว และตำบลบ้านหัน

นอกจากนี้ยังมีกลุ่ม ชาวจีน ชาวเวียดนาม และชาวแขก

[แก้] การศึกษา

จังหวัดนครราชสีมามีสถาบันการศึกษาหลายแห่ง แบ่งตามเขตการศึกษา ทั้งหมด 7 เขต

[แก้] โรงเรียน

ดูที่ รายชื่อโรงเรียนในจังหวัดนครราชสีมา‎

[แก้] โรงเรียนในเขตอำเภอเมือง

โรงเรียนราชสีมาวิทยาลัยโรงเรียนมัธยมศึกษา เป็นโรงเรียนแห่งแรกของจังหวัดนครราชสีมา(ชาย)
โรงเรียนสุรนารีวิทยาโรงเรียนมัธยมศึกษา(สตรี)
โรงเรียนบุญวัฒนาโรงเรียนมัธยมศึกษา(สห)
โรงเรียนบุญเหลือวิทยานุสรณ์โรงเรียนมัธยมศึกษา(สห)
โรงเรียนมหิศราธิบดีโรงเรียนมัธยมศึกษา(สห)
โรงเรียนสุรธรรมพิทักษ์โรงเรียนมัธยมศึกษา(สห)
โรงเรียนโคราชพิทยาคมโรงเรียนมัธยมศึกษา(สห)
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาน้อมเกล้า นครราชสีมาโรงเรียนมัธยมศึกษา(สห)
โรงเรียนอัสสัมชัญนครราชสีมาโรงเรียนประถมศึกษาและมัธยมศึกษา(เอกชน/สห)
โรงเรียนมารีย์วิทยาโรงเรียนประถมศึกษาและมัธยมศึกษา(เอกชน/สห)
โรงเรียนเมืองนครราชสีมาโรงเรียนประถมศึกษา(สห)
โรงเรียนอนุบาลเมืองนครราชสีมาโรงเรียนประถมศึกษา(สห)
โรงเรียนสุขานารีโรงเรียนประถมศึกษา(สห)
โรงเรียนวัดสระแก้วโรงเรียนประถมศึกษา(สห)
โรงเรียนสวนหม่อนโรงเรียนประถมศึกษา(สห)
โรงเรียนโยธินนุกูลโรงเรียนประถมศึกษา(สห)
โรงเรียนทหารอากาศบำรุงโรงเรียนประถมศึกษา(สห)
โรงเรียนเสนานุเคราะห์โรงเรียนประถมศึกษา(สห)

[แก้] โรงเรียนนานาชาติ

โรงเรียนนานาชาติเซนต์สตีเฟ่นเขาใหญ่ อำเภอปากช่อง
โรงเรียนนานาชาติแอ๊ดเวนติสมิชชั่นนครราชสีมา อำเภอเมือง

[แก้] สถาบันอุดมศึกษา

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี
มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน (ศูนย์กลางมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอิสาน)
มหาวิทยาลัยวงษ์ชวลิตกุล
มหาวิทยาลัยรามคำแหง สาขาวิทยบริการเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดนครราชสีมา
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตนครราชสีมา
มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย มหาปชาบดีเถรีวิทยาลัย และ ศูนย์การศึกษาโคราช
สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
วิทยาลัยนครราชสีมา
วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครราชสีมา
วิทยาลัยเทคโนโลยีพนมวัน

[แก้] สถาบันการอาชีวศึกษา

เป็นสถาบันที่จะเกิดขึ้นตามพระราชบัญญัติการอาชีวศึกษา พ.ศ. 2551 ที่ประกาศใช้เป็นกฎหมายแล้ว ซึ่งคณะรัฐมนตรีได้มีมติอนุมัติร่างกฏกระทรวงให้จัดตั้งสถาบันการอาชีวศึกษาทั่วประเทศ จำนวน 19 สถาบัน เมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน 2552 สำหรับกลุ่มจังหวัด ชัยภูมิ นครราชสีมา บุรีรัมย์ และ สุรินทร์ จะจัดตั้งสถาบันภายใต้ชื่อ สถาบันการอาชีวศึกษาภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 5 มีวิทยาลัยในสังกัด 31 แห่ง เป็นสถาบันที่เปิดสอนในระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง และปริญญาตรีสายเทคโนโลยีหรือสายปฏิบัติ สำหรับระดับปริญญาตรี คาดว่าจะเปิดการเรียนการสอนได้ในปี 2553 โดยจะรับจากนักศึกษาที่จบระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง เข้าศึกษาต่อเท่านั้น โดยจะเปิดในวิทยาลัยที่มีความพร้อมก่อน วิทยาลัยในสังกัดในจังหวัดนครราชสีมา ประกอบด้วย

วิทยาลัยเทคนิคนครราชสีมา เปิดสอนระดับ ประกาศนียบัตรวิชาชีพ - ปริญญาตรี (สายเทคโนโลยีหรือสายปฏิบัติการ)
วิทยาลัยสารพัดช่างนครราชสีมา
วิทยาลัยเกษตรกรรมและเทคโนโลยีนครราชสีมา
วิทยาลัยเทคนิคสุรนารี
วิทยาลัยเทคนิคปักธงชัย
วิทยาลัยเทคนิคหลวงพ่อคูณ ปริสุทฺโธ
วิทยาลัยอาชีวศึกษานครราชสีมา
วิทยาลัยบริหารธุรกิจและการท่องเที่ยวนครราชสีมา (NR-CBAT) เปิดสอนระดับ ปวช. - ปวส. ในด้านบริหารธุรกิจและอุตสาหกรรมท่องเที่ยว
วิทยาลัยการอาชีพปากช่อง
วิทยาลัยการอาชีพบัวใหญ่
วิทยาลัยการอาชีพชุมพวง
วิทยาลัยการอาชีพพิมาย

[แก้] วิทยาลัยเฉพาะทาง

วิทยาลัยนาฏศิลปนครราชสีมา เปิดสอนหลักสูตรนาฎศิลป์ชั้นต้น กลาง และสูง

[แก้] สถาบันวิจัย

[แก้] การสาธารณสุข

[แก้] อำเภอเมืองนครราชสีมา

โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา
โรงพยาบาลนครราชสีมา(โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมาแห่งที่ 2 โคกกรวด เดิม)
โรงพยาบาลค่ายสุรนารี
โรงพยาบาลจิตเวชนครราชสีมาราชนครินทร์
โรงพยาบาลหัวทะเล
โรงพยาบาลกองบิน 1
โรงพยาบาลกรุงเทพ ราชสีมา
โรงพยาบาลเซนต์แมรี่
โรงพยาบาล ป.แพทย์
โรงพยาบาลโคราชเมโมเรียล
โรงพยาบาลดิโกลเด้นท์เกต
ศูนย์แพทย์ สำนักวิชาแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี

[แก้] ศูนย์แสดงศิลป วัฒนธรรม

[แก้] พิพิธภัณฑ์

พิพิธภัณฑ์ไม้กลายเป็นหิน อ.เมือง จ.นครราชสีมา
พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ พิมาย อ.พิมาย จ.นครราชสีมา
พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ มหาวีรวงศ์ อ.เมือง จ.นครราชสีมา

[แก้] การคมนาคม

[แก้] รถยนต์

จากกรุงเทพฯ สามารถเดินทางด้วยรถยนต์ มายังจังหวัดนครราชสีมาได้หลายเส้นทาง คือ

เส้นทางผ่านทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 (พหลโยธิน) ผ่านรังสิต วังน้อย จนถึงจังหวัดสระบุรี ข้ามทางต่างระดับมิตรภาพ ทางทิศตะวันออก ไปยัง ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2 (ถนนมิตรภาพ) ผ่านอำเภอแก่งคอย มวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี เรื่อยไปจนถึง อำเภอปากช่อง สีคิ้ว สูงเนินและจังหวัดนครราชสีมา รวมระยะทางประมาณ 256 กิโลเมตร
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 304 เส้นทางผ่านเขตมีนบุรี อำเภอเมืองฉะเชิงเทรา อำเภอพนมสารคาม อำเภอกบินทร์บุรี อำเภอวังน้ำเขียว อำเภอปักธงชัย จนถึงจังหวัดนครราชสีมา รวมระยะทางประมาณ 273 กิโลเมตร
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 305 เส้นทางรังสิต-นครนายก ต่อทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 33 ไปกบินทร์บุรี แล้วแยกเข้าทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 304 ผ่านอำเภอวังน้ำเขียว ปักธงชัย เรื่อยไปจนถึงจังหวัดนครราชสีมา

[แก้] รถโดยสารประจำทาง

เดินทางจากกรุงเทพฯ

มีรถโดยสารธรรมดา และ รถปรับอากาศชั้น 1 และชั้น 2 สาย 21 (กรุงเทพฯ - นครราชสีมา) วิ่งให้บริการจาก สถานีขนส่งหมอชิต 2 กรุงเทพฯ มายังจังหวัดนครราชสีมา ทุกวันตลอด 24 ชั่วโมง โดยมีบริษัทเอกชน ที่ได้รับสัมปทานเปิดบริการเดินรถโดยสารสาย 21 จำนวน 3 รายคือ

บริษัท ราชสีมาทัวร์ จำกัด
บริษัท แอร์โคราชพัฒนา จำกัด
บริษัท สุรนารีแอร์ จำกัด

ซึ่งจะให้บริการ รับ-ส่ง ผู้โดยสารที่สถานีขนส่งทั้งสองแห่ง คือ สถานีขนส่งผู้โดยสารแห่งที่ 1 (ถนนบุรินทร์) และ สถานีขนส่งผู้โดยสารแห่งที่ 2 (ถนนมิตรภาพ-หนองคาย) นอกจากนั้น ยังสามารถที่จะเลือกเดินทางโดยรถโดยสารประจำทางจากกรุงเทพฯ ปลายทางจังหวัดต่าง ๆ ในภาคอีสานที่ผ่านจังหวัดนครราชสีมาได้อีกด้วย

เดินทางภายในจังหวัด

การเดินทางภายในเขตเทศบาลและพื้นที่ใกล้เคียง มีขนส่งสาธารณะให้บริการดังนี้คือ

รถโดยสารประจำทางหมวด 1 และหมวด 4 (รถสองแถว) วิ่งบริการภายในเขตเทศบาล และ บริเวณใกล้เคียง รถโดยสารหมวด 1 แบ่งออกเป็น 21 สาย วิ่งบริการภายในเขตเทศบาลและพื้นที่ใกล้เคียงไปตามเส้นทางต่าง ๆ นอกจากนี้ยังมีรถเมล์โดยสารปรับอากาศจำนวน 2 สายวิ่งให้บริการคือ สาย 15 และ สาย 17
รถจักรยานยนต์รับจ้าง, รถสามล้อเครื่อง และรถสามล้อ วิ่งให้บริการผู้โดยสารภายในเขตตัวเมือง
รถแท็กซี่มิเตอร์ (TAXI-METER) เปิดให้บริการในช่วงการแข่งขันกีฬาซีเกมส์ครั้งที่ 24 เมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2550 เป็นจังหวัดแรกในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีจุดจอดรถแท็กซี่อยู่ที่สถานีขนส่งผู้โดยสารแห่งที่ 2 และศูนย์การค้าเดอะมอลล์นครราชสีมา นอกจากนี้ยังสามารถเรียกใช้บริการโดยโทรศัพท์เลขหมายด่วน ปัจจุบันมีรถให้บริการทั้งสิ้นจำนวน 50 คัน

ถ้าต้องการเดินทางไปต่างอำเภอ จะมีรถโดยสารประจำทางหมวด 4 ให้บริการไปยังอำเภอต่าง ๆ ในจังหวัดนครราชสีมา หลายสายด้วยกัน สามารถขึ้นรถได้ที่สถานีขนส่งแห่งที่ 1 ถนนบุรินทร์ มีทั้งประเภทรถสองแถว และ รถบัสโดยสารประจำทางให้บริการ สำหรับสถานีขนส่งผู้โดยสารแห่งที่ 2 นั้น จะมีรถโดยสาร ไปเฉพาะ อำเภอพิมาย และ ด่านเกวียน, อำเภอโชคชัย

เดินทางระหว่างจังหวัด

มีทั้งรถโดยสารประจำทางธรรมดา และปรับอากาศ หมวด 2 และ 3 จำนวนหลายเส้นทางในจังหวัดต่าง ๆ วิ่งให้บริการผ่านจังหวัดนครราชสีมาที่สถานีขนส่งผู้โดยสารแห่งที่ 2 (ถนนมิตรภาพ-หนองคาย) ทุกวัน

นอกจากนี้ ยังมีรถโดยสารประจำทางให้บริการรับส่งผู้โดยสาร จากต้นทางจังหวัดนครราชสีมา ไปยังปลายทางจังหวัดอื่น ในภาคต่าง ๆ ดังต่อไปนี้

ภาคอีสาน ได้แก่ ชัยภูมิ, ขอนแก่น, อุดรธานี, หนองคาย, นครพนม, มุกดาหาร, ยโสธร, อุบลราชธานี, ศรีสะเกษ, สุรินทร์ และ บุรีรัมย์
ภาคกลาง ได้แก่ กรุงเทพฯ, สระบุรี, อยุธยา และ ลพบุรี
ภาคตะวันออก ได้แก่ สระแก้ว, จันทบุรี, ชลบุรี, พัทยา, ระยอง และ ตราด
ภาคตะวันตก ได้แก่ หัวหิน
ภาคเหนือ ได้แก่ นครสวรรค์, เพชรบูรณ์, พิษณุโลก, เชียงใหม่ และ เชียงราย

สถานีขนส่งผู้โดยสาร

จังหวัดนครราชสีมา มีสถานีขนส่งผู้โดยสารที่ให้บริการแก่ผู้ที่ต้องเดินทางไปยังอำเภอ หรือ จังหวัดต่างๆ ดังนี้

สถานีขนส่งผู้โดยสารแห่งที่ 1 ตั้งอยู่เลขที่ 86 ถนนบุรินทร์ ตำบลในเมือง อำเภอเมือง มีเนื้อที่ทั้งสิ้น 7 ไร่ 2 งาน 98 ตารางวา เปิดใช้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2510 บริหารจัดการโดยเทศบาลนครนครราชสีมา ใช้เป็นสถานีขนส่งภายในจังหวัดเป็นหลัก และมีรถโดยสารปรับอากาศ สายที่ 21 กรุงเทพฯ นครราชสีมา ให้บริการ ประกอบไปด้วย

ชานชาลาจอดรถโดยสาร จำนวน 24 ช่องจอด พื้นที่ 3,840 ตารางเมตร
พื้นที่อาคารผู้โดยสาร 6,194 ตารางเมตร
ห้องสุขา จำนวน 25 ห้อง (ห้องสุขาชาย 15 ห้อง, ห้องสุขาหญิง 10 ห้อง)
โทรศัพท์สาธารณะ จำนวน 6 เครื่อง

สถานีขนส่งฯ แห่งที่ 1 มีรถโดยสารประจำทางเข้าใช้บริการวันละประมาณ 480 เที่ยว สามารถรองรับผู้โดยสารได้ประมาณ 30,000 คน / วัน

สถานีขนส่งผู้โดยสารแห่งที่ 2 ตั้งอยู่ที่ ถนนมิตรภาพ-หนองคาย ตำบลในเมือง อำเภอเมือง มีเนื้อที่ 29 ไร่ 50 ตารางวา เป็นสถานีขนส่งฯที่ใหญ่ที่สุดและสำคัญที่สุดในจังหวัดนครราชสีมาและในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ผู้ได้รับใบอนุญาตจัดตั้ง และดำเนินการสถานีขนส่ง คือ บริษัท ไทยสงวนบริการ จำกัด ใช้เป็นสถานีขนส่งผู้โดยสารระหว่างจังหวัดเป็นหลักเส้นทางที่สำคัญคือ สายที่ 21 กรุงเทพฯ นครราชสีมา ประกอบด้วย

ชานชาลาจอดรถโดยสาร จำนวน 111 ช่องจอด พื้นที่ 17,760 ตารางเมตร
พื้นที่อาคารผู้โดยสาร 28,416 ตารางเมตร
ที่จอดรถส่วนบุคคลประมาณ 250 คัน และรถจักรยานยนต์ ประมาณ 1,100 คัน
ห้องสุขา จำนวน 76 ห้อง (ห้องสุขาชาย 24 ห้อง, ห้องสุขาหญิง 52 ห้อง)
โทรศัพท์สาธารณะ จำนวน 68 เครื่อง

สถานีขนส่งฯ แห่งที่ 2 มีรถโดยสารประจำทางเข้าใช้บริการวันละประมาณ 1,530 เที่ยว สามารถรองรับผู้โดยสารได้ประมาณ 150,000 คน / วัน

สถานีขนส่งผู้โดยสารอำเภอโชคชัย ตั้งอยู่เลขที่ 1 หมู่ที่ 12 ตำบลโชคชัย อำเภอโชคชัย มีเนื้อที่ 7 ไร่ บริหารจัดการโดยองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา เปิดดำเนินการเมื่อปี พ.ศ. 2539 ประกอบด้วย

ชานชาลาจอดรถโดยสาร จำนวน 16 ช่องจอด พื้นที่ 3,280 ตารางเมตร
ที่จอดรถส่วนบุคคลประมาณ 40 คัน และรถจักรยานยนต์ ประมาณ 50 คัน
ห้องสุขา จำนวน 10 ห้อง (ห้องสุขาชาย 5 ห้อง, ห้องสุขาหญิง 5 ห้อง)
โทรศัพท์สาธารณะ จำนวน 1 เครื่อง

สถานีขนส่งผู้โดยสารอำเภอโชคชัย มีรถโดยสารประจำทางเข้าใช้บริการวันละประมาณ 210 เที่ยว สถานีขนส่งฯ สามารถรองรับผู้โดยสารได้ประมาณวันละ 2,000 คน /วัน

สถานีขนส่งผู้โดยสารอำเภอพิมาย ตั้งอยู่บริเวณตำบลในเมือง อำเภอพิมาย มีเนื้อที่ 6 ไร่ 54 ตารางวา ผู้ได้รับใบอนุญาตจัดตั้ง และดำเนินการสถานีขนส่งคือ บริษัท ไทยสงวนบริการ จำกัด เปิดดำเนินการเมื่อปี พ.ศ. 2538 ประกอบด้วย

ชานชาลาจอดรถโดยสาร จำนวน 18 ช่องจอด พื้นที่ 3,840 ตารางเมตร
ที่จอดรถส่วนบุคคลประมาณ 15 คัน และ รถจักรยานยนต์ ประมาณ 25 คัน
ห้องสุขา จำนวน 10 ห้อง (ห้องสุขาชาย 5 ห้อง, ห้องสุขาหญิง 5 ห้อง)
โทรศัพท์สาธารณะ จำนวน 5 เครื่อง

สถานีขนส่งผู้โดยสารอำเภอพิมาย มีรถโดยสารประจำทางเข้าใช้บริการวันละประมาณ 230 เที่ยว สถานีขนส่งฯ สามารถรองรับผู้โดยสารได้ประมาณวันละ 2,000 คน / วัน

[แก้] รถไฟ

มีรถไฟสายภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (กรุงเทพฯ - อุบลราชธานี) และ (กรุงเทพ - หนองคาย)ทั้งขบวนรถด่วนพิเศษ, รถด่วน, รถเร็ว, รถธรรมดา วิ่งให้บริการจากสถานีรถไฟกรุงเทพฯ (หัวลำโพง) ผ่าน จังหวัดนครราชสีมา ทุกวัน

นอกจากนี้ ยังมีขบวนรถท้องถิ่น วิ่งให้บริการระหว่างสถานีรถไฟนครราชสีมา ไปยังสถานีรถไฟจังหวัดอื่นๆ เช่น อุบลราชธานี, อุดรธานี, หนองคาย, แก่งคอย จังหวัดสระบุรี อีกด้วย

สนามกีฬาเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา
5 ธันวาคม 2550

[แก้] กีฬา

จังหวัดนครราชสีมา เป็นรับเกียรติให้เป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันกีฬาระดับนานาชาติหลายครั้ง และ ในการแข่งขันกีฬาซีเกมส์ 2007 ได้รับเกียรติให้เป็นเมืองหลัก ในการจัดการแข่งขัน ณ สนามกีฬาเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา 5 ธันวา 2550 จนประสพผลสำเร็จเป็นอย่างดี

นักมวยโคราช ได้สร้างชื่อจนเป็นที่ยอมรับในวงการมวยไทย และมวยสากล มาเป็นระยะเวลายาวนาน
ทีมวอลเลย์บอลของโรงเรียนในจังหวัดนครราชสีมา ได้ผลิตนักกีฬาที่มีชื่อเสียงหลายคนเข้าสู่ทีมชาติอย่างต่อเนื่อง
ทีมฟุตบอลประจำจังหวัดคือ สโมสรฟุตบอลนครราชสีมา Korat f.c.เคยชนะเลิศกีฬาเขต และชนะเลิศไทยแลนด์คัพ
ทีมเซปัคตะกร้อประจำจังหวัด ทำการแข่งขันในตะกร้อไทยแลนด์ลีก

[แก้] บุคคลที่มีชื่อเสียงจากนครราชสีมา

สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระอนุรักษ์เทเวศร์

พลเอก เปรม ติณสูลานนท์

พลเอก ชาติชาย ชุณหะวัณ

พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์

อุดมพร พลศักดิ์

พงษ์ศักดิ์เล็ก ศิษย์คนองศักดิ์

ปรัชญา ปิ่นแก้ว

สุเทพ วงศ์กำแหง

ศิริศักดิ์ นันทเสน

พงษ์เทพ กระโดนชำนาญ

[แก้] บุคคลในประวัติศาสตร์

พระยายมราช (สังข์) เจ้าเมืองนครราชสีมาคนแรก ในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช
เจ้าพระยานครราชสีมา (บรรดาศักดิ์ของเจ้าเมืองนครราชสีมา ในฐานะหัวเมืองชั้นเอก เริ่มเมื่อสมัยรัชกาลที่ 1 ต้นตระกูล "ณ ราชสีมา")
สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระอนุรักษ์เทเวศร์ กรมพระราชวังบวรสถานภิมุข
ท้าวสุรนารี วีรสตรีไทย ช่วยกอบกู้อิสรภาพให้เมืองนครราชสีมา
เจ้าพระยามหิศราธิบดี (ทองคำ) ที่ปรึกษาราชการเมืองนครราชสีมา
นางสาวบุญเหลือ ผู้ร่วมกอบกู้เมืองนครราชสีมาร่วมกับท้าวสุรนารี จากกองทัพเจ้าอนุวงศ์ ณ ทุ่งสัมฤทธิ์
พระเทวาภินิมมิต ( ฉาย เทียมศิลป์ชัย - ศิลปินเอกในสมัย รัชกาลที่ 5 ถึง รัชกาลที่ 7 )
เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ กรมหลวงนครราชสีมา พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว(รัชกาลที่5)

[แก้] พระสงฆ์

[แก้] นายกรัฐมนตรี

พลเอก เปรม ติณสูลานนท์ นายกรัฐมนตรีคนที่ 16,ประธานองคมนตรี
พลเอก ชาติชาย ชุณหะวัณ นายกรัฐมนตรีคนที่ 17
พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ นายกรัฐมนตรีคนที่ 24,องคมนตรี

[แก้] นักการเมือง

นายสุวัจน์ ลิปตพัลลภ อดีตรองนายกรัฐมนตรี
พลโทหญิงพูนภิรมย์ ลิปตพัลลภ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน
น.พ.วรรณัตน์ ชาญนุกูล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน
นาย เทวัญ ลิปตพัลลภ อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดนครราชสีมา
นายบุญจง วงศ์ไตรรัตน์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย
นายวิรัช รัตนเศรษฐ อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
ว่าที่ร้อยตรี ไพโรจน์ สุวรรณฉวีอดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการ กระทรวงพาณิชย์
นายอัสนี เชิดชัย สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
นาย ประทีป กรีฑาเวช อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดนครราชสีมา
นายสมชัย ฉัตรพัฒนศิริสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จังหวัดนครราชสีมา
ร.ต.อ.คมกริช อินทรักษา นายกเทศมนตรีตำบลปรุใหญ่
นายแพทย์สำเริง แหยงกระโทก นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา

[แก้] นักมวยไทย/นักมวยสากลอาชีพ

หมื่นชงัดเชิงชก นักมวยไทยคาดเชือก
ทับ จำเกาะ นักมวยไทยคาดเชือก
บัว วัดอิ่ม นักมวยไทยคาดเชือก
วิหค เทียมกำแหง
สุข ปราสาทหินพิมาย ตำนานนักมวยไทยอาชีพ
สามารถ ศรแดง ยอดมวยไทยในอดีต
เนตรน้อย ศ.วรสิงห์ นักมวยสากลอาชีพ แชมป์โลกคนที่ 6 ของไทย
พงษ์ศักดิ์เล็ก ศิษย์คนองศักดิ์ นักมวยสากลอาชีพ ผู้ถูกจารึกชื่อใน WBC Hall of fame
รัตนพล ส.วรพิน นักมวยสากลอาชีพ แชมป์โลก IBF
รัตนชัย ส.วรพิน นักมวยสากลอาชีพ แชมป์โลก WBO
วีระพล นครหลวงโปรโมชั่น นักมวยสากลอาชีพ แชมป์โลก WBC และ WBA
ฉัตรชัย สาสกุล นักมวยสากล ทีมชาติโอลิมปิก และ แชมป์โลก WBC
นภา เกียรติวันชัย นักมวยสากลอาชีพ แชมป์โลก WBC
สกัด พรทวี นักมวยสากลอาชีพ
ไก่ชน ส.วรพิน

[แก้] นักกีฬา

อุดมพร พลศักดิ์ นักกีฬาหญิงคนแรกของประเทศไทย ที่ได้เหรียญทองโอลิมปิก 2004
สุริยา ปราสาทหินพิมาย นักมวยสากล เหรียญทองแดงโอลิมปิก 2004
สมจิตร จงจอหอ นักมวยสากล เหรียญทองโอลิมปิก 2008
พัชรี แสนเมือง อดีตกัปตันทีมวอลเลย์บอลหญิง ทีมชาติไทย
ปิยมาศ ค่อยจะโป๊ะ อดีตนักกีฬาวอลเลย์บอลหญิง ทีมชาติไทย
อานนท์ สังข์สระน้อย นักฟุตบอลทีมชาติไทย ซีเกมส์ 2007
หนึ่งนัดดา วรรณสุข นักกีฬาเทนนิส
เรวดี วัฒนสิน (ศรีท้าว) อดีตนักกรีฑาทีมชาติไทย
เกียรติพงษ์ รัชตเกรียงไกร อดีตนักวอลเลย์บอลทีมชาติไทย ปัจจุบันเป็นโค้ชวอลเลย์บอลหญิงทีมชาติไทย
กัมปนาท อั้งสูงเนิน อดีตนักฟุตบอลทีมชาติไทย
วิลาวัลย์ อภิญญาพงศ์ กัปตันทีมวอลเลย์บอลหญิง ทีมชาติไทย
จารุณี สารนอก นักกีฬาวอลเลย์บอลชายหาดหญิง ทีมชาติไทย