จังหวัดลำปาง เป็นจังหวัดหนึ่งในภาคเหนือตอนบน ภูมิประเทศอุดมสมบูรณ์ด้วยป่าไม้และภูเขาสูง มีประวัติศาสตร์เก่าแก่ยาวนาน มีชื่อเดิมว่า เขลางค์นคร เป็นที่รู้จักกันดีอีกชื่อหนึ่งว่า เมืองรถม้า
เป็นเมืองสำคัญเมืองหนึ่งในล้านนา เป็นจุดศูนย์รวมทางด้านศิลปะ วัฒนธรรม สถาปัตยกรรมล้านนาอันโดดเด่น สมัยกรุงศรีอยุธยา อาณาจักรล้านนารวมไปถึงนครลำปางได้ตกเป็นเมืองขึ้นของพม่ามานานนับสองร้อยปี ดังนั้นสถาปัตยกรรม วัดวาอาราม โบราณสถานต่าง ๆ ในเมืองลำปางจึงได้รับอิทธิพลของศิลปะพม่าเห็นได้อย่างชัดเจน อาทิ วัดศรีชุม วัดพระแก้วดอนเต้าฯ ช่วงสมัยพม่าปกครองอาณาจักรล้านนารวมไปถึงเมืองลำปางไม่ได้สร้างคุณประโยชน์แก่บ้านเมือง มิหนำซ้ำยังกระทำการย่ำยีข่มเหงชาวบ้านจนทำให้ชาวเมืองเกลียดชังไปทั่ว จนกระทั่งได้เกิดวีรบุรุษผู้กล้าแห่งบ้านปกยางคก (ปัจจุบันอยู่อำเภอห้างฉัตร) นามว่า เจ้าพ่อทิพย์ช้าง ท่านได้รวบรวมชาวเมืองขับไล่พม่าพ้นเมืองลำปางได้สำเร็จ พร้อมกันนี้ชาวเมืองจึงพากันสถาปนาท่านขึ้นเป็นเจ้าเมืองลำปาง มีพระนามว่า พญาสุวฤๅไชยสงคราม เวลานั้นเมืองลำปางเป็นเมืองเดียวในล้านนาที่ปราศจากอำนาจปกครองจากพม่า
กาลเวลาต่อมาลูกหลานของท่านได้กอบกู้เอกราชขับไล่พม่าจากแผ่นดินล้านนา และได้เป็นเจ้าหลวงเชียงใหม่ ลำพูน น่าน และต้นตระกูลของท่านมีนามปรากฏในพงศาวดารว่าราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้มีการปฏิรูประบอบการปกครองเป็นระบอบมณฑล เมืองลำปางขึ้นอยู่กับมณฑลพายัพ (เมืองเชียงใหม่) และมณฑลมหาราษฎร์ (เมืองเชียงราย) ต่อมาสมัยรัชกาลที่ 6 ได้เปลี่ยนแปลงเป็นจังหวัด เมืองลำปางจึงมีฐานะเป็นจังหวัดหนึ่งตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
เนื้อหา[ซ่อน] |
[แก้] พื้นที่
จังหวัดลำปางมีพื้นที่ติดต่อกับจังหวัดอื่น ๆ ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดกับ จังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย และพะเยา
- ทิศตะวันออก ติดกับจังหวัดพะเยา แพร่ และสุโขทัย
- ทิศใต้ ติดกับ จังหวัดสุโขทัยและตาก
- ทิศตะวันตก ติดกับ จังหวัดเชียงใหม่ ลำพูน และตาก
[แก้] สัญลักษณ์ประจำจังหวัด
- ดอกไม้ประจำจังหวัด: ดอกธรรมรักษา (Heliconia sp.)
- ต้นไม้ประจำจังหวัด: กระเชา หรือ กระเจา หรือ ในภาษาถิ่นว่า ขะจาว (Holoptelea integrifolia)
- คำขวัญประจำจังหวัด: ถ่านหินลือชา รถม้าลือลั่น เครื่องปั้นลือนาม งามพระธาตุลือไกล อนุรักษ์ช้างไทยให้ลือโลก
[แก้] หน่วยการปกครอง
การปกครองแบ่งออกเป็น 13 อำเภอ 100 ตำบล 855 หมู่บ้าน
[แก้] เทศบาล
- เทศบาลนครลำปาง อำเภอเมืองลำปาง
- เทศบาลเมืองเขลางค์นคร อำเภอเมืองลำปาง
- เทศบาลตำบลบ่อแฮ้ว อำเภอเมืองลำปาง
- เทศบาลตำบลพิชัย อำเภอเมืองลำปาง
- เทศบาลตำบลเกาะคา อำเภอเกาะคา
- เทศบาลตำบลลำปางหลวง อำเภอเกาะคา
- เทศบาลตำบลศาลา อำเภอเกาะคา
- เทศบาลตำบลห้างฉัตร อำเภอห้างฉัตร
- เทศบาลตำบลแจ้ห่ม อำเภอแจ้ห่ม
- เทศบาลตำบลหลวงเหนือ อำเภองาว
- เทศบาลตำบลเสริมงาม อำเภอเสริมงาม
- เทศบาลตำบลวังเหนือ อำเภอวังเหนือ
- เทศบาลตำบลบ้านใหม่ อำเภอวังเหนือ
- เทศบาลตำบลล้อมแรด อำเภอเถิน
- เทศบาลตำบลแม่ปุ อำเภอแม่พริก
- เทศบาลตำบลแม่พริก อำเภอแม่พริก
- เทศบาลตำบลเวียงมอก อำเภอเถิน
- เทศบาลตำบลสบปราบ อำเภอสบปราบ
- เทศบาลตำบลป่าตันนาครัว อำเภอแม่ทะ
- เทศบาลตำบลสิริราช อำเภอแม่ทะ
- เทศบาลตำบลน้ำโจ้ อำเภอแม่ทะ
- เทศบาลตำบลแม่เมาะ อำเภอแม่เมาะ
[แก้] การคมนาคม
- ทางบก จังหวัดลำปางอยู่ห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 600 กิโลเมตร การเดินทางทางบกสะดวกสบายมากจากกรุงเทพฯ จากเส้นทางสายเอเชีย ผ่าน พระนครศรีอยุธยา-นครสวรรค์-กำแพงเพชร-ตาก-เข้าสู่ลำปาง ถนนเป็นถนนสี่เส้นทางการจราจรตลอด ใช้เวลาเดินทางรถส่วนตัวประมาณ 7-8 ชั่วโมง รถบัสประจำทางจากกรุงเทพฯ-ลำปาง ขึ้นได้ที่สถานีหมอชิตใหม่ มีรถให้เลือกหลายบริษัทหลายระดับเช่นกัน ทั้ง บขส.สมบัติทัวส์ สยามเฟิสทัวร์ เมืองเหนือทัวร์ ฯลฯ
- ทางรถไฟ นั่งรถไฟที่สถานีรถไฟหัวลำโพง มีรถไฟหลายชั้นหลายระดับให้เลือกตั้งแต่สปิ้นเตอร์-รถนอนปรับอากาศ-รถพัดลมธรรมดา ลงที่สถานีนครลำปาง
- ทางอากาศ นั่งเครื่องบินใช้เวลา 1 ชั่วโมงเศษจากกรุงเทพฯ ลงที่ท่าอากาศยานลำปางได้เลย หรือลงที่ท่าอากาศยานนานาชาติเชียงใหม่แล้วต่อรถอีก 1 ชั่วโมงก็จะถึงจังหวัดลำปาง
[แก้] การศึกษา
- โรงเรียน
- ระดับอุดมศึกษา
- มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง
- มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์ลำปาง]มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์ลำปาง
- มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา วิทยาเขตลำปาง
- มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ศูนย์วิทยพัฒนา จังหวัดลำปาง
- มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต ศูนย์ลำปาง
- มหาวิทยาลัยโยนก
- สถาบันการพลศึกษา วิทยาเขตลำปาง
[แก้] พระอารามหลวง
- วัดพระแก้วดอนเต้าสุชาดาราม
- วัดบุญวาทย์วิหาร
- วัดจองคำ อำเภองาว
- วัดพระเจดีย์ซาวหลัง
- วัดพระธาตุลำปางหลวง
[แก้] สถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญ
- วัดพระแก้วดอนเต้า
- วัดพระธาตุลำปางหลวง
- วัดเกาะวาลุการาม[[1]] เว็บไซต์วัด https://www.watkoh.com
- วัดศรีชุม
- ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย อำเภอห้างฉัตร
- บ่อน้ำพุร้อนแจ้ซ้อน อุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อน
- อุทยานแห่งชาติดอยขุนตาน ชายแดนติดต่อลำพูน-ลำปาง
- ถ้ำผาไท อำเภองาว
- วัดพระเจดีย์ซาวหลัง อำเภอเมือง
- น้ำตกวังแก้ว อำเภอวังเหนือ
- เขื่อนกิ่วลม ที่กั้นแม่น้ำวัง
- ศาลเจ้าพ่อประตูผา อำเภองาว
- ตลาดทุ่งเกวียน
- สวนสาธารณะหนองกระทิง
- เหมืองถ่านหินลิกไนต์ อ.แม่เมาะ
- ซากภูเขาไฟ บ้านผาลาด อ.แม่เมาะ
- ทุ่งดอกบัวตอง อ.แม่เมาะ ใกล้ๆกับเหมืองลิกไนต์
[แก้] อุทยานแห่งชาติทางบก
- อุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อน
- อุทยานแห่งชาติดอยหลวง อำเภองาว
- อุทยานแห่งชาติดอยจง
- อุทยานแห่งชาติถ้ำผาไท
- อุทยานแห่งชาติแม่วะ
- พื้นที่สงวนชีวมณฑลสวนสัก ห้วยทาก
[แก้] ห้างสรรพสินค้า
- เทสโก้ โลตัส คุ้มค่า สาขา ลำปาง
- บิ๊กซี สาขา ลำปาง
- เสรีสรรพสินค้า
- แสงเจริญสรรพสินค้า
[แก้] ประเพณีของจังหวัดลำปาง
- ประเพณีแห่สลุงหลวง
- ประเพณีสงกรานต์
- ประเพณีขันโตกช้าง
- งานเซรามิคแฟร์
- งานหลวงเวียงละคอน
- งานรำลึกประวัติศาสตร์รถไฟ-รถม้าลำปาง
[แก้] ชาวลำปางที่มีชื่อเสียง
- บุญเท่ง ทองสวัสดิ์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย
- พรพิมล ธรรมสาร (ก้อย) นักร้อง
- พุทธชาด พงษ์สุชาติ ดารานักแสดง พิธีกร
- กระแต นักร้องค่ายอาร์สยาม
- ร.ต.หญิง เกษราภรณ์ สุตา รน. นักกีฬายกน้ำหนักหญิง เหรียญทองแดงโอลิมปิกเกมส์
- นันทนา คำวงษ์ นักกีฬาเทเบิลเทนนิสทีมชาติ
- เทวฤทธิ์ มัจฉาชีพ นักกีฬายิงปืนทีมชาติ
- ชยธร เศรษฐจินดา ต้น เดอะ สตาร์ 4
- พล.อ.สพรั่ง กัลยาณมิตร อดีตแม่ทัพภาคที่ 3
- ยงยุทธ ทองกองทุน นายกสมาคมผู้กำกับภาพยนตร์ไทย
- สมฤทัย พรหมจรรย์ ( พริ้ง AF5 ) นักร้อง นักล่าฝันจากทรู อคาเดมี่ แฟนเทเชีย
- ต๊ะ นักร้อง B-Mix
- โจ้ หรือ โจ นักร้อง Jo-Pop
- ชโลธร ชัยชมภู รองอันดับ 1 นางสาวไทยปี 2551
- ศิรพันธ์ วัฒนจินดา (นุ่น) ดารานักแสดง
- ร.ศ.ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์ นักวิชาการและนักการเมือง อดีตหัวหน้าพรรคมหาชน และอดีตคณบดีคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
- แคท รัตติกาล นักร้อง