HR Solutions : ใช้พนักงานรับเหมาแทนพนักงานชั่วคราว

Q
        โรงงานที่ผมทำอยู่ตอนนี้ เป็นโรงงานที่มีการขึ้นลงของยอดการผลิต โดยช่วงที่ขึ้นสูงสุดจะเป็นช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนสิงหาคมของทุกปี ทำให้จะต้องจ้างพนักงานชั่วคราวประมาณ 300-400 คนทุกปี ผู้ใหญ่อยากให้ผมลองไปใช้พนักงานรับเหมาแรงงาน ผมเองไม่เคยมีประสบการณ์มาก่อน ขอข้อแนะนำว่าจะเริ่มต้นยังไงดี และมีข้อดีข้อเสียยังไง - ประพัฒน์ ฉะเชิงเทรา
       
       A
        อย่าว่ากันนะครับ ถ้าผมจะบอกว่า ผมรู้สึกแปลกใจเล็กน้อยที่ได้รับคำถามนี้ เพราะในแนวทางการจ้างงานในปัจจุบัน การจ้างบริษัทรับเหมาแรงงานหรือที่เรียกกันว่า เอาท์ซอร์สซิ่งนั้น ดูเหมือนจะกลายเป็นแนวปฏิบัติที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย อย่างไรก็ตาม คำถามนี้ทำให้ผมได้ทราบว่า หลายๆแห่งเองก็ยังไม่ได้ใช้บริษัทรับเหมาแรงงาน ซึ่งอาจจะเป็นเนื่องจากหลายปัจจัย ซึ่งหากคุณประพัฒน์อยากจะใช้บริษัทรับเหมาแรงงานในกระบวนการผลิตให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด จะต้องพิจารณาในประเด็นสำคัญอยู่สองประเด็นใหญ่ๆ คือ ประเด็นในทางกฎหมาย และประเด็นความสัมพันธ์ระหว่างบริษัทของคุณประพัฒน์กับพนักงานของบริษัทรับเหมาแรงงาน
       
        ประเด็นในทางกฎหมาย ผมคิดว่า คุณประพัฒน์น่าจะคงพอทราบอยู่บ้าง แต่ผมขออนุญาตกล่าวถึงเพื่อให้เกิดความสมบูรณ์ในการตอบคำถาม โดยในทางกฎหมาย จะต้องต้นจากความสัมพันธ์ของบริษัทคุณประพัฒน์กับบริษัทรับเหมาแรงงาน คือ เป็นความสัมพันธ์ในลักษณะเป็นการ "จ้างทำของ" หมายความว่า บริษัทคุณประพัฒน์ต้องการผลสำเร็จจากบริษัทรับเหมาแรงงานในการหากำลังแรงงาน การจ่ายค่าจ้างเงินเดือน การบริหารสวัสดิการผลประโยชน์ตอบแทนและดูแลพนักงานด้านการบริหารบุคคลแทนคุณประพัฒน์ ในทางอุดมคติ บริษัทผู้ว่าจ้าง จะต้องไม่ไปวุ่นวายหรือวิตกกังวลอะไรกับการดูแลพนักงานรับเหมาแรงงาน แต่ในความเป็นจริงร้อยละร้อยของบริษัทที่ใช้บริษัทรับเหมาแรงงานมักจะมีเหตุต้องเข้าไปยุ่งเกี่ยวในการจัดการของบริษัทรับเหมาดังกล่าวไม่มากก็น้อย
       
        ซึ่งรายละเอียดผมจะพูดถึงอีกครั้ง ทีนี้กฎหมายเองเขาก็ต้องการคุ้มครองลูกจ้าง ดังนั้น กฎหมายจะวางดักคอเอาไว้ว่า ในกรณีที่นายจ้างโดยตรงของลูกจ้างคือบริษัทรับเหมาที่คุณประพัฒน์เอาเข้ามาเกิดมีปัญหา ไม่จ่ายค่าจ้าง หรือทิ้งหายไปดื้อๆ บริษัทคุณประพัฒน์เองต้องรับผิดชอบเต็มๆเหมือนกับเป็นลูกจ้างของบริษัทคุณประพัฒน์เอง นี่คือปัจจัยสำคัญข้อหนึ่งว่า ที่ทำให้เราต้องระมัดระวังในการคัดเลือกบริษัทรับเหมาแรงงาน
       
        ประเด็นในแง่ความสัมพันธ์ระหว่างบริษัทคุณประพัฒน์กับพนักงานของบริษัทรับเหมาแรงงาน ในทางกฎหมายและโดยหลักการไม่ควรต้องมีปฏิสัมพันธ์กันโดยตรง เพราะไม่อย่างนั้นจะกลายเป็นลูกจ้างนายจ้างกันในสายตาของกฎหมาย แต่ในทางปฏิบัติ เป็นการยากเหมือนกันที่จะกันไม่ให้หัวหน้างานของเราไปสั่งงานหรือควบคุมโดยตรง เพราะไม่อย่างนั้นแล้วผลผลิตของบริษัทคงไม่ได้ตามที่ต้องการ ซึ่งตรงนี้มีความล่อแหลมเวลาที่เกิดปัญหาในทางกฎหมาย ดังนั้น คุณปะพัฒน์จะต้องทำความเข้าใจให้บรรดาผู้จัดการและหัวหน้างานทั้งหลายพึงระวังที่จะไม่ให้คุณให้โทษแก่พนักงานบริษัทรับเหมาแรงงานโดยตรง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ให้ปรากฎเป็นหลักฐานเอกสาร เช่น ใช้ใบตักเตือนของบริษัทคุณประพัฒน์และลงชื่อโดยหัวหน้างานของบริษัทคุณประพัฒน์ตามลำดับชั้น หรือในใบลาออกต้องมีขั้นตอนการอนุมัติโดยคนของเรา ตรงนี้ทำไม่ได้ หากจำเป็นต้องทำ จะต้องให้ดำเนินการโดยคนของบริษัทผู้รับเหมาแรงงานต้นสังกัดของเขาเท่านั้น โดยเราจะต้องไม่ปรากฎเป็นหลักฐานว่าเข้าไปยุ่งเกี่ยวในขั้นตอนเหล่านั้น
       
        ทีนี้ลองมาดูข้อดี ข้อเสียกัน เพราะไม่ใช่ว่า บริษัทรับเหมาแรงงานจะเป็นยาวิเศษแก้ไขปัญหาได้สารพัด หลายบริษัทเองที่ใช้บริษัทรับเหมาแรงงาน ภายหลังก็เปลี่ยนไปใช้วิธีการจ้างตรงเป็นพนักงานชั่วคราว ผมอยากให้คุณประพัฒน์ลองดูข้อดี ข้อเสียอีกครั้งก่อนตัดสินใจ ดังนี้นะครับ
       
        ด้านต้นทุน ข้อดีคือควบคุมได้ชัดเจน เนื่องจากเราจะจ่ายให้บริษัทรับเหมาแรงงานตามจำนวนบวกค่าการจัดการ ทำให้วางแผนงบประมาณล่วงหน้าได้ แต่ข้อเสียคือ เมื่อแตกรายละเอียดลงไปในต้นทุนแฝงบางอย่าง เช่นการต้องเอาเงินไปช่วยเหลือเพื่อดึงคน การจัดรถรับส่งที่ต้องยืดหยุ่นทำให้ต้นทุนสูงกว่าการจัดรถแบบ กำหนดตายตัว กลายเป็นว่า การใช้บริษัทรับเหมาแรงงานมีต้นทุนสูงกว่า
       
        ด้านการคัดเลือก ข้อดีคือ มีคนเสาะหาแหล่งคนแทนเรา โดยเฉพาะในเวลาที่ต้องระดมหาคนให้ทันความต้องการ แต่ข้อเสียคือ มาตรฐานของคนที่เราต้องการกับมาตรฐานที่บริษัทรับเหมาหามามักจะไม่เท่ากัน เพราะบริษัทรับเหมาเขามุ่งเน้นหาคนให้มากเข้าไว้ ขณะที่เรายังต้องการคุณภาพคู่กันไปด้วย
       
        ด้านแรงงานสัมพันธ์ ข้อดีคือ เป็นการลดความเสี่ยงของการลดพนักงานประจำโดยเฉพาะในอุตสาหกรรมที่ขึ้นลงตามฤดูกาล แต่ข้อเสียคือ มีโอกาสกระทบกระทั่ง แบ่งพักแบ่งพวกกันได้หากไม่สามารถสร้างบรรยากาศของการสมานฉันท์ได้อย่างเป็นรูปธรรม
       ด้านการจัดการ ข้อดีคือ เหมือนมีคนทำแทนเราในเรื่องการบริหารพื้นฐานเกี่ยวกับคน แต่ข้อเสียคือ ในความเป็นจริงส่วนใหญ่แล้ว ความพร้อมของเจ้าหน้าที่บริษัทรับเหมาที่เข้ามาดูแลพนักงานของเขาเอง มักมือยังไม่ถึง ทั้งในเชิงของความสามารถในการทำงานและทักษะการแก้ปัญหาเรื่องคน หลายครั้งที่บริษัทที่จ้างบริษัทรับเหมาจะต้องเข้าไปให้การฝึกอบรม ชี้แนะ หรือแม้แต่วางขั้นตอนการทำงานให้กับเจ้าหน้าที่เหล่านั้นด้วยซ้ำไป
       
        หลังจากดูมาทั้งหมดแล้ว คุณประพัฒน์ตัดสินใจได้หรือยังครับว่า จะเอาแบบเก่าหรือลองของใหม่ดี ถ้าให้ผมแนะนำนะครับ ปีแรกทำคู่กันไปก่อนจะดีกว่า อาจจะเริ่มจาก 100-150 คนก่อน แล้วประเมินผลได้เสีย ปีหน้าว่ากันอีกที
       
        ท่านสามารถส่งคำถามหรือร่วมแสดงความคิดเห็นที่ [email protected] ด้วยความร่วมมือจากสมาคมการจัดการงานบุคคลแห่งประเทศไทย

โดย ผู้จัดการรายสัปดาห์