ชวนกินผัก นอกเทศกาลเจ
ขอขอบคุณข้อมูลภายใต้ความร่วมมือของ
สสส. และ วิชาการดอทคอม
ที่มา www.thaihealth.or.th
อีกประมาณ 6 เดือนกว่าจะถึงเทศกาล "ถือศีลกินเจ" แต่สถานการณ์บ้านเมืองวันนี้ ชวนทุกฝ่าย "กินเจ" หรือ "กินมังสวิรัติ" กันดีไหม?
เจและมังสวิรัติ มีลักษณะของชนิดอาหารที่เหมือนและต่างกัน แต่ที่เหมือนกันและถือเป็นหัวใจสำคัญ คือ มีความหมายของคำตรงกัน คำว่า "มังสวิรัติ" แยกเป็น"มังส" หรือ "มังสา" แปลว่า เนื้อ คำว่า "วิรัติ"แปลว่า การปราศจาก การยกเว้น การไม่ยินดี รวมความได้ว่า การปราศจากเนื้อสัตว์การงดเว้นเนื้อสัตว์ หรือ การไม่ยินดีในเนื้อสัตว์นั่นเอง
มังสวิรัติในภาษาอังกฤษเรียกว่า vegetarian มีรากศัพท์มาจากภาษาละติน ว่า vegetare , vegetus แปล ว่า สมบูรณ์ สดชื่นเบิกบาน อันหมายถึงคุณสมบัติของพืชผักนั่นเอง ผู้กินพืชผักเป็นประจำและงดเว้นเนื้อสัตว์ เรียกว่า "นักมังสวิรัติ (vegetarianเวจเจททาเรียน) ที่ดำเนินชีวิตเรียบง่าย หรือมีวิถีชีวิตแบบมังสวิรัติ (vegetarianism-เวจเจททาเรียนนิสม์) ซึ่งเป็นผู้มีจิตใจเมตตา เอื้ออาทรต่อผู้อื่นและสรรพสัตว์ด้วย
คำว่า "เจ" หรือ "ไจ" มาจากภาษาจีน มีความหมายว่า "ปราศจากการทำลายชีวิตและปราศจากของที่มีกลิ่นคาว" ซึ่งมีที่มาเกี่ยวพันกับพุทธศาสนานิกายมหายาน หากย้อนอดีตจะพบว่า คำดั้งเดิมของเจมีความหมายถึง "การรักษาศีล 8" ด้วย เราจึงพบว่าผู้กินเจนอกจากงดเว้นการกินเนื้อสัตว์แล้วจะถือศีลร่วมด้วย และพืชผักที่กินจะต้องไม่มีผักกลิ่นฉุน เช่น หอม กระเทียม กุยฉ่ายเพราะพืชผักกลิ่นฉุนมีผลต่ออารมณ์จิตใจคือทำให้จิตไม่สงบและเพิ่มกำหนัด
สำหรับความเป็นมาของอาหารมังสวิรัติสามารถย้อนอดีตไปได้ไกลถึงสมัยกรีซโบราณ มีบันทึกว่าชาวกรีซไม่นิยมกินเนื้อสัตว์เพราะเชื่อว่าหลังจากการตาย วิญญาณของมนุษย์อาจไปเกิดในสัตว์ได้ วิญญาณ สัตว์ก็อาจมาเกิดในมนุษย์ได้เช่นกัน ในประเทศอินเดียก่อนพุทธกาล ชาวอินเดียนิยมกินอาหารมังสวิรัติมาตั้งแต่ครั้งนั้นแล้ว และขอบอกว่าในยุคไอทีสมัยนี้ ประเทศอินเดียยังเป็นประเทศที่มีนักมังสวิรัติมากที่สุดในโลกจำนวนหลายล้าน คน เพราะคำสอนในศาสนาฮินดูสอนว่า อาหารมีผลหรือสามารถเปลี่ยนบุคลิก นิสัย อารมณ์ และจิตใจของมนุษย์ และเชื่อว่าเนื้อสัตว์ทำให้คนมีอารมณ์ก้าวร้าว สภาพจิตใจวุ่นวาย
แต่ถ้ากินมังสวิรัติ ถือว่ามีความบริสุทธิ์ช่วยสร้างเสริมให้จิตใจมีความเมตตาต่อกัน มีจิตใจสงบเย็นลง และมีส่วนช่วยให้
กลับมาในสังคมไทยเวลานี้ หากเราได้ส่งเสริมให้ทุกๆ ฝ่าย "ถือศีลกินเจ" สัก 7 วัน10 วัน งดเนื้อสัตว์ กินแต่ผัก ผลไม้ ธัญญาอาหารต่างๆ น่าจะช่วยให้จิตใจสงบเย็น อาจเกิดปัญญาหาหนทางฝ่าวิกฤติได้ และเพื่อให้กินเจหรือมังสวิรัติได้คุณประโยชน์ต่อสุขภาพขอแนะนำ ผักผลไม้หลายสี (ไม่มีแบ่งฝ่าย) ดังนี้
เริ่มต้น ผักผลไม้ที่มีสารสีแดง เช่นกระเจี๊ยบ แตงโม มะเขือเทศ องุ่นแดง แอปเปิ้ลแดง บีทรูท ทับทิม หรือแม้แต่พริกแดง เครื่องเทศอาหารสามัญถูกปากคนไทย สารสีแดงในผักผลไม้เหล่านี้มีคุณสมบัติ เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์ต่างๆ ในร่างกาย โดยเฉพาะเซลผิวหนัง ช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นมะเร็งหลายชนิด โดยเฉพาะมะเร็งต่อมลูกหมาก และยังช่วยลดไขมันตัวร้ายในเลือดได้ด้วย สารสีแดงแรงฤทธิ์ดีต่อสุขภาพแบบนี้เอง
ตามด้วยสารสีเหลือง และที่ออกโทนแสดหรือส้มด้วย เช่น แตงโมไม่ใช่มีแต่แดงมีแตงโมเหลืองด้วย ส้ม มะม่วงสุก แคนตาลูปเสาวรส ข้าวโพด ฟักทอง แครอต มะละกอ ฯลฯสารธรรมชาติสีเหลืองหรือส้มเหล่านี้ มีสรรพคุณช่วยบำรุงสายตา บำรุงหัวใจ ลดไขมันหรือคอเลสเตอรอลในเลือด ช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันในร่างกาย ลดความเสี่ยงการเป็นมะเร็ง กินเป็นประจำช่วยให้ผิวพรรณเปล่งปลั่งผ่องใสอีกด้วย
สารสีน้ำเงินหรือม่วงอมน้ำเงิน เช่น กะหล่ำดอกม่วง มะเขือพวง องุ่นม่วง ชมพู่ม่าเหมี่ยวลูกหม่อน ลูกพรุน บลูเบอร์รี่ แบล็กเบอร์รี่ดอกอัญชัน เป็นต้น สารสีน้ำเงิน-ม่วง ในพืชผักผลไม้นี้ มีสรรพคุณเด่นช่วยลดความเสี่ยงการเป็นโรคหัวใจ ซึ่งคนไทยเป็นกันมากและช่วยกำจัดสารก่อมะเร็งต่างๆ ด้วย
ผักผลไม้สีเขียวแบ่งเป็นสารสีเขียวเข้มเช่น ตำลึง คะน้า บร็อกโคลี บัวบก ชะพลู ฯลฯพืชผักเหล่านี้มีวิตามินเอสูงมาก ช่วยบำรุงสายตา เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยลดความเสี่ยงการเป็นมะเร็งหรือช่วยป้องกันมะเร็ง มีส่วนช่วยให้ผิวพรรณอ่อนนุ่ม ถ้าเป็นพืชผักสารสีเขียว-เหลือง เช่น กะหล่ำปลีเขียว ปวยเล้ง ผักขม หน่อไม้ฝรั่ง ถั่วลันเตาแอปเปิ้ลเขียว ฯลฯ ผักผลไม้เหล่านี้ นอกจากช่วยบำรุงสายตาเหมือนกันแล้ว ยังช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกระดูก ฟัน ช่วยในการฟอกของเสียในร่างกาย และช่วยบำรุงตับ
ปิดท้ายขบวนผักผลไม้หลายสีด้วยสารสีขาว เช่น กะหล่ำดอก ผักกาดขาว กล้วย ลูกแพร์ ขิง เห็ด เป็นต้น สารสีขาว ช่วยลดคอเลสเตอรอล ลดการเกิดโรคหัวใจ ลดการเป็นมะเร็ง และยังช่วยระบบไหลเวียนโลหิตในร่างกาย ทำให้ร่างกายสดชื่น มีพละกำลังดี
นอกจากผักผลไม้หลากสีแล้ว แนะนำให้กินถั่วหลากสีด้วย เช่น ถั่วแดง ถั่วเหลือง ถั่วเขียว ถั่วดำ และถั่วลิสง ถั่วต่างๆ มีโปรตีนสูงและมีวิตามินแร่ธาตุอาหารอื่นๆ อีกด้วยเฉพาะถั่วเหลืองที่มักนำมาปรุงในอาหารเจนั้นมีประโยชน์ต่อการลดคลอเล สเตอรอล มีธาตุเหล็กสูง บำรุงโลหิต บำรุงประสาท และอย่าลืมกินงาดำโรยข้าวกล้องทุกมื้อ เป็นการเติมวิตามินบีต่างๆ ช่วยให้จิตใจคลายเครียด
ลองมาช่วยกันคนละไม้คนละมือช่วยกันสานสันติ ด้วยการงดเนื้อกินพืชผักสมุนไพรให้ใจสงบเย็นเห็นทางสว่างด้วยกัน