โครงงานภาษาอังกฤษ( Project work  in English):
    อีก 1 ทางเลือกของการจัดการเรียนการสอนภาษาอังกฤษ
*  ** ขจิต  ฝอยทอง

ในปัจจุบันโครงงานภาษาอังกฤษเป็นที่แพร่หลายแก่ครู-อาจารย์ที่จัดการเรียนการสอนทั้งในระดับประถมศึกษาและระดับมัธยมศึกษา จากพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ( ฉบับที่ 2 ) พ.ศ. 2545 หมวด 4 แนวการจัดการศึกษา มาตรา 22 การจัดการศึกษาต้องยึดหลักว่าผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ และถือว่า ผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด กระบวนการจัดการศึกษาต้องส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มตามศักยภาพ มาตรา 24  การจัดกระบวนการเรียนรู้ ให้สถานศึกษาและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการดังต่อไปนี้ 1) จัดเนื้อหาสาระ และกิจกรรมให้สอดคล้องกับความสนใจและความถนัดของผู้เรียน 2) ฝึกทักษะกระบวนการคิด การจัดการ การเผชิญสถานการณ์ และการประยุกต์ความรู้มาใช้เพื่อป้องกัน และแก้ไขปัญหา 3)  จัดกิจกรรมให้ผู้เรียนได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง ฝึกปฏิบัติให้ทำได้ คิดเป็น ทำเป็น รักการอ่านและเกิดความใฝ่รู้อย่างต่อเนื่อง 4) การจัดการเรียนการสอนโดยผสมสาระความรู้ด้านต่างๆได้อย่างสัดส่วนสมดุลกัน รวมทั้งปลูกฝังคุณธรรม ค่านิยมที่ดีงามและลักษณะที่พึงประสงค์ไว้ในทุกวิชา 5) ส่งเสริมสนับสนุนให้ผู้สอนสามารถจัดบรรยากาศ สภาพแวดล้อม สื่อการเรียนและอำนวยความสะดวกเพื่อให้ผู้เรียน  เกิดการเรียนรู้และมีความรอบรู้ รวมทั้งสามารถใช้การวิจัยเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการเรียนรู้ ทั้งนี้ผู้สอนและผู้เรียนอาจเรียนรู้ไปพร้อมกัน จากสื่อการเรียนการสอนและแหล่งวิทยาการประเภทต่างๆ  6) จัดการเรียนรู้ให้เกิดขึ้นได้ทุกเวลา ทุกสถานที่ มีการประสานร่วมมือกับบิดา มารดา ผู้ปกครอง และบุคลในชุมชนทุกฝ่าย เพื่อร่วมกันพัฒนาผู้เรียนตามศักยภาพ มาตรา 28 หลักสูตรการศึกษาระดับอุดมศึกษายังมีความมุ่งหมายเฉพาะที่จะพัฒนาวิชาการ วิชาชีพชั้นสูงและการค้นคว้า วิจัย เพื่อพัฒนาองค์ความรู้และพัฒนาสังคมและในมาตรา 30 ให้สถานศึกษาพัฒนากระบวนการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพ รวมทั้งส่งเสริมให้ผู้สอนสามารถวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับผู้เรียนในแต่ละระดับการศึกษา  จากพระราชบัญญัติการศึกษาดังกล่าวข้างต้นและจากประสบการณ์ของผู้เขียน โครงงานภาษาอังกฤษทำให้ผู้เรียนเกิดทักษะกระบวนการคิดและเกิดการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติจริง นอกจากนี้ผู้สอนสามารถบูรณาการ(Integrate)ภาษาอังกฤษให้เข้ากับสาระการเรียนรู้อื่นๆได้  ครู-อาจารย์ผู้สอนภาษาอังกฤษจะต้องรู้จักยั่วยุให้ผู้เรียนคิด
และอยากทำโครงงาน  ผู้เรียนจะเกิดทักษะทางภาษา  ทักษะกระบวนการคิดวิเคราะห์  การค้นคว้าด้วยตนเองและเกิดการพัฒนาทางด้านภาษาอังกฤษอย่างเต็มตามศักยภาพ
ความหมายของโครงงานภาษาอังกฤษ ( Definition of English Project Work )
                Haines ( 1989 ) กล่าวว่า โครงงานภาษาอังกฤษ คือ การใช้กิจกรรมทักษะทางภาษาที่หลากหลาย ซึ่งจะเน้นในเรื่องที่ผู้เรียนสนใจมากกว่าที่จะเน้นเฉพาะเรื่องการทำใบงานทางภาษา
                Fried-Booth ( 2002 ) กล่าวว่า โครงงานคือการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง ซึ่งเริ่มต้นมาจากความต้องการของผู้เรียน จนกระทั่งถึงผลงานที่ออกมา
                ผู้เขียนมีความเห็นว่า โครงงานภาษาอังกฤษ คือ กระบวนการจัดการเรียนการสอนที่เกิดจากความต้องการของผู้เรียน ผู้เรียนได้ใช้ทักษะกระบวนการคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ มีการพัฒนาทักษะทางด้านพุทธิพิสัย ( Cognitive Domain ) จิตพิสัย ( Affective Domain ) การค้นคว้าหาความรู้ใหม่ๆได้ด้วยตนเองจากประสบการณ์จริง ผู้เรียนได้พัฒนาทักษะกระบวนการทำงานร่วมกับผู้อื่น(Collaborative) การพัฒนาทักษะทางภาษาในด้านการฟัง(Listening)  การพูด(Speaking) การอ่าน(Reading) และการเขียน(Writing)ภาษาอังกฤษ
ขั้นตอนในการดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษ ( Phases of English Project Work)
                การดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษ จำเป็นอย่างยิ่งที่ผู้สอนต้องสอนขั้นตอนในการดำเนินโครงงานว่าทำอย่างไร ไม่ใช่ปล่อยให้ผู้เรียนทำเอง ถ้าผู้สอนไม่ได้สอนขั้นตอนการทำโครงงานจะทำให้ผู้เรียนท้อและไม่อยากทำโครงงาน เมื่อผู้เรียนสามารถดำเนินโครงงานเองได้ ผู้สอนต้องคอยเป็นที่ปรึกษาให้แก่ผู้เรียน ผู้เขียนได้ดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษง่ายๆดังนี้
                1. ขั้นวิเคราะห์ปัญหา ( Identification of a problem ) ผู้เรียนช่วยกันวิเคราะห์ว่าอะไร(What )เป็นปัญหาของผู้เรียน อาจเป็นปัญหาของผู้เรียนเอง หรือปัญหาของชุมชนก็ได้ การตั้งปัญหาไม่ควรกว้างเกินไป  ผู้เรียนและผู้สอนมีส่วนสำคัญในการทำให้ปัญหาแคบลง โดยการช่วยกันถามว่าอะไรคือปัญหา เมื่อได้ปัญหาแล้วจะดำเนินการต่อไปอย่างไร เช่นนักเรียนของผู้เขียนอยู่ในหมู่บ้านที่ผลิตสับปะรด แต่ผลผลิตของสับปะรดต่อไร่ต่ำมาก นอกจากนี้การใส่ปุ๋ยวิทยาศาสตร์ ยังเพิ่มรายจ่ายให้แก่ครอบครัวของนักเรียนด้วย  ดังนั้นปัญหาของนักเรียนคือต้องการเพิ่มผลผลิตในไร่สับปะรดจะทำอย่างไร โดยไม่ใช้ปุ๋ยวิทยาศาสตร์ (ดูตัวอย่างโครงงานที่ 1 )
                2. ขั้นตั้งจุดประสงค์ของโครงงาน ( Purpose of  project work ) ผู้เรียนจะต้องตั้งจุดประสงค์ว่าเมื่อทำโครงงานแล้วได้อะไร (What ) มีผลงานในด้านทักษะทางภาษาอังกฤษ(Language Skills ) ในขั้นสุดท้ายออกมาเป็นอะไร เช่น นักเรียนของผู้เขียนได้ทำการเพิ่มผลผลิตในไร่สับปะรด ( ดูตัวอย่างโครงงานที่ 1 ) มีจุดประสงค์คือ การเพิ่มผลผลิตในไร่สับปะรดโดยไม่ใช้ปุ๋ยวิทยาศาสตร์  โครงงานกลอนภาษาอังกฤษนักเรียนตั้งจุดประสงค์เพื่อการเผยแพร่กลอนเป็นภาษาอังกฤษ ในหนังสือพิมพ์ (ดูตัวอย่างกลอนภาษาอังกฤษจากหนังสือพิมพ์Bangkok post ของนักเรียน)
                3. ขั้นวางแผน ( Planning ) ผู้เรียนจะต้องวางแผนว่า จะทำอะไร ทำที่ไหน และทำอย่างไร นักเรียนของผู้เขียนได้วางแผนการนำเสนอเป็นรูปแบบโปสเตอร์ (Poster )ภาษาอังกฤษ  การวางแผนการดำเนินการควรวางแผนอย่างละเอียด เช่น ถ้าไปสัมภาษณ์ภูมิปัญญาชาวบ้านเกี่ยวกับสับปะรด หรือสัมภาษณ์นักท่องเที่ยวที่มาท่องเที่ยวในท้องถิ่น นักเรียนต้องวางแผนว่า จะสัมภาษณ์ใคร (Who )สัมภาษณ์ที่ไหน(Where) สัมภาษณ์ทำไม (Why) เมื่อได้ผลแล้วจะเอาคำตอบไปทำอย่างไร( How)
                4. ขั้นดำเนินการ (Processes ) นักเรียนดำเนินการโครงงานภาษาอังกฤษ ตามขั้นตอนที่ได้วางแผนไว้ ตามลำดับขั้นตอน( ดูตัวอย่างโครงงานที่ 1 ในขั้นกระบวนการ(Processes))
                5. ขั้นประเมินผล (Evaluation ) การประเมินผลโครงงานภาษาอังกฤษ ควรประเมินผู้เรียนเพื่อให้เกิดทักษะทางด้านพุทธิพิสัย ( Cognitive Domain ) จิตพิสัย ( Affective Domain )และทักษะทางด้านภาษาอังกฤษ(Language Skills )  การประเมินผลอาจประเมินโดยตัวนักเรียนเอง(Self-evaluation  ) ประเมินโดยเพื่อนนักเรียน(Peer-evaluation )และประเมินโดยครู(Teacher evaluation )  โครงงานของผู้เขียนผู้ปกครองนักเรียนมีส่วนในการประเมินโครงงานด้วย  ทั้งจากโปสเตอร์และการนำเสนอเป็นภาษาอังกฤษ
หัวข้อในการดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษ
                การดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษไม่มีรูปแบบตายตัว  ครูผู้สอนอาจกำหนดหัวข้อในการดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษง่ายๆก็ได้  ผู้เขียนขอเสนอรูปแบบหัวข้อในการดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษดังนี้
1.       หัวข้อโครงงาน (Title )
2.       ชื่อผู้ทำโครงงาน(Author )
3.       ชื่อที่ปรึกษาโครงงาน(Advisor )
4.       ที่มาของปัญหา(Statement of the problem )
5.       จุดมุ่งหมายของโครงงาน(Object )
6.       แผนดำเนินการ(Plan )
7.        วิธีดำเนินการ(Process )
8.       ผลที่คาดว่าจะได้รับ(Result )
9.       สรุป (Conclusion )
10.    เอกสารอ้างอิง (Reference )
ข้อดีของโครงงานภาษาอังกฤษ ( The advantages of doing English project work)
1.       นักเรียนได้มีโอกาสเลือกในสิ่งที่นักเรียนอยากเรียน
2.     นักเรียนได้ฝึกทักษะทั้งการฟัง(Listening ) การพูด(Speaking ) การอ่าน(Reading ) และการเขียน(Writing )ภาษาอังกฤษแบบบูรณาการ(Integration )
3.       นักเรียนได้ฝึกการทำงานร่วมกับผู้อื่น ( Collaborative )
4.       นักเรียนได้ค้นคว้าข้อมูลด้วยตนเองตามความสนใจของแต่ละบุคคล (Learner-independence )
5.       นักเรียนได้เรียนรู้จากการปฏิบัติในสถานการณ์จริง
ตัวอย่างโครงงานภาษาอังกฤษและผลงานจากโครงงานการเขียนกลอนภาษาอังกฤษของนักเรียน
                ปัญหาของนักเรียนคือต้องการเพิ่มผลผลิตในไร่สับปะรดโดยไม่ใช้สารเคมี นักเรียนของผู้เขียนออกไปค้นคว้าข้อมูลจากแหล่งเรียนรู้ต่างๆ เช่น ค้นข้อมูลจาก อินเตอร์เน็ต สอบถามผู้รู้ ค้นคว้าจากห้องสมุด  นักเรียนกลุ่มนี้ของผู้เขียนได้เลือกสัมภาษณ์ภูมิปัญญาในท้องถิ่นและนำความรู้มาทดลอง 2 ไร่คือ ไร่ที่ 1 ใช้สารเคมีตามปกติ  ไร่ที่ 2  ใช้น้ำมะพร้าวผสมกากน้ำตาล ผสมหอยเชอรี่( เนื่องจากบริเวณบ้านนักเรียนมีหอยเชอรี่มาก)และใส่สารEM(Effective Microorganism) ซึ่งเป็นจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์  แล้วนำมาเปรียบเทียบ 2 ไร่ ทุก 15 วัน ผลปรากฏว่าไร่ที่ 2 สับปะรดมีผลผลิตและเจริญเติบโตได้ดีกว่าไร่ที่ 1
ตัวอย่างโครงงานภาษาอังกฤษอย่างง่ายๆของนักเรียนโครงงานที่  1 เรื่องการเพิ่มผลผลิตในไร่สับปะรด

Objective             1. To study how to increase pineapples in a farm
                                2. To prove that using natural material can increase pineapple in a farm

Processes              1. Study books and research how to increase pineapples in farms
                                2. Write project work
                                3. Prepare farms
                                4. Consult with the wisdom person
                                5. Use Golden Apple Snail , coconut juice, EM, and sugar to fertilize the soil
     in controlling pineapple farm
                               6. Compare the amount of products between two farms

Conclusion          Use Golden Apple Snail , coconut juice, EM, and sugar can increase
 pineapples product

ตัวอย่างผลงานโครงงานการเขียนกลอนภาษาอังกฤษของนักเรียนในหนังสือพิมพ์ Bangkok post

สรุป การดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษนักเรียนอาจนำเสนอในรูปแบบของบอร์ดนิทรรศการ (Wall displays ) โปสเตอร์ (Poster ) หนังสือวารสาร(Magazine ) หนังสือพิมพ์ (Newspaper )  การดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษไม่ใช่ปล่อยให้นักเรียนทำโครงงานโดยที่ครูผู้สอนไม่ได้ช่วยเหลืออะไรเลย  การดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษนั้นครูผู้สอนมีส่วนช่วยเหลือผู้เรียน เช่น  ถ้านักเรียนทำโครงงานภาษาอังกฤษโดยเขียนจดหมายติดต่อกับชาวต่างประเทศ  ครูผู้สอนจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องสอนรูปแบบการเขียนจดหมายให้แก่นักเรียน ยังมีความเข้าใจผิดอยู่ว่าการสอนโครงงานนั้นครูไม่ต้องสอนอะไรเลย ซึ่งไม่เป็นความจริง ถ้านักเรียนไม่มีความสามารถในการเขียนให้ถูกต้องตามหลักไวยากรณ์ (Grammar )  ครูจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องสอนหลักการเขียนให้ถูกต้องตามหลักไวยากรณ์แก่นักเรียนก่อน  ผู้เขียนอยากให้กำลังใจครูผู้สอนทุกท่านว่า โครงงานภาษาอังกฤษไม่ใช่เรื่องยาก เพียงแต่ครูผู้สอนต้องมีความขยัน เตรียมการสอนอย่างดีและมีการวางแผนอย่างเป็นระบบก่อนการจัดการเรียนการสอนโครงงานให้แก่นักเรียน

บรรณานุกรม

กองบรรณาธิการ.(2548). สนุกกับภาษาอังกฤษโดยใช้แหล่งเรียนรู้. สานปฎิรูป 8(85): 34-36.
Fried-Booth. (2002). Project work. Oxford University Press.
Haines,S.(1989) Project  for  the EFL classroom : Resource material for teachers. UK: Nelson.
Radzienda,T. (2004). Poet Tree in Kanchanaburi. Bangkok post. 5 October.
Sheppard,K. , Stoller, F.( 1995). Guidelines for the integration of student projects into ESP   classrooms. FORUM. 33(2) pp.10-22.

* นายขจิต ฝอยทองนักศึกษาปริญญาเอกภาษาอังกฤษศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี

**นักศึกษาทุนโครงการพัฒนาอาจารย์สาขาขาดแคลนจากคณะศิลปศาตร์และวิทยาศาสตร์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน

 ตัวอย่างโครงงานภาษาอังกฤษ 

ดูหัวข้ออื่นๆที่เกี่ยวข้อง