| พยาธิขึ้นสมอง และ อาการพยาธิขึ้นสมอง คอลัมน์ คอลัมน์ที่13 น.ส.วรรณิ ภา จันดา ลูกสาวลูกทุ่งชื่อดัง "สรเพชร ภิญโญ" เจ้าของบทเพลงหนุ่มนาข้าวสาว นาเกลือ ป่วยด้วยโรคสมองอักเสบ ทำให้กลายเป็นเจ้าหญิงนิทรา เชื่อว่าสาเหตุพยาธิจากส้มตำปูปลาร้า พยาธิที่ยังเป็นปัญหามี 3 ชนิด ได้แก่ พยาธิตัวกลมที่มีชื่อว่า ทริคิโนซีส (Tricinosis) พยาธิตัวตืด และพยาธิใบไม้ตับ พยาธิ ตัวตืดและพยาธิตัวกลม ทริคิโนซีส จะฝังตัวอยู่ในเนื้อสัตว์ เช่น เนื้อหมูป่า เนื้อเก้ง เนื้อหมู เนื้อวัว พยาธิตัวอ่อนจะอยู่ใน ถุงน้ำ (Cyst) ลักษณะคล้ายเม็ดสาคู พยาธิตัวเมีย 1 ตัว จะออกลูกได้ 1,000-1,500 ตัว หรือมากกว่า 10,000 ตัว โดยพยาธิตัวอ่อนจะโตเป็นตัวแก่ภายใน 2 วัน และจะไชเข้ากระแสเลือดทั่วร่างกาย อาจมีชีวิตอยู่นาน 11-24 ปี หากพยาธิไชขึ้นสมอง จะทำให้สมองอักเสบ หากไชเข้าปอดทำให้ปอดอักเสบมีอาการรุนแรงถึงตาย และอาจทำให้ตาบอด หรือหูหนวกได้ พยาธิใบไม้ตับ มักพบจากการกินปลาน้ำจืดดิบๆ สุกๆ โรค เยื่อหุ้มสมองอักเสบจากพยาธิ (Eosinophilic meningitis) ที่พบบ่อยในบ้านเรา ได้แก่ ตัวจี๊ด และพยาธิแองจิโอ โรคนี้อาจมีความรุนแรงมากน้อยขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่พยาธิเข้าไปทำความเสีย หาย หากเป็นตำแหน่งที่ไม่สำคัญมาก ก็อาจทำให้แขนขาอ่อนแรง ปวดศีรษะ หากเป็นตำแหน่งสำคัญมากขึ้น เช่น ก้านสมอง ซึ่งทำให้เลือดคั่งในสมอง หรือสมองส่วนสำคัญถูกทำลาย ก็อาจทำให้ตายหรือพิการได้ พยาธิแอ งจิโอ พบมากทางภาคกลางและภาคอีสาน เป็นพยาธิที่มีอยู่ในหอยโข่ง ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักมีประวัติกินหอยโข่งดิบ ก่อนมีอาการประมาณ 1-2 เดือน พยาธิเข้าไปในกระเพาะลำไส้และไชเข้าสู่กระแสเลือดแล้วขึ้นไปที่สมอง ถ้า มีสาเหตุจากพยาธิ มักมีอาการปวดศีรษะรุนแรง อาเจียนคอแข็ง บางคนอาจมีอาการอัมพาตของใบหน้าหรือแขนขา ถ้ามีสาเหตุจากตัวจี๊ด อาจมีประวัติอาการของโรคพยาธิตัวจี๊ดนำมาก่อน พบว่า ถุงหุ้มตัวอ่อนพยาธิตัวกลมทริซิโนซีส จะทนต่อกระบวนการถนอมอาหาร เช่น การหมักเกลือ ใช้เครื่องเทศ หรือรมควันด้วย เพราะฉะนั้น ความเชื่อผิดๆ เช่น บีบมะนาวทำให้สุก ไม่สามารถฆ่าพยาธิได้แต่อย่างใด สำหรับพยาธิตัว ตืด เมื่อคนกินพยาธิตัวอ่อนเข้าไป ตัวอ่อนจะออกจากถุงหุ้ม เจริญเป็นตัวแก่ในลำไส้ ออกไข่แพร่พันธุ์ไปเรื่อยๆ แย่งอาหารจากคนที่กินเข้าไป ทำให้ขาดสารอาหาร หากมีพยาธิจำนวนมาก จะทำให้ลำไส้อุดตัน ช่องท้องอักเสบ เนื่องจากพยาธิไชทะลุลำไส้ อันตราย จากพยาธิพวกนี้ขึ้นอยู่ว่าตัวพยาธิจะไปติดอยู่ในอวัยวะส่วนไหนของร่างกาย เช่นหากเข้าไปที่ลูกตา ทำให้ตาบอด แต่หากเข้าไปที่สมอง จะทำให้ปวดศีรษะ ชักกระตุก หรือหมดสติได้ ถ้าไปติดอยู่ในลำไส้ ตัวพยาธิก็จะไปรบกวนการย่อยและดูดซึมอาหาร ทำให้คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ถ่ายเหลว และซูบผอม ถ้าไปอยู่ที่ตับ ไต หัวใจ ม้าม หรือกล้ามเนื้อก็จะทำให้อวัยวะส่วนนั้นทำงานได้ไม่สะดวก การ ป้องกันโรคที่เกิดจากพยาธิ ทำได้ง่ายมาก คือ การเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภค รับประทานอาหารสุกด้วยความร้อนเท่านั้น ล้างมือทุกครั้งหลังสัมผัสกับสัตว์เลี้ยงทุกชนิด และก่อนรับประทานอาหารทุกมื้อ |
| ที่มา www.khaosod.co.th |