ราชวงศ์อังกฤษ เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับราชวงศ์อังกฤษ แผนผังราชวงศ์อังกฤษ ลําดับราชวงศ์อังกฤษ ยศราชวงศ์อังกฤษ

ราชวงศ์อังกฤษ

สมเด็จพระราชินีนาถแห่งสหราชอาณาจักร พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ ณ สีหบัญชร พระราชวังบัคกิงแฮม เมื่อวันที่ 17 มิถุนายน พ.ศ. 2549

ราชวงศ์อังกฤษ คือ กลุ่มพระประยูรญาติสนิทของพระมหากษัตริย์แห่งสหราชอาณาจักร ทั้งยังหมายรวมถึงกลุ่มคนที่มีความสัมพันธ์กับพระมหากษัตริย์ในฐานะพระ ประมุขแห่งในดินแดนเครือจักรภพ บางครั้งจึงแตกต่างจากคำเรียกทางการในประเทศสำหรับราชวงศ์ สมาชิกในราชวงศ์อยู่ใน หรืออภิเษกสมรสเข้ามาในราชวงศ์วินด์เซอร์ ซึ่งสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 5 ทรงเปลี่ยนชื่อมาจากราชวงศ์แซ็กซ์-โคบูร์กและก็อตธา เมื่อปี พ.ศ. 2460

ถึงแม้ว่าจะไม่มีคำจำกัดความที่เป็นทางการหรือทางกฎหมายเคร่งครัดว่าผู้ ใดเป็นราชวงศ์หรือไม่ และรายนามแตกต่างกันมีบุคคลไม่เหมือนกัน แต่ผู้ที่ถือครองพระอิสริยยศเป็น His หรือ Her Majesty, His หรือ Her Royal Highness หรือ Their Royal Highnesses นั้นโดยทั่วไปแล้วถือเป็นสมาชิกในราชวงศ์ ซึ่งใช้เรียกพระมหากษัตริย์ คู่สมรสของพระมหากษัตริย์ คู่สมรสของกษัตริย์ที่สวรรคตไปแล้ว พระราชโอรสและพระราชธิดา พระราชนัดดาในสายพระราชโอรส คู่สมรสและคู่สมรสที่เป็นม่ายของพระราชโอรสในพระประมุขและพระราชนัดดาในสาย พระราชโอรส

เมื่อปี พ.ศ. 2460 สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 5 ทรงมีพระบรมราชโอกาสประกาศว่าพระองค์และเชื้อสายในพระราชโอรสทุกพระองค์จะอยู่ในราชวงศ์วินด์เซอร์ ผู้สืบทอดราชบัลลังก์ของพระองค์ต่อไปยังคงทรงปกครองประเทศอีกสิบหกประเทศ ที่ประกอบขึ้นเป็นเครือจักรภพ สมาชิกและเครือญาติในราชวงศ์วินด์เซอร์ได้เป็นตัวแทนองค์พระประมุขในประเทศ ของเครือจักรภพ โดยบางครั้งอยู่ในวาระที่ยืดออกไปของการเป็นอุปราช หรือ ข้าหลวงใหญ่ และบางครั้งเข้าร่วมพิธีการหรืองานเลี้ยงเฉพาะกิจต่างๆ

รายพระนามสมาชิกในราชวงศ์อังกฤษ

สมาชิกในราชวงศ์อังกฤษทรงร่วมงานเลี้ยงพระกระยาหารค่ำในงานฉลองพระราชพิธี บรมราชาภิเษกสมรสครบรอบปีที่หกสิบของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 และดยุคแห่งเอดินเบอระ

• สมเด็จพระราชินีนาถแห่งสหราชอาณาจักร
• สมเด็จเจ้าฟ้าชายดยุคแห่งเอดินเบอระ (พระสวามีในสมเด็จพระราชินีนาถ)
• สมเด็จเจ้าฟ้าชายแห่งเวลส์ และ เจ้าฟ้าหญิงดัชเชสแห่งคอร์นวอลล์ (พระราชโอรสพระองค์ใหญ่ในสมเด็จพระราชินีนาถและพระวรชายา)
  • เจ้าชายวิลเลียมแห่งเวลส์ (พระโอรสพระองค์ใหญ่ในเจ้าฟ้าชายแห่งเวลส์)
  • เจ้าชายเฮนรีแห่งเวลส์ (โดยทั่วไปทรงเป็นที่รู้จักว่า "เจ้าชายแฮร์รี" พระโอรสพระองค์ที่สองในเจ้าฟ้าชายแห่งเวลส์)
• สมเด็จเจ้าฟ้าชายดยุคแห่งยอร์ค (พระราชโอรสพระองค์ที่สองในสมเด็จพระราชินีนาถ)
  • เจ้าหญิงเบียทริซแห่งยอร์ค (พระธิดาพระองค์ใหญ่ในดยุคแห่งยอร์ค)
  • เจ้าหญิงยูจีนีแห่งยอร์ค (พระธิดาพระองค์เล็กในดยุคแห่งยอร์ค)
• สมเด็จเจ้าฟ้าชายเอิร์ล และ เจ้าฟ้าหญิงเคานท์เตสแห่งเวสเซ็กส์ (พระราชโอรสพระองค์เล็กในสมเด็จพระราชินีนาถและพระวรชายา)
  • ไวส์เคานท์เซเวิร์น (พระโอรสในเอิร์ลแห่งเวสเซ็กส์)
  • เลดี้ หลุยส์ วินด์เซอร์ (พระธิดาในเอิร์ลแห่งเวสเซ็กส์)
• สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงพระวรราชกุมารี (พระราชธิดาในสมเด็จพระราชินีนาถ)
• สมเด็จเจ้าฟ้าชายดยุค และ เจ้าฟ้าหญิงดัชเชสแห่งกลอสเตอร์ (พระญาติชั้นที่หนึ่งในสมเด็จพระราชินีนาถและพระวรชายา)
• สมเด็จเจ้าฟ้าชายดยุค และ เจ้าฟ้าหญิงดัชเชสแห่งเคนต์ (พระญาติชั้นที่หนึ่งในสมเด็จพระราชินีนาถและพระวรชายา)
• สมเด็จเจ้าฟ้าชาย และ เจ้าฟ้าหญิงไมเคิลแห่งเคนต์ (พระญาติชั้นที่หนึ่งในสมเด็จพระราชินีนาถและพระวรชายา)
• สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงอเล็กซานดรา เลดี้โอกิลวี (พระญาติชั้นที่หนึ่งในสมเด็จพระราชินีนาถ)

 ลำดับพงศาวลีพระบรมวงศานุวงศ์อังกฤษ

 เครือญาติและคู่สมรสของสมาชิกในราชวงศ์อังกฤษ

• พลเรือโท ทิโมธี ลอเรนซ์ (พระสวามีคนที่สองในเจ้าฟ้าหญิงพระวรราชกุมารี)
• ปีเตอร์ และ ออทัมน์ ฟิลลิปส์ (พระโอรสในเจ้าฟ้าหญิงพระวรราชกุมารี และภริยา)
• ซาราห์ ฟิลลิปส์ (พระธิดาในเจ้าฟ้าหญิงพระวรราชกุมารี)
• ไวส์เคานท์ลินเลย์ (พระนัดดาในสมเด็จพระราชินีนาถ โดยเป็นพระโอรสในเจ้าฟ้าหญิงมาร์กาเร็ต เคานท์เตสแห่งสโนว์ดอน) ภริยาและบุตรธิดา
• เลดี้ ซาราห์ แช็ตโต (พระนัดดาในสมเด็จพระราชินีนาถ โดยเป็นพระธิดาในเจ้าฟ้าหญิงมาร์กาเร็ต เคานท์เตสแห่งสโนว์ดอน) สามีและบุตรชาย
• เอิร์ล และ เคานท์เตสแห่งอัลส์เตอร์ (พระโอรสและพระสุณิสาในดยุคแห่งกลอสเตอร์) และบุตรชาย
• เลดี้ ดาวินา เดวิส และ นายแกรี เลวิส (พระธิดาในดยุคแห่งกลอสเตอร์ และสามี)
• เลดี้ โรส วินด์เซอร์ และนายจอร์จ กิลแมน (พระธิดาในดยุคแห่งกลอสเตอร์ และสามี)
• เอิร์ล และ เคานท์เตสแห่งเซนต์แอนดรูว์ (พระโอรสพระองค์ใหญ่และพระสุณิสาในดยุคแห่งเคนต์) และบุตรธิดา
• เลดี้ เฮเลน เทเลอร์ (พระธิดาในดยุคแห่งเคนต์)สามี และบุตรชาย
• ลอร์ด นิโคลาส วินด์เซอร์ และ เลดี้ นิโคลาส วินด์เซอร์ (พระโอรสพระองค์เล็กในดยุคแห่งเคนต์ และภริยา)
• ลอร์ด เฟรเดอริค วินด์เซอร์ และ เลดี้ กาเบรียลลา วินด์เซอร์ (พระโอรสและพระธิดาในเจ้าชายไมเคิล)
• เจมส์ และ จูเลีย โอกิลวี (พระโอรสและพระสุณิสาในเจ้าหญิงอเล็กซานดรา) และบุตรธิดา (อเล็กซานเดอร์ โอกิลวี และ ฟลอรา โอกิลวี)
• มารีนา โอกิลวี (พระธิดาในเจ้าหญิงอเล็กซานดรา) และบุตรธิดา (คริสเตียน โมวัตต์ และ เซนูสกา โมวัตต์ ซึ่งเกิดจากอดีตสามี)

 เครือญาติในสายอื่นของราชวงศ์อังกฤษ

บุคคลต่อไปนี้เป็นทายาทสืบเชื้อสาย (หรือ เป็นม่าย) ของพระราชโอรสและธิดาพระองค์อื่นของสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย สมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 7 และสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 5

• เอิร์ลแห่งแฮร์วูด (พระราชนัดดาในสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 5 ผ่านทางเจ้าหญิงแมรี พระวรราชกุมารี พระราชธิดา) ภริยาคนที่สอง บุตรชาย และหลาน รวมไปถึงบุตรชายและหลานของน้องชายซึ่งได้ถึงแก่กรรมไปแล้วคือ เจอรัลด์ ลาสเซลส์
• ดยุคแห่งไฟฟ์ (พระราชปนัดดาในสายพระราชธิดาของสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 7) บุตรธิดาและหลาน
• เลดี้ซัลทูน (ภริยาหม้ายของอเล็กซานเดอร์ แรมเซย์แห่งมาร์ พระนัดดาในสายพระธิดาของเจ้าชายอาร์เธอร์ ดยุคแห่งคอนน็อตและสแตรเธิร์น พระราชโอรสพระองค์ที่สามในสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย) บุตรีและหลาน
• มาร์ควิสแห่งมิลด์ฟอร์ดฮาเว็น (หลานชายของจอร์จ เมานท์แบ็ตเต็น มาร์ควิสที่ 2 แห่งมิลด์ฟอร์ดฮาเว็นและพระปนัดดาในเจ้าหญิงวิกตอเรียแห่งเฮสส์และไรน์ พระธิดาองค์ใหญ่ในเจ้าฟ้าหญิงอลิซ แกรนด์ดัชเชสพระชายาแห่งเฮสส์และไรน์ พระราชธิดาพระองค์ที่สองในสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย) และครอบครัว
• เคานท์เตสเมานท์แบ็ตเต็นแห่งพม่า (ธิดาองค์โตในหลุยส์ เมานท์แบ็ตเต็น เอิร์ลเมานท์แบ็ตเต็นที่ 1 แห่งพม่า พระโอรสองค์เล็กในเจ้าหญิงวิกตอเรียแห่งเฮสส์ และไรน์ และครอบครัว

เอิร์ลแห่งแฮร์วูดเป็นพระญาติชั้นที่หนึ่งของสมเด็จพระราชินีนาถ ในสายพระราชธิดาในพระเจ้าจอร์จที่ 5 ส่วนดยุคแห่งไฟฟ์ มาร์ควิสแห่งมิลด์ฟอร์ดฮาเว็น เคานท์เตสเมานท์แบ็ตเต็นแห่งพม่า เลดี้ซัลทูน พร้อมทั้งครอบครัวที่เกี่ยวข้อง รวมไปถึงเชื้อสายของลอร์ดแฮร์วูด ห่างไกลจากพระประมุของค์ปัจจุบันมากเสียจนกระทั่งเป็นเหมือนญาติมากกว่า สมาชิกของราชวงศ์

บุคคลเหล่านี้ไม่ได้รับเงินเบี้ยหวัดจากรัฐบาลหรือปฏิบัติพระราชภารกิจ ทางการแทนสมเด็จพระราชินีนาถ แต่กระนั้นสมเด็จพระราชินีนาถได้ทรงเชิญให้มางานเลี้ยงส่วนพระองค์ในราชวงศ์ และเข้าร่วมในวโรกาสเป็นทางการต่างๆ ดังเช่น พิธีสวนสนาม งานเฉลิมฉลองพระราชพิธีกาญจนาภิเษก และงานพระศพแบบรัฐพิธีหรือราชพิธี

อดีตคู่สมรสของสมาชิกในราชวงศ์อังกฤษที่ยังมีชีวิตอยู่มีจำนวน 3 คน คือ

• ซาราห์ ดัชเชสแห่งยอร์ค (อดีตพระชายาในดยุคแห่งยอร์ค)
• ร้อยเอก มาร์ค ฟิลลิปส์ (อดีตพระสวามีในเจ้าฟ้าหญิงพระวรราชกุมารี)
• เอิร์ลแห่งสโนว์ดอน (อดีตพระสวามีในเจ้าฟ้าหญิงมาร์กาเร็ต)

สมาชิกของราชวงศ์ที่สิ้นพระชนม์ไปแล้ว คือ

• สมเด็จพระราชินีเอลิซาเบธ พระบรมราชชนนี (พระราชินีม่ายในสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 6 และพระราชชนนีในสมเด็จพระราชินีนาถ)
• เจ้าฟ้าหญิงมาร์กาเร็ต เคานท์เตสแห่งสโนว์ดอน (พระขนิษฐาในสมเด็จพระราชินีนาถ)
• เจ้าฟ้าหญิงอลิซ ดัชเชสแห่งกลอสเตอร์ (พระชายาในเจ้าชายเฮนรี ดยุคแห่งกลอสเตอร์ และพระชนนีในดยุคแห่งกลอสเตอร์องค์ปัจจุบัน)

ไดอานา เจ้าหญิงแห่งเวลส์ พระชายาองค์แรกในเจ้าฟ้าชายแห่งเวลส์ สิ้นพระชนม์ด้วยอุบัติเหตุทางรถยนต์ในปี พ.ศ. 2540 ทั้งสองพระองค์ทรงหย่าขาดจากกันในปี พ.ศ. 2539 เจ้าหญิงไดอานาทรงถูกถอดฐานันดรศักดิ์ Her Royal Highness ออกแต่ยังคงดำรงพระอิสริยยศ "เจ้าหญิงแห่งเวลส์" และเป็นสมาชิกของราชวงศ์ ในฐานะที่ทรงเป็นพระมารดาของรัชทายาทอันดับสองและสามแห่งราชบัลลังก์คือ เจ้าชายวิลเลียม และ เจ้าชายเฮนรี ("แฮร์รี")

 เครือจักรภพอังกฤษ

นอกเหนือไปจากสหราชอาณาจักร สมเด็จพระราชินีนาถและสมาชิกพระองค์อื่นของราชวงศ์ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจ อยู่เป็นประจำในกลุ่มประเทศเครือจักรภพอีกสิบห้าประเทศ ซึ่งสมเด็จพระราชินีนาถทรงเป็นประมุขแห่งรัฐ เมื่อราชบัลลังก์ภายในประเทศเหล่านี้แยกออกจากราชบัลลังก์ของสหราชอาณาจักร อย่างถูกต้องตามกฎหมายแล้ว จะให้เงินทุนสนับสนุนประเทศเหล่านี้แยกจำเพาะเป็นรายประเทศ โดยผ่านกระบวนการจัดสรรงบประมาณทางนิติบัญญัติมาตรฐาน เงินทุนที่จัดสรรให้ส่วนใหญ่แล้วจะสนับสนุนภารกิจการงานของตัวแทนของพระ ประมุขในประเทศนั้นๆ ซึ่งเรียกว่า ข้าหลวงใหญ่ ผู้ว่าการ และผู้ช่วยผู้ว่าการ แม้ว่าเงินบางส่วนจะใช้ในการเยือนอย่างเป็นทางการต่างๆ

 พระอิสริยยศ และ ฐานันดรศักดิ์

สมาชิกของราชวงศ์บนพลับพลาที่ประทับในมหาวิหารเวสต์มินส์เตอร์ ระหว่างพระราชพิธีบรมราชิภิเษกของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2

พระอิสริยยศในชั้น His หรือ Her Majesty (HM) ใช้กับสมเด็จพระราชาธิบดี สมเด็จพระราชินีนาถ สมเด็จพระราชินี และอดีตสมเด็จพระราชินี (สมเด็จพระพันปี หรือ สมเด็จพระบรมราชชนนี)

การใช้พระอิสริยยศ His หรือ Her Royal Highness (HRH) และฐานันดรศักดิ์เจ้าชายและเจ้าหญิงมีผลจากพระราชหัตถเลขาที่ออกโดยสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 5 ในวันที่ 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2460 และตีพิมพ์ลงในหนังสือราชกิจจานุเบกษาลอนดอนในวันที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2460 พระราชหัตถเลขากล่าวว่านับแต่นี้ต่อไปพระราชโอรสธิดาในพระประมุข พระโอรสธิดาในพระราชโอรสของพระประมุข พระโอรสองค์โตของพระโอรสองค์โตของเจ้าชายแห่งเวลส์ "จะถือครองโดยตลอดพระอิสริยยศ อิสริยศักดิ์ และคุณสมบัติชั้น Royal Highness พร้อมกับฐานันดรศักดิ์เจ้าชายและเจ้าหญิงนำมาก่อนหน้าพระนามทางศาสนาคริสต์ หรือบรรดาศักดิ์ประดับเกียรติ" และยังต่อไปอีกว่า "พระราชนัดดาของพระประมุขผ่านทางพระราชโอรสสายตรง (ยกเว้นพระโอรสองค์โตของพระโอรสองค์ใหญ่ในเจ้าชายแห่งเวลส์) จะมีพระอิสริยยศและฐานันดรศักดิ์ของบุตรและธิดาของดยุค"

ภายใต้ธรรมเนียมปฏิบัติดังกล่าว พระราชโอรสธิดาในสมเด็จพระราชินีนาถและพระโอรสธิดาในเจ้าชายแห่งเวลส์ ดยุคแห่งยอร์ค และเอิร์ลแห่งเวสเซ็กส์ จึงทรงดำรงฐานันดรศักดิ์เจ้าชายหรือเจ้าหญิง และมีพระอิสริยยศ Royal Highness แต่กระนั้นในการอภิเษกสมรสของเจ้าชายเอ็ดเวิร์ดในปี พ.ศ. 2542 ได้มีการประกาศว่าพระโอรสและธิดาของพระองค์จะมีฐานันดรศักดิ์เทียบเท่ากับบุตรีของเอิร์ล แต่ยังไม่มีพระราชหัตถเลขาออกมารับรอง ดยุคแห่งกลอสเตอร์ ดยุคแห่งเคนต์ เจ้าฟ้าหญิงอเล็กซานดรา เลดี้โอกิลวี และ เจ้าชายไมเคิลแห่งเคนต์ ทรงดำรงฐานันดรศักดิ์เป็นเจ้าชายและเจ้าหญิงพร้อมทั้งพระอิสริยยศ Royal Highness ในฐานะพระราชนัดดาผ่านทางสายพระราชโอรสของสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 5 แต่อย่างไรก็ตาม พระโอรสและธิดาของทุกพระองค์ไม่ทรงมีฐานันดรศักดิ์ทางราชวงศ์อะไรเลย เช่น พระโอรสและธิดาของเจ้าชายไมเคิลจะเป็นเพียง ลอร์ด เฟรเดอริค วินด์เซอร์ และ เลดี้ กาเบรียลลา วินด์เซอร์ ตามฐานันดรศักดิ์ของบุตรธิดาของดยุค ไม่มีการแต่งตั้งฐานันดรศักดิ์ทางราชวงศ์ พระโอรสธิดาของเจ้าฟ้าหญิงพระวรราชกุมารี เจ้าหญิงอเล็กซานดรา และ เจ้าฟ้าหญิงมาร์กาเร็ต เคานท์เตสแห่งสโนว์ดอน ไม่มีฐานันดรศักดิ์ทางราชวงศ์เนื่องจากเจ้าหญิงไม่สามารถส่งผ่านฐานันดร ศักดิ์ไปสู่พระโอรสและธิดา แต่มีข้อยกเว้นเกิดขึ้นเมื่อสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 6 ทรงมีพระราชหัตถเลขาให้เจ้าหญิงเอลิซาเบธ รัชทายาทโดยนิตินัยส่งผ่านฐานันดรศักดิ์ทางราชวงศ์สู่พระโอรสและธิดาได้ พระโอรสในเจ้าหญิงมาร์กาเร็ตดำรงฐานันดรศักดิ์ไวส์เคานท์ลินเลย์ในฐานะบุตร ชายและทายาทของเอิร์ลแห่งสโนว์ดอน ในขณะที่พระธิดาดำรงฐานันดรศักดิ์เลดี้ พระโอรสธิดาในเจ้าฟ้าหญิงวรราชกุมารีและเจ้าหญิงอเล็กซานดราไม่มีฐานันดร ศักดิ์ทางราชวงศ์เลย เนื่องมาจากว่ามาร์ค ฟิลลิปส์และ เซอร์ แองกัส โอกิลวี ไม่ได้ขอรับการแต่งตั้งบรรดาศักดิ์ขุนนางในวันอภิเษกสมรส

หญิงสาวที่แต่งงานกับพระราชโอรสหรือพระราชนัดดาในสายพระราชโอรสของพระ ประมุขจะดำรงพระอิสริยยศเป็น Her Royal Highness แล้วก็ตามด้วยรูปแบบที่เปลี่ยนเป็นเพศหญิงของฐานันดรศักดิ์อันสูงสุดของพระ สวามี ดังนั้นพระชายาของขุนนางในทางราชวงศ์จึงเป็นที่รู้จักกันว่า "เจ้าฟ้าหญิงดัชเชสแห่ง......." หรือ "เจ้าฟ้าหญิงเคานท์เตสแห่ง......." เพราะฉะนั้นพระชายาของดยุคแห่งเคนต์ ดยุคแห่งกลอสเตอร์ และเอิร์ลแห่งเวสเซ็กส์ก็คือ "เจ้าฟ้าหญิงดัชเชสแห่งเคนต์" "เจ้าฟ้าหญิงดัชเชสแห่งกลอสเตอร์" และ "เจ้าฟ้าหญิงเคานท์เตสแห่งเวสเซ็กส์" เป็นลำดับ ก่อนการหย่าร้าง ไดอานา เจ้าหญิงแห่งเวลส์ ได้ทรงดำรงพระอิสริยยศและฐานันดรศักดิ์เป็น "เจ้าฟ้าหญิงแห่งเวลส์" อย่างไรก็ตาม เมื่อหญิงสาวแต่งงานกับบุคคลที่ไม่ได้มีบรรดาศักดิ์ขุนนางก็จะเป็นที่รู้จัก ว่า เจ้าฟ้าหญิง (พระนามทางศาสนาคริสต์ของพระสวามี) แล้วตามด้วยราชทินนามเกี่ยวกับดินแดนหรือทางฐานันดรศักดิ์นั้น ดังเช่น บารอนเนส มารี-คริสตีน ฟอน ไรบ์นิตซ์ ดำรงพระอิสริยยศและฐานันดรศักดิ์ "เจ้าฟ้าหญิงไมเคิลแห่งเคนต์" และไม่ใช่ "เจ้าฟ้าหญิงมารี-คริสตีนแห่งเคนต์" เช่นเดียวกันคือ บริจิตต์ อีวา ฟาน ดอยรส์ ดำรงพระอิสริยยศและฐานันดรศักดิ์ "เจ้าฟ้าหญิงริชาร์ดแห่งกลอสเตอร์" หลังจากการอภิเษกสมรสจนกระทั่งถึงการสืบทอดตำแหน่งดยุคต่อจากพระชนกของพระ สวามีในปี พ.ศ. 2517 พระชายาม่ายของเจ้าชายยังคงดำรงพระอิสริยยศเจ้าฟ้า หรือ HRH แต่กระนั้นตามพระราชหัตถเลขาของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ลงวันที่ 21 สิงหาคม พ.ศ. 2539 พระชายาที่หย่าขาดจากเจ้าชายแห่งสหราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์เหนือ "จะไม่มีสิทธิที่จะถือครองหรือดำรงพระอิสริยยศ ฐานันดรศักดิ์ และคุณสมบัติของ Royal Highness"

นอกจากนั้นยังมีการยกเว้นในเรื่องของข้อปฏิบัติซึ่งพระชายาของเจ้าชายต้องดำรงพระอิสริยยศของพระสวามี ในพระราชหัตถเลขาลงวันที่ 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2480 สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 6 ไม่ทรงยอมรับพระอิสริยยศเจ้าฟ้าแก่พระชายาของดยุคแห่งวินด์เซอร์ ซึ่งทรงเป็นอดีตสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 8 ดังเช่นนั้นนางวอลลิส วอร์ฟิลด์ ซิมป์สัน จึงเป็นที่รู้จักว่า "ดัชเชสแห่งวินด์เซอร์" (Her Grace The Duchess of Windsor) ไม่ใช่ "เจ้าฟ้าหญิงดัชเชสแห่งวินด์เซอร์"

ยังเป็นที่สังเกตอีกอย่างหนึ่งว่าเนื่องจากความลังเลของสาธารณชนในการยอม รับกันถ้วนหน้าต่อพระชายาองค์ที่สองในเจ้าชายแห่งเวลส์ จึงมีประกาศจากตำหนักคลาเรนซ์ว่าถ้าเจ้าชายแห่งเวลส์เสวยราชสมบัติเป็น กษัตริย์ เจ้าฟ้าหญิงดัชเชสแห่งคอร์นวอลล์ พระชายาจะไม่ได้เป็นสมเด็จพระราชินี แต่มีฐานันดรศักดิ์รองลงมาคือ เจ้าฟ้าหญิงพระวรราชชายา นอกจากความเคารพต่อไดอานา เจ้าหญิงแห่งเวลส์ ผู้ล่วงลับ ยังได้มีประกาศอีกว่าเจ้าฟ้าหญิงดัชเชสแห่งคอร์นวอลล์จะไม่ได้เป็นเจ้าหญิง แห่งเวลส์ด้วย

พระราชธิดาและพระราชนัดดาผู้หญิงในสายพระราชโอรสของพระประมุขจะไม่ทรงสูญ เสียฐานันดรศักดิ์ทางราชวงศ์ไปในการอภิเษกสมรส บุรุษซึ่งสมรสกับพระราชธิดาและพระราชนัดดาผู้หญิงในสายพระราชโอรสของพระ ประมุข จะไม่ได้รับศักดินาทางราชวงศ์และพระอิสริยยศเจ้าฟ้าจากภรรยา มีข้อยกเว้นเดียวของธรรมเนียมปฏิบัตินี้คือ เจ้าชายฟิลิป ซึ่งประสูติเป็นเจ้าชายแห่งกรีซและเดนมาร์ก และหลังจากสิ้นสุดสงครามเพียงไม่นานจึงได้ทรงสละฐานันดรศักดิ์และเป็นชาว อังกฤษที่แปลงสัญชาติในฐานะเรือโท ฟิลิป เมานท์แบ็ตเต็น ร.น. (แม้ว่าจะทรงเป็นชาวอังกฤษอยู่แล้วในฐานะเชื้อสายพระองค์หนึ่งในเจ้าหญิง โซเฟีย) ในวันก่อนการอภิเษกสมรส พระองค์ทรงได้รับการสถาปนาให้เป็นดยุคแห่งเอดินเบอระ พร้อมกับพระอิสริยยศเจ้าฟ้าจากพระราชหัตถเลขาของสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 6 ลงวันที่ 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490 แต่ก็ยังไม่ได้ทรงเป็นเจ้าชายแห่งสหราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์เหนือจนกระทั่งวันที่ 22 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2500 นับแต่วันนั้นฐานันดรศักดิ์แบบเต็มของพระองค์คือ "เจ้าฟ้าชายฟิลิป ดยุคแห่งเอดินเบอระ"

ในฐานะพระราชนัดดาของพระประมุขผ่านทางพระราชธิดา พระโอรสและธิดาของเจ้าหญิงเอลิซาเบธและดยุคแห่งเอดินเบอระจะไม่มีสิทธิใช้ พระอิสริยยศเจ้าฟ้าและฐานันดรศักดิ์เจ้าชายหรือเจ้าหญิงแห่งสหราชอาณาจักรจน กระทั่งพระชนนีเสวยราชสมบัติเป็นสมเด็จพระราชินีนาถ หากพระอิสริยยศและฐานันดรศักดิ์เหล่านั้นไม่ได้รับพระราชทานจากพระราชหัตถ เลขาจากสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 6 ลงวันที่ 22 ตุลาคม พ.ศ. 2491 นอกจากนั้นยังไม่สามารถดำรงพระอิสริยยศเป็นเจ้าฟ้าชายและเจ้าฟ้าหญิง แห่งกรีซและเดนมาร์กผ่านทางพระชนกได้ เพราะว่าดยุคแห่งเอดินเบอระ พระชนกได้ทรงสละพระอิสริยยศและฐานันดรศักดิ์ไปแล้ว

บรรดาศักดิ์ขุนนาง

ราชวงศ์อังกฤษ ณ ปราสาทบัลมอรัล ประเทศสก็อตแลนด์ ในปี พ.ศ. 2439 (ค.ศ. 1896)

พระมเหสีของพระประมุขโดยทั่วไปแล้วจะไม่ได้ทรงรับการแต่งตั้งบรรดาศักดิ์ขุนนาง แต่ได้มีข้อยกเว้นอันน่าจดจำเกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2075 เมื่อสมเด็จพระเจ้าเฮนรีที่ 8 ทรงสถาปนาแอนน์ โบลีนเป็นมาร์ชเนสแห่งเพมโบรคก่อนการอภิเษกสมรส แต่กระนั้น ในบางครั้งเจ้าชายพระราชสวามีจะได้รับพระราชทานตำแหน่งดยุค พระราชสวามีในสมเด็จพระราชินีแมรีที่ 1 แห่งอังกฤษ ทรงเป็นสมเด็จพระราชาธิบดีแห่งสเปนอยู่แต่ก่อนแล้ว และพระราชสวามีในสมเด็จพระราชินีแมรีที่ 2 นั้นทรงเป็นพระประมุขร่วมกันในประเทศอังกฤษ ดังนั้นจึงไม่มีพระองค์ใดมีศักดินาขุนนาง เจ้าชายจอร์จแห่งเดนมาร์ก พระสวามีในเจ้าหญิงแอนน์ (ต่อมาเสวยราชสมบัติเป็น สมเด็จพระราชินีนาถแอนน์) ทรงได้รับการสถาปนาให้มีฐานันดรศักดิ์ดยุคแห่งคัมเบอร์แลนด์เมื่อปี พ.ศ. 2226 เจ้าชายอัลเบิร์ตแห่งแซ็กซ์-โคบูร์กและก็อตธา ซึ่งเป็นพระราชสวามีในสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย ทรงได้รับพระราชทานพระอิสริยยศชั้นเจ้าฟ้าก่อนการอภิเษกสมรส ต่อมาในปี พ.ศ. 2400 สมเด็จพระราชินีนาถทรงสถาปนาเจ้าชายเป็นเจ้าชายพระราชสวามี แต่กระนั้นพระองค์ไม่ได้ทรงมีบรรดาศักดิ์ขุนนางของอังกฤษ ส่วนเจ้าชายฟิลิป พระสวามีในสมเด็จพระราชินีนาถองค์ปัจจุบันทรงได้รับการสถาปนาเป็นดยุคแห่งเอ ดินเบอระและได้รับพระราชทานพระอิสริยยศชั้นเจ้าฟ้าในวันก่อนการอภิเษกสมรส (ซึ่งเกิดขึ้นก่อนการเสวยราชสมบัติของสมเด็จพระราชินีนาถ)

โดยปกติแล้ว พระราชโอรสของพระประมุขทรงได้รับศักดินาขุนนางเพื่อแสดงถึงการเจริญพระชนม์ สู่วัยผู้ใหญ่หรือการอภิเษกสมรส แต่เดิมพระราชโอรสพระองค์รองลงไปของพระประมุขจะไม่ได้ทรงรับพระราชทาน ฐานันดรศักดิ์เจ้าชาย (ยกเว้นก็แต่ เจ้าชายแห่งเวลส์) ดังนั้นเพื่อเป็นการชี้ให้เห็นถึงตำแหน่งอันสูงส่ง จึงทรงได้รับมอบศักดินาขุนนางแทน ตั้งแต่รัชสมัยของสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 พระราชโอรสเกือบทุกพระองค์ในพระประมุขที่ทรงเจริญพระชนม์จนเป็นผู้ใหญ่จะ เป็นดยุคทั้งสิ้น ตำแหน่งดยุคบางตำแหน่งจะถูกพระราชทานบ่อยครั้งมากกว่าตำแหน่งดยุคอื่นๆ รวมถึง ดยุคแห่งยอร์ค ออลบานี และ คลาเรนซ์ โดยทั่วไปแล้วเมื่อได้มอบบรรดาศักดิ์ขุนนางให้แก่สมาชิกของราชวงศ์พระองค์ หนึ่งแล้วจะมอบให้แก่บุคคลอื่นนอกราชวงศ์หลังจากนั้นอีกไม่ได้ (ถึงแม้ว่าจะมีข้อยกเว้นบางอย่างเกิดขึ้นก็ตาม)

ตำแหน่งดยุคแห่งยอร์คโดยทั่วไปจะแต่งตั้งให้กับพระราชโอรสพระองค์ที่สองของพระประมุข การแต่งตั้งครั้งแรกเกิดขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 1927 และรวมเข้ากับราชบัลลังก์ในปี พ.ศ. 2026 ดยุคทุกพระองค์หลังจากนั้นมีทั้งสิ้นพระชนม์โดยปราศจากทายาทหรือเสวยราช สมบัติเป็นกษัตริย์ ฉะนั้นตำแหน่งจึงมิได้ออกไปนอกราชวงศ์ รูปแบบการพระราชทานตำแหน่งดยุคให้พระราชโอรสพระองค์ที่สองในพระประมุขเป็น ที่ไม่พอพระทัยแก่สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 1 ซึ่งได้พระราชทานตำแหน่งดยุคแห่งยอร์คและออลบานีให้พระอนุชา สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 2 พระราชทานตำแหน่งดยุคแห่งยอร์คและออลบานีนี้อีกกับพระราชโอรสพระองค์ที่สอง ซึ่งได้สิ้นพระชนม์ไปก่อนพระองค์ ตำแหน่งดยุคแห่งยอร์คและออลบานีได้มีบทบาทอีกเป็นครั้งสุดท้ายในปี พ.ศ. 2327 เมื่อสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 3 พระราชทานตำแหน่งนี้ให้แก่พระราชโอรสพระองค์ที่สอง นับแต่นั้นมาตำแหน่งดยุคก็ได้มีการตั้งชื่อเป็น ยอร์ค มากกว่า ยอร์คและออลบานี ดยุคแห่งยอร์คพระองค์ปัจจุบันคือ เจ้าฟ้าชายแอนดรูว์ พระราชโอรสพระองค์ที่สองในสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2

ตำแหน่งดยุคแห่งออลบานีแสดงบทบาทที่คล้ายคลึงกันกับดยุคแห่งยอร์คในประเทศสก็อตแลนด์ ตำแหน่งดยุคได้รับการแต่งตั้งครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 1941 แก่โรเบิร์ต สจ๊วร์ต พระอนุชาในสมเด็จพระเจ้าโรเบิร์ตที่ 3 ถึงเป็นตำแหน่งดยุคเพียงหนึ่งเดียวนอกเหนือไปจากตำแหน่งดยุคแห่งโรธเซย์ใน เวลานั้น มีการแต่งตั้งตำแหน่งดยุคดังกล่าวอีกสามครั้งในประเทศสก็อตแลนด์ โดยสองครั้งแก่พระราชโอรสพระองค์ที่สองของพระประมุข และอีกหนึ่งครั้งแก่พระอนุชาในพระประมุข ตำแหน่งดยุคแห่งออลบานีได้ถูกแต่งตั้งเป็นครั้งสุดท้ายในปี พ.ศ. 2424 ให้แก่พระราชโอรสพระองค์ที่สี่ในสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย และจากนั้นถูกระงับไปภายใต้พระราชบัญญัติการถอดถอนพระอิสริยยศหลังจากที่ผู้ถือครองตำแหน่งนี้ได้ต่อสู้ในฝ้ายเยอรมันช่วงระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 1

นอกจากนี้ยังมีตำแหน่งดยุคอื่นๆ ที่ได้นำมาใช้กับสมาชิกของราชวงศ์ คลาเรนซ์ได้ถูกนำมาใช้เป็นตำแหน่งดยุคเป็นครั้งแรกในปี พ.ศ. 1905 โดยมากจะพระราชทานให้แก่พระราชโอรสพระองค์ที่สามของพระประมุข ตำแหน่งดยุคที่พระราชทานแก่พระโอรสพระองค์รองของพระประมุข ได้แก่ ออเมล แคมบริดจ์ คอนน็อต คัมเบอร์แลนด์ เอดินเบอระ กลอสเตอร์ เคนต์ และซัสเซ็กส์ ตำแหน่งดยุคบางประเภทจะใช้กับพระอนุชา พระราชนัดดาผู้ชาย และพระญาติผู้ชายของพระประมุข ตำแหน่งดยุคแห่งวินด์เซอร์เป็นตำแหน่งดยุคทางราชวงศ์เช่นกัน โดยแต่งตั้งให้แก่สมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 8 หลังจากการสละราชสมบัติของพระองค์เพื่อที่จะอภิเษกสมรสอันขัดต่อข้อบัญญัติของศาสนาจักรแห่งอังกฤษ

พระราชโอรสในพระประมุขบ่อยครั้งทรงได้รับพระราชทานฐานันดรศักดิ์ที่ เกี่ยวข้องกับประเทศอังกฤษและสก็อตแลนด์ ต่อมากับไอร์แลนด์ และกับเวลส์เมื่อไม่นานมานี้ เพราะฉะนั้นตำแหน่งดยุคแห่งสแตรเธิร์น (ที่ตั้งชื่อตามสถานที่หนึ่งในสก็อตแลนด์) ได้นำมาใช้ควบคู่กับตำแหน่งดยุคแห่งคอนน็อต (ที่ตั้งชื่อตามมณฑลหนึ่งของไอร์แลนด์) เคนต์และคัมเบอร์แลนด์ (ที่ตั้งตามสถานที่ในประเทศอังกฤษ) รูปแบบเช่นนี้ยังคงใช้กับราชวงศ์ในปัจจุบัน ดังเช่น ดยุคแห่งยอร์ค พระองค์ปัจจุบัน ทรงเป็นทั้งเอิร์ลแห่งอินเวอร์เนสและบารอนคิลลีเลียฟ ฐานันดรศักดิ์รองที่เกี่ยวข้องกับประเทศสก็อตแลนด์และไอร์แลนด์ตามลำดับอีก ด้วย

ธรรมเนียมปฏิบัติในการพระราชทานตำแหน่งดยุคให้แก่สมาชิกอาวุโสของราชวงศ์สิ้นสุดลงเมื่อไม่นานในปี พ.ศ. 2542 เมื่อเจ้าชายเอ็ดเวิร์ดทรงได้รับการสถาปนาเป็นเอิร์ลแห่งเวสเซ็กส์ ตำแหน่งเอิร์ลแห่งเวสเซ็กส์มิเคยมีการแต่งตั้งจากประมุขของอังกฤษและบริเตน ใหญ่มาก่อนนับแต่ปี พ.ศ. 1609 (ค.ศ. 1066) กล่าวกันว่าตำแหน่งดยุคแห่งเอดินเบอระจะพระราชทานให้แก่เอิร์ลแห่งเวสเซ็กส์ แต่กระนั้นตำแหน่งดยุคดังกล่าวจะตกทอดสู่เจ้าฟ้าชายชาร์ลส์ เจ้าชายแห่งเวลส์ ไม่ใช่ของเอิร์ลแห่งเวสเซ็กส์ เมื่อเจ้าชายแห่งเวลส์เสวยราชสมบัติเป็นพระประมุข หรือทรงเป็นพระประมุขแล้วเมื่อตำแหน่งดยุคตกทอดสู่พระองค์ ตำแหน่งนั้นจะรวมเข้ากับราชบัลลังก์และเพียงแต่รอการพระราชทานใหม่อีกครั้ง

ฐานันดรศักดิ์ขุนนางสูงสุดอันเป็นของเจ้าชายอาจสามารถใช้เป็นส่วนหนึ่งใน พระอิสริยยศของพระโอรสและธิดาในเจ้าชายพระองค์นั้น ดังนั้นพระโอรสใน เจ้าชายแห่งเวลส์เป็น เจ้าชายวิลเลียมแห่งเวลส์และเจ้าชายแฮร์รีแห่งเวลส์ พระธิดาในดยุคแห่งยอร์คเป็น เจ้าหญิงเบียทริซแห่งยอร์คและเจ้าหญิงยูจีนีแห่งยอร์ค พระธิดาในเอิร์ลแห่งเวสเซ็กส์เป็น เจ้าหญิงหลุยส์แห่งเวสเซ็กส์ (ในกรณีอันสุดท้ายนี้ โดยทั่วไปแล้วเจ้าหญิงทรงได้รับการเรียกขานเพียงแค่เลดี้ หลุยส์ วินด์เซอร์ ตามความประสงค์ของพระชนกและชนนี แต่โดยทางการแล้วยังคงทรงดำรงพระอิสริยยศเป็นเจ้าหญิงอยู่)

พระประมุขส่วนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 2 บางครั้งพระราชทานฐานันดรศักดิ์ขุนนางให้แก่พระโอรสนอกกฎหมาย โดยคนแรกคือ เจมส์ สก็อตต์ ซึ่งเป็นดยุคแห่งมอนเมาธ์ในปี พ.ศ. 2209 ตามมาด้วยการแต่งตั้งอีกหลายครั้งในทศวรรษ 2413 โดยส่วนมาเป็นตำแหน่งเอิร์ล เช่น ชาร์ลส์ ฟิตซ์ชาร์ลส์ เป็นเอิร์ลแห่งพลีมัธ ชาร์ลส์ ฟิตซ์รอย เป็นดยุคแห่งเซาแธมป์ตัน เฮนรี ฟิตซ์รอย เป็นเอิร์ลแห่งอูสตัน จอร์จ ฟิตซ์รอย เป็นเอิร์ลแห่งนอร์ธัมเบอร์แลนด์ ชาร์ลส์ โบเคลิร์ก เป็นเอิร์ลแห่งเบอร์ฟอร์ด และ ชาร์ลส์ เลนน็อกซ์ เป็นดยุคแห่งริชมอนด์และเลนน็อกซ์ เอิร์ลจำนวนมากมายซึ่งเป็นพระโอรสนอกกฎหมายของสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 2 ต่อมาได้เลื่อนตำแหน่งขึ้นเป็นดยุค ในบรรดาดยุคสมัยปัจจุบัน ก็มีเชื้อสายจำนวนสี่สายผ่านทางบุตรชายของพระโอรสนอกกฎหมายในสมเด็จพระเจ้า ชาร์ลส์ที่ 2 ได้แก่ ดยุคแห่งริชมอนด์ เลนน็อกซ์ และกอร์ดอน ดยุคแห่งบักเคลิชและควีนส์เบอร์รี่ ดยุคแห่งแกรฟตัน และดยุคแห่งเซนต์อัลบันส์

ราชวงศ์อังกฤษ , เกี่ยวกับราชวงศ์อังกฤษ , ประวัติราชวงศ์อังกฤษ , ราชวงศ์อังกฤษ ปัจจุบัน , ประวัติศาสตร์ราชวงศ์อังกฤษ , แผนผังราชวงศ์อังกฤษ , ลําดับราชวงศ์อังกฤษ , ยศราชวงศ์อังกฤษ

ที่มา จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี