หัวเราะสร้างสารแห่งความสุข " เอนดอร์ฟิน "

        ปกติเราเข้าใจว่าการออกกำลังกาย จะทำให้ได้รับสารเอนดอร์ฟินที่ทำให้ รู้สึกมีความสุข เบิกบานใจ 
แต่ผลจากการศึกษาครั้งใหม่ พบว่าการหัวเราะเป็นคุณประโยชน์แก่ร่างกายได้ไม่แพ้กับการวิ่ง คณะนักวิจัยมหาวิทยาลัยโลมา ลินดาแห่งแคลิฟอร์เนียได้ศึกษากับอาสาสมัคร ให้ดูเรื่องตลกนาน 20 นาที โดยคงให้
ปฏิบัติกิจวัตรประจำวันไปตามปกติ พบว่าระดับฮอร์โมน ความดันโลหิต และไขมัน ลดลงเองอย่างเห็นได้ชัด 
รวมทั้งรับประทานอาหารได้ดี เหมือนอย่างกับไปออกกำลังกายมา แม้กับผู้ที่เป็นเบาหวาน การหัวเราะก็ยังเป็น
โอสถขนานวิเศษ เพราะคนไข้ที่ได้ดูวีดิโอเรื่องตลกหลังอาหารมื้อเย็น ระดับน้ำตาลหลังอาหารลดต่ำลง 
เป็นผลดีต่อร่างกาย  (ที่มา  https://www.thairath.co.th/content/life/85657)
  

                                                        ภาพที่ 1-2  การหัวเราะสร้างความสุขได้
                     (ที่มา https://gotoknow.org/blog/duenown02/272216 ,https://www.programbhunchee.com/images/4_12.jpg)

        สารเอนดอร์ฟิน เป็นสารเคมีที่ทำให้เรารู้สึกผ่อนคลายหายเจ็บปวด สารนี้จะถูกหลั่งออกมาเมื่อคนเรา
มีความรู้สึกสบายกายและใจ เป็นสุขซึ่งสารเอนดอร์ฟิน จะมีประโยชน์อย่างมากต่อการดำรงชีวิตให้เป็นสุข
หรือสำหรับผู้ป่วยโรคต่าง ๆ ปกติสารเอนดอร์ฟินจะถูกหลั่งออกมาเมื่อออกกำลังกาย เช่นการวิ่ง  การว่ายน้ำ 
หรือกีฬาประเภทอื่น ๆ รวมถึงการยิ้ม การหัวเราะสนุกสนาน หรือการได้อยู่ใกล้สิ่งที่พอใจ  เมื่อร่างกาย
ได้รับสารเอนดอร์ฟิน ก็จะเกิดความรู้สึกผ่อนคลายมีผลทำให้ร่างกายไม่เครียดเป็นผลดีต่อสุขภาพกายและ
สุขภาพจิต สุขภาพแข็งแรงและทำให้อายุยืนด้วยค่ะ
           
 
                                    **   มารู้จักสารเอนดอร์ฟินกันนะคะ   **
                                                              

เนื้อหาเกี่ยวข้องกับ   กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์   ทุกระดับชั้น และผู้สนใจทั่วไป 
                                                                                                        
สาระที่   3         สารและสมบัติของสาร

มาตรฐาน  ว 3.1   เข้าใจสมบัติของสาร ความสัมพันธ์ระหว่างสมบัติของสารกับโครงสร้างและ
                             แรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค  มีกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ และ
                             จิตวิทยาศาสตร์สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้ นำความรู้ไปใช้ประโยชน์
         
เรื่อง   สารเอนดอร์ฟิน (Endorphins)
        
          สูตรเคมี      C₁₃₂H₂₁₀N₃₂O₃₉S    
          
          ชื่อทางเคมี   ACETYL, BETA-ENDORPHIN (1-26), HUMAN  

                                                   ภาพที่  3  โมเลกุลสารเอนดอร์ฟิน (Endorphins) 
                                     (ที่มา https://www.bio.davidson.edu/courses/anphys/1999/self/Endorphins.htm)
          
           สารเอนดอร์ฟิน  เป็นสารเคมีที่ทำให้เรารู้สึก ผ่อนคลายหายเจ็บปวด การทำงานของเอนดอร์ฟิน
ที่เกิดขึ้นในสมอง จะคล้าย ๆ การทำงานของสารหรือยามอร์ฟีน(Morphine) ที่ใช้ในทางการแพทย์ 
ในคนไข้ที่ได้รับความเจ็บปวดมาก ๆ เมื่อฉีดมอร์ฟีนเข้าไปจะทำให้ความเจ็บปวดลดลง เกิดอาการผ่อนคลาย 
สารเอนดอร์ฟินในสมองก็มีการทำงานแบบนี้เช่นกัน 
           
          สารเอนดอร์ฟิน  เป็นสารภายในร่างกายมนุษย์ที่หลั่งออกมาเพื่อช่วยบรรเทาความเจ็บปวด ผลิตจาก
ต่อมใต้สมอง และไฮโปทาลามัส ในกระดูกสันหลัง สารเอ็นดอร์ฟินมีลักษณะคล้ายคลึงกับ โอปิแอต ใน
กลุ่มโอปิออยด์ ที่ใช้สำหรับระงับการเจ็บปวด  คำว่า "เอ็นดอร์ฟิน" มาจากภาษาอังกฤษคำว่า 
"เอนโดจีนัส" (endogenous) ที่หมายถึง ผลิตจากภายใน กับ คำว่า "มอร์ฟิน" (morphine) ที่เป็นสาร
บรรเทาความเจ็บปวด รวมหมายถึง สารบรรเทาความเจ็บปวดที่ผลิตจากภายในร่างกาย
                       
                                               ภาพที่  4  โครงสร้างมอร์ฟีนสารออกฤทธิ์คล้ายเอนดอร์ฟิน (Endorphins)  
                                   (ที่มา https://chemical-quantum-images.blogspot.com/2007/01/sleeping-well.html)
           
         การค้นพบสารเอนดอร์ฟิน
           
         ในปี ค.ศ. 1973 Solomon Snyder และ Candace Pert แห่งมหาวิทยาลัย Johns Hopkins 
เป็นผู้ค้นพบสารสื่อนำประสาทที่มีชื่อเรียกว่า  "เอนดอร์ฟิน"
            
         การทำงานของสารเอนดอร์ฟิน
            
         การทำงานของเอนดอร์ฟินที่เกิดขึ้นในสมองคล้ายกับการออกฤทธิ์ของยามอร์ฟีนที่ใช้ในทางการแพทย์
ในคนไข้ที่ได้รับความเจ็บปวดมาก ๆ  เมื่อฉีดมอร์ฟีนเข้าไป จะทำให้ความเจ็บปวดลดลง และช่วยทำให้
เกิดอาการผ่อนคลาย

        โครงสร้างทางเคมีของสารเอนดอร์ฟิน
           
        โครงสร้างทางเคมีของสารเอนดอร์ฟินคล้ายกับสารฝิ่น มอร์ฟีน เฮโรอีน และมีคุณสมบัติใกล้เคียงกัน 
สารในกลุ่มนี้ทุกชนิดออกฤทธิ์โดยการจับตัวกับโปรตีนตัวรับชนิดเดียวกัน

                  ภาพที่  5  โครงสร้างสารเอนดอร์ฟิน (Endorphins)  ACETYL, BETA-ENDORPHIN (1-26), HUMAN                                     
                            (ที่มา https://www.chemicalbook.com/ProductChemicalPropertiesCB7387766_EN.htm)

        การออกฤทธิ์ของสารเอนดอร์ฟิน
            
        สารเอนดอร์ฟินออกฤทธิ์ยับยั้ง และบรรเทาความเจ็บปวด โดยจับกับโปรตีนตัวรับของเซลล์สมองที่ควบคุม
เกี่ยวกับความเจ็บปวด และยังมีผลต่อสารโดปามีนที่ส่งไปยังสมองส่วนหน้า โดยเกิดการหลั่งสารโดปามีน
จำนวนมากออกมา ปริมาณสารโดปามีนที่สมองส่วนหน้าเพิ่มมากขึ้นจะช่วยทำให้ความรู้สึกต่อความเจ็บปวด
ลดลง

       คุณสมบัติพิเศษของสารเอนดอร์ฟิน
           
       เอนดอร์ฟินช่วยเพิ่มความรู้สึกพึงพอใจ เคลิบเคลิ้ม และอารมณ์ที่เป็นสุข

                  
                                                  ภาพที่  6 - 7  รอยยิ้มสร้างความสุขได้    
                                           ( ที่มา  https://hilight.kapook.com/imghilight1/2_660.jpg )

    ** ดังนั้นคนเราสามารถสร้างความสุขให้กับตัวเองได้ด้วยวิธีง่าย ๆ คือการหัวเราะ การยิ้ม 
  แค่นี้ก็จะทำให้มีสุขภาพแข็งแรง สุขภาพดี  มีความสุข และพบสารแห่งความสุข " เอนดอร์ฟิน" ค่ะ **

คำถาม VIP ชวนคิด
 
        1.  สารเอนดอร์ฟิน คืออะไร
        2.  สารเอนเดอร์ฟินมีการออกฤทธิ์อย่างไร
        3.  มอร์ฟีน(Morphine)กับสารเอนดอร์ฟิน (Endorphins) เหมือนและแตกต่างกันอย่างไร
        4.  สารเอนดอร์ฟิน (Endorphins) มีชื่อทางเคมีว่าอย่างไร
        5.  สารเอนดอร์ฟิน (Endorphins) มีประโยชน์ต่อร่างกายอย่างไร
        
กิจกรรมเสนอแนะ

        1.ให้นักเรียนอธิบายสมบัติพิเศษและการออกฤทธิ์ของสารเอนดอร์ฟิน (Endorphins)
        2.ให้นักเรียนนำเสนอข้อแตกต่างของสารเอนดอร์ฟิน (Endorphins) กับสารฝิ่น มอร์ฟีน เฮโรอีน 
        3.ให้นักเรียนแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับประโยชน์ของสารเอนดอร์ฟิน (Endorphins) 

                                                              ภาพที่  8 - 9  ตัวอย่างภาพสร้างรอยยิ้ม
                             ( ที่มา  https://i28.photobucket.com/albums/c220/katai59/A5049437-181.jpg )

กิจกรรมบูรณาการ

        1. ให้นักเรียนวาดโครงสร้างของสารเอนดอร์ฟิน (Endorphins) 
        2. ให้นักเรียนเขียนเรียงความเรื่องสารแห่งความสุข  เอนดอร์ฟิน (Endorphins) 
        3. ให้นักเรียนแสดงความคิดเห็น สารเอนดอร์ฟิน (Endorphins) มีประโยชน์ในการรักษาโรคอย่างไร
        4. ให้นักเรียนนับจำนวนคาร์บอนในโครงสร้างของสารเอนดอร์ฟิน (Endorphins) เปรียบเทียบกับ 
            สารมอร์ฟีน(Morphine)
      
แหล่งข้อมูลอ้างอิง

      1. https://www.thairath.co.th/content/life/85657
      2. https://www.onec.go.th/publication/4205006/brain2542/chapter3/page51.htm
      4. https://th.wikipedia.org/wiki/เอ็นดอร์ฟิน
      5. https://www.bio.davidson.edu/courses/anphys/1999/self/Endorphins.htm
      6. https://www.bangkokhealth.com/index.php/2009-01-19-03-15-03/1213-2009-01-22-05-57-24
      7. https://www.oknation.net/blog/home/blog_data/801/20801/images/Monkey.jpg
      8. https://chemical-quantum-images.blogspot.com/2007/01/sleeping-well.html
      9. https://www.chemicalbook.com/ProductChemicalPropertiesCB7387766_EN.htm
     10.https://i28.photobucket.com/albums/c220/katai59/A5049437-181.jpg 
     11.https://hilight.kapook.com/imghilight1/2_660.jpg
           
ที่มา : https://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=2616