บอลโลกกับ " สารคาเฟอีน (Caffeine) ในเครื่องดื่มชูกำลัง "

                             "  ฟุตบอลโลกกับ  สารคาเฟอีน (Caffeine) ในเครื่องดื่มชูกำลัง " 

    
                                                           
    (ที่มา   https://www.marketatnation.com/Travel/Admin/Pic/2594_1.gifhttps://learners.in.th/file/5210510280/509px-Zakumi.jpg )

             ในช่วงเทศกาลฟุตบอลโลก กระทรวงสาธารณสุขได้ให้คำแนะนำในการดูแลสุขภาพสำหรับผู้ที่รับชมฟุตบอลโลก 
เพื่อให้เกิดความสุข สุขภาพดีในการดำเนินชีวิตประจำวัน 7 ประการ คือ 1) พักผ่อนให้เพียงพอ  2) รับประทาน
อาหารที่เป็นประโยชน์ 3) ควรหลีกเลี่ยงขนมขบเคี้ยวประเภทหวาน มัน เค็ม  4) ต้องดื่มน้ำสะอาดให้มากกว่าปกติ 
ให้ได้วันละ 1 ลิตรครึ่งถึง 2 ลิตร เพื่อสร้างความสมดุลให้กับร่างกาย  5)หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 
เครื่องดื่มชูกำลัง 6) ต้องไม่เล่นพนันบอล 7)ต้องชมและเชียร์ฟุตบอลโลกด้วยสุขภาพจิตที่ดีไม่เครียดเรื่องผลการแข่งขัน
                                         
( ที่มา ไทยรัฐออนไลน์  https://www.thairath.co.th/content/edu/88826)

          ข้อหนึ่งในดูบอลโลกให้สุขภาพดี คือ หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และเครื่องดื่มชูกำลัง เพราะแม้จะไม่มี
ไขมัน แต่มีแคลอรี่สูงเกือบเท่าไขมัน ซึ่งจะทำให้หัวใจทำงานหนักขึ้น โดยเฉพาะในเครื่องดื่มชูกำลัง จะพบ  " สารคาเฟอีน "
(ผงสีขาวขมเข้มข้นที่ให้รสชาติที่โดดเด่นในเครื่องดื่ม ) ในปริมาณมาก ทำให้เป็นผลเสียต่อสุขภาพได้ค่ะ    
         

                                                       ภาพดอกกาแฟและต้นกาแฟ (มีคาเฟอีนอยู่มาก)
           (ที่มา https://oldforum.serithai.net/index.phptopic=24170.0  https://img396.imageshack.us/img396/3401/13ew3.jpg )
                                 
เนื้อหาเกี่ยวข้องกับ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์    ทุกระดับชั้น  และผู้สนใจทั่วไป
สาระที่  3  สารและสมบัติของสาร
มาตรฐาน ว 3.1  เข้าใจสมบัติของสาร ความสัมพันธ์ระหว่างสมบัติของสารกับโครงสร้างและแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาค  
                             มีกระบวนการสืบเสาะ หาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้ นำความรู้ไปใช้ประโยชน์
มาตรฐาน ว 3.2  เข้าใจหลักการและธรรมชาติของการเปลี่ยนแปลงสถานะของสาร  การเกิดสารละลาย การเกิดปฏิกิริยา 
                             มีกระบวนการสืบเสาะ หาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์ สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้ และนำความรู้ไปใช้ประโยชน์

เรื่อง   สารคาเฟอีน (Caffeine)

             ชื่อสารเคมี   : คาเฟอีน
            สูตรเคมี  :  C₈H₁₀N₄O₂                             
            ชื่อภาษาอังกฤษ  :  Caffeine
            ชื่อทางเคมี (ตาม IUPAC ) : 1,3,7-trimethyl- 1H-purine- 2,6(3H,7H)-dione
            ชื่อทางเคมี(อื่น ๆ ) : 1,3,7-trimethylxanthine, trimethylxanthine,theine, methyltheobromine
             ลักษณะทางกายภาพ  :  Odorless, white needles or powder (ผงสีขาว)
             ความหนาแน่น  : 1.23 g/cm³, solid 
            จุดหลอมเหลว   : 227-228 ⁰ C (anhydrous) 234-235 ⁰ C (monohydrate)
            จุดเดือด  :  178 ⁰ C (sublimes)                                           

        
                                                                         ภาพโมเลกุลและโครงสร้างของคาเฟอีน
(ที่มา https://www.images.com/image/482024/caffeine-c8h10n4o2-xanthine-alkaloid/?&results_per_page=1&detail=TRUE&page=1)
                                 ( https://www.chm.bris.ac.uk/webprojects2001/tilling/whatiscaffeineusingchime.htm)

          คาเฟอีน เป็นสารอัลคาลอยด์ (สารอินทรีย์ มีรสขม ไม่ละลายน้ำ พบมากในพืชสมุนไพร) ซึ่งจัดอยู่ในตระกูล เมทิลแซนทีน 
ซึ่งอยู่ในตระกูลเดียวกันกับสารประกอบ ธีโอฟิลลิน และ ธีโอโบรมีน ในสถานะบริสุทธิ์ จะมีสีขาวเป็นผง และมีรสขมจัด  ธรรมชาติ
พบใน กาแฟ ชา  สามารถสกัดเอามาผสมใน น้ำอัดลม (โดยเฉพาะโคลาโคล่า) ช็อกโกแลต เครื่องดื่มชูกำลัง เพื่อบริโภคให้กระชุ่มกระชวย 
        แหล่งที่พบในธรรมชาติ         
        สามารถพบได้ในอาหารหลายชนิดได้แก่ เมล็ดกาแฟ,ชา,ผลโคล่า เมล็ดกาแฟจัดเป็นพืชที่เป็นแหล่งของคาเฟอีน
ที่ใหญ่ที่สุด     
        การออกฤทธิ์
        คาเฟอีนถือว่าเป็นยากำจัดศัตรูพืชโดยธรรมชาติ เพราะมันออกฤทธิ์ทำให้อัมพาต และสามารถฆ่าแมลงบางชนิดได้ 
คาเฟอีนยังมีฤทธิ์กระตุ้นระบบประสาทส่วนกลาง ทำให้ร่างกายเกิดความตื่นตัวและลดความง่วงได้ 
        ตัวอย่างเครื่องดื่มมีส่วนผสมของคาเฟอีน
        เครื่องดื่มหลายชนิดมีคาเฟอีนเป็นส่วนผสม เช่นในกาแฟ น้ำชา น้ำอัดลม  รวมทั้งเครื่องดื่มชูกำลัง
        จุดเด่นของคาเฟอีน
        คาเฟอีนเป็นสารกระตุ้นประสาทที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในโลก         
        คาเฟอีนในเครื่องดื่ม 
         เครื่องดื่มชูกำลัง เช่นกระทิงแดง จะมีคาเฟอีนอยู่มากถึง 80 มิลลิกรัมต่อหนึ่งหน่วยบริโภค คาเฟอีนที่ผสมอยู่ใน
เครื่องดื่มเหล่านี้อาจมาจากพืชที่เป็นแหล่งผลิต แต่ส่วนใหญ่จะได้จากคาเฟอีนที่สกัดออกระหว่างการผลิตกาแฟพร่อง
คาเฟอีน(decaffeinated coffee)
        น้ำอัดลมทั่วไปจะมีคาเฟอีนประมาณ 10-50 มิลลิกรัมต่อหนึ่งหน่วยบริโภค 

                                 
                                 
                        ข้อมูลปริมาณคาเฟอีนที่พบในแหล่งต่าง ๆ (ที่มา https://www.medicinenet.com/caffeine/article.htm)

     ข้อมูลเพิ่มเติม  
         
      เครื่องดื่มชูกำลัง          
       เป็นเครื่องดื่มชนิดหนึ่งที่มีส่วนผสมของสารคาเฟอีนในปริมาณปกติไม่เกิน 50 มิลลิกรัม ต่อ 1 ขวด (100 - 150 
 มิลลิลิตร)เครื่องดื่มชนิดนี้ส่วนใหญ่เน้นไปทางด้านพลังงาน เครื่องดื่มชนิดนี้จะนิยมดื่มในหมู่ผู้ใช้แรงงาน และคนที่ทำงาน
 หนักเนื่องจากเมื่อทำงานเสร็จร่างกายจะอ่อนเพลีย จึงต้องการพลังงานชดเชยกลับมา 
      ส่วนประกอบของเครื่องดื่มชูกำลัง 
        ส่วนผสมที่สำคัญคือ Xanthine , วิตามินบี และสมุนไพร บางยี่ห้อก็ใส่ส่วนผสมเพิ่มเติมเช่น Guarana แปะก๊วย โสม 
บางยี่ห้อก็จะใส่น้ำตาลในปริมาณที่สูง บางยี่ห้อก็ถูกออกแบบให้มีพลังงานต่ำ แต่ส่วนผสมหลักของเครื่องดื่มชูกำลังก็คือ
คาเฟอีน ซึ่งเป็นส่วนผสมชนิดเดียวกันกับกาแฟหรือชา  เครื่องดื่มชูกำลังส่วนใหญ่จะมีปริมาตร 237 มิลลิลิตรต่อขวด 
(ประมาณ 8 ออนซ์) มีสารคาเฟอีนประมาณ 80 มิลลิกรัมต่อ 480 มิลลิลิตร โดยในการทดสอบสูตรของเครื่องดื่มชูกำลังนั้น 
กลูโคสมักเป็นส่วนผสมพื้นฐานของเครื่องดื่มชูกำลังเสมอ (ซึ่งผสมอยู่ในคาเฟอีน , ทอรีน และสารกลูโคโลแล็คโทน)
       ส่วนผสมเพิ่มเติม
       วิตามินบี 1 ในปริมาณไม่เกิน 0.5 - 20 มิลลิกรัม 
       วิตามินบี 2 ในปริมาณไม่เกิน 1.3 – 7.5 มิลลิกรัม 
       Nicotinamide ในปริมาณไม่เกิน 10 – 38 มิลลิกรัม ฯลฯ     
       ผลของเครื่องดื่มชูกำลังต่อสุขภาพ
       โทษของเครื่องดื่มชูกำลังส่งผลกระทบร้ายแรงในด้านจิตใจ เช่น กระสับกระส่าย มือเท้าสั่น โดยเฉพาะในเด็ก 
ในกรณีดื่มเครื่องดื่มชูกำลังร่วมกับสุรา จะทำให้เพิ่มอาการเมาเป็น 2 เท่า  โดยเครื่องดื่มชูกำลังที่ผสมกับสุรานั้น มีอันตราย
มากกว่าเมื่อดื่มเข้าไปแล้วจะไม่รู้สึกอ่อนล้าหรือเพลีย แต่จะเป็นอันตราย  อาการที่เกิดขึ้นได้แก่ เกิดอาการขาดน้ำ เนื่องจาก
ฤทธิ์ของคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ผสมกัน (ส่วนใหญ่คนจะเข้าใจผิดว่าการผสมเครื่องดื่ม 2 ชนิดเข้าด้วยกันจะช่วยแก้
อาการเมาค้างได้) แต่ในการทดลองนำยากระตุ้นประสาทผสมกับยากดประสาท ปรากฏว่าไม่เกิดอาการเมาค้างแต่อย่างใด 
       ผลการวิจัยผลของการดื่มเครื่องดื่มชูกำลัง
       การดื่มเครื่องดื่มชูกำลังอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต สำหรับคนที่มีอาการเครียด มีความดันโลหิตสูง หรือมีระบบการทำงาน
ของระบบหลอดเลือดบกพร่อง สามารถทำให้เป็นโรคหลอดเลือดไปเลี้ยงสมองอุดตันได้ ดังนั้นไม่ควรดื่มเครื่องดื่มชูกำลัง
วันละ  2 ขวด 
       ตัวอย่างเครื่องดื่มชูกำลัง
      
 
                         ภาพตัวอย่างเครื่องดื่มชูกำลัง  ( ที่มา  https://www.bowandbam.com/upload_img/gallery/150_1_large.jpg    
                                  https://www.natui.com.au/th/images/stories/news/2009/October/24_10_drink.jpg  )       

       ข้อมูลพิเศษ 
       
            โปรแกรม ฟุตบอลโลก 2010  รอบ 16ทีม  เวลาประเทศไทย
       
           วันเสาร์ 26 มิถุนายน 2553
              พอร์ตอลิสซาเบท,    เวลา 21:00 น.      รอบ16ทีม  – ที่1สาย A – ที่ 2 สาย B
              รัสเทนเบิร์ก,           เวลา 01:30 น.      รอบ16ทีม –  ที่1สาย C – ที่ 2 สาย D
           วันอาทิตย์ 27 มิถุนายน 2553 
              บลูมฟอนเทน,         เวลา 21:00 น.       รอบ16ทีม – ที่1สาย D – ที่ 2 สาย C
              โจฮันเนสเบิร์ก,       เวลา 01:30 น.       รอบ16ทีม – ที่1สาย B – ที่ 2 สาย A
            วันจันทร์ 28 มิถุนายน 2553
              เดอร์บัน,                เวลา  21:00 น.      รอบ16ทีม – ที่1สาย E – ที่ 2 สาย F
              โจฮันเนสเบิร์ก,       เวลา  01:30 น.      รอบ16ทีม – ที่1สาย G – ที่ 2 สาย H
           วันอังคาร 29 มิถุนายน 2553 
              พริทอเรีย,              เวลา 21:00  น.       รอบ16ทีม – ที่1สาย F – ที่ 2 สาย E
              เคปทาวน์,              เวลา 01:30  น.       รอบ16ทีม – ที่1สาย H – ที่ 2 สาย G
           วันศุกร์ 2 กรกฏาคม 2553
               พอร์ตอลิสซาเบท,   เวลา  21:00  น.      รอบก่อนรองชนะเลิศ
              โจฮันเนสเบิร์ก,       เวลา  01:30  น.      รอบก่อนรองชนะเลิศ
           วันเสาร์ 3 กรกฏาคม 2553
              เคปทาวน์,              เวลา 21:00  น.       รอบก่อนรองชนะเลิศ
              โจฮันเนสเบิร์ก,       เวลา 01:30  น.       รอบก่อนรองชนะเลิศ
           วันอังคาร 6 กรกฏาคม 2553
              เคปทาวน์,             เวลา 01:30  น.        รอบรองชนะเลิศ
           วันพุธ 7 กรกฏาคม 2553
              เดอร์บัน,               เวลา 01:30  น.        รอบรองชนะเลิศ
           วันเสาร์ 10 กรกฏาคม 2553
              พอร์ตอลิสซาเบท,  เวลา 01:30  น.        “ รอบชิงชนะเลิศอันดับสาม ”
           วันอาทิตย์ 11 กรกฏาคม 2553
              โจฮันเนสเบิร์ก,    เวลา  01:30  น.        “ รอบชิงชนะเลิศ ”

                                          
        ดังนั้นในการดูบอลโลกให้สนุก มีความสุข และสุขภาพดี ขอให้ทุกท่านหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มชูกำลัง  
และเครื่องดิ่มอื่น ๆ ที่มีส่วนผสมของ " คาเฟอีน " เพราะมีผลเสียต่อสุขภาพ และที่สำคัญอย่าลืมพักผ่อน
ให้เพียงพอ ดื่มน้ำให้มาก และรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ค่ะ 
 
คำถาม VIP ชวนคิด                 
 
        1. ในเครื่องดื่มชูกำลังพบสารเคมีชนิดใดในปริมาณมาก
        2. คาเฟอีนมีสูตรทางเคมีว่าอย่างไร
        3. คาเฟอีนพบในพืชชนิดใดได้บ้าง
        4. คาเฟอีนมีการออกฤทธิ์อย่างไร
        5. เครื่องดื่มชนิดใดมีคาเฟอีนอยู่บ้าง
        
กิจกรรมเสนอแนะ

       1.ให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเรื่องคาเฟอืนเพิ่มเติมจากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ เช่น ห้องสมุด อินเตอร์เน็ต 
       2. ให้นักเรียนค้นคว้าและนำเสนอแนวทางในการดูแลรักษาสุขภาพกายและจิตใจให้แข็งแรง
       3. สำรวจปริมาณสารคาเฟอีนในเครื่องดื่มชนิดต่าง ๆ ในท้องตลาด

การบูรณาการ

        กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย        นักเรียนเขียนเรียงความเกี่ยวกับผลกระทบของเครื่องดื่มชูกำลังต่อร่างกาย
        กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์     นักเรียนทำสถิติเครื่องดื่มชนิดใด ยี่ห้อใดบ้างที่มีสารคาเฟอีนมาก
                                                           ที่สุด                                                      
        กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ฯ  นักเรียนศึกษาสภาพภูมิประเทศที่เหมาะแก่การปลูกพืชที่มีสารคาเฟอีน
        กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี  นักเรียนลองประดิษฐ์ฟุตบอลจากวัสดุเหลือใช้ และ
                                                            นำขวดเครื่องดื่มเหลือใช้มาประดิษฐ์สิ่งของ
        กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ              นักเรียนวาดภาพโครงสร้างคาเฟอีน
        กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา  นักเรียนเล่นกีฬาฟุตบอล ออกกำลังกายแทนการดื่มเครื่องดื่มชูกำลัง
        กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศ  นักเรียนเขียนชื่อภาษาอังกฤษของคาเฟอีน
       

  ขอขอบคุณ                               
และแหล่งข้อมูลอ้างอิงเนื้อหาและรูปภาพประกอบ  ดังนี้
     
      1. https://www.thairath.co.th/content/edu/88826
      2. https://www.rakbankerd.com/agriculture/page?id=617&s=tblplant
      3. https://th.wikipedia.org/wiki/คาเฟอีน
      4. https://th.wikipedia.org/wiki/เครื่องดื่มชูกำลัง
      5. https://www.medicinenet.com/caffeine/article.htm
      6. https://blog.sbobet-th.com/2010/03/โปรแกรมฟุตบอลโลก2010/
      ที่มา : https://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=2720