เบอรี่คือผลไม้แบบไหน ทำไมช่วงนี้จึงได้ยินกันบ่อยๆ โกจิเบอรี่ เปล็คเบอรี่ ฯลฯ
หลังจากโด่งดังกับบทพี่ไฟ(หรือที่ชอบออกเสียงกันว่าฟายขา แบบน้องกุ๊บกิ๊บก็ได้) หนุ่มรูปหล่อ มีสำเนียงอีสานเป็นเอกลักษณ์ ล่าสุดได้เป็นพรีเซนเตอร์ของน้ำผลไม้โออิชิ
ฟรุตโต๊ะ..รสมิ๊กเบอรี่ เอ๋...พี่อั้มก็เพิ่งจะเป็นพรีเซนเตอโกจิเบอรี่ แล้วยังมีวงบลูเบอรี่....เบอรี่คืออะไรกันนี่ ทำไมโด่งดังขนาดนี้ ตามมาดูกันค่ะ
สาระการเรียนรู้
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
มาตรฐาน ว1.1 สิ่งมีชีวิตกับกระบวนการดำรงชีวิต
เรื่อง การสืบพันธุ์ของพืชดอก
เบอรี่เป็นคำนิยามทางพฤกษศาสตร์ของผลไม้เล็ก ๆ เจริญมาจากรังไข่เหนือวงกลีบ เป็นที่สร้างผลจากรังไข่อันเดียว (คำอธิบายเพิ่มเติม = ผลเดี่ยว ( Simple fruit ) คือ ผลที่เกิดจากรังไข่อันเดียวในดอกเดียว ดอกอาจเป็น ดอกเดี่ยวหรือดอกช่อก็ได้ ตัวอย่างเช่น ผลมะเขือ แตง ฟักทอง ส้ม เป็นผลเดี่ยวที่เกิดจากดอกเดี่ยว และมะม่วง ชมพู่ มะกอก เป็นผลเดี่ยวที่เกิดจากดอกช่อ) ผลมีเนื้อหลายเมล็ด (berry) เมื่อแก่แล้วเปลือกไม่แตก เปลือกบางมีสามารถรับประทานได้ทั้งเปลือก โดยส่วนมากจะเป็นชนิดผลสด มีเนื้อนุ่ม มักจะมีเมล็ดหลายเมล็ด และโดยมากเมล็ดฝังอยู่ในเนื้อนุ่มๆ หรือมีน้ำล้อมรอบ เช่น ผลมะเขือ มะเขือเทศ มะละกอ ฝรั่ง แต่มีเบอรี่บางชนิดที่พิเศษ เช่น พริก คือมีเนื้อน้อย มีช่องว่างรอบเมล็ดมาก
ส่วนพืชมีที่มีลักษณะคล้ายเบอรี่แต่ไม่ใช่ตระกูลเบอรี่ เพราะผลเจริญมาจากรังไข่ใต้วงกลีบ มีเนื้อนุ่ม เปลือกบางเหนียว และมักมีเมล็ดมาก เช่น ผลกล้วย (https://en.wikipedia.org/wiki/Berry) หมายเหตุ แปลโดยผู้เขียน
ตัวอย่างพืชตระกูลเบอรี่
Bearberry (Arctostaphylos spp.) มี 3 ชนิด เป็นไม้พุ่มแคระในสกุล Arctostaphylos เป็นพืชที่สามารถปรับให้เข้ากับสภาพภูมิอากาศของอาร์กติกอาร์กติกย่อยและมีการกระจายรอบๆๆขั้วโลกเหนือของทวีปอเมริกา ทวีปเอเชียและทวีปยุโรปอย่างใดอย่างหนึ่งที่มีประชากร กระจายแยกจากกันสูงในอเมริกากลาง(https://en.wikipedia.org/wiki/Bearberry)
คุณสมบัติที่พบเป็นพิเศษนี่ต้องถูกใจสาวๆแน่นอนเลยค่ะเพราะมีสาร Arbutin ซึ่งเป็นสารสกัดจากธรรมชาติที่พบใน ต้น Bearberry (Uva Ursi) Arbutin มีคุณสมบัติทำให้ผิวขาวขึ้นโดยไปยับยั้งกระบวนการสร้างเม็ดสี ถึงแม้ว่า arbutin เป็นอนุพันธ์ธรรมชาติของ hydroquinone แต่ว่า arbutin ไม่มีความเสี่ยงหรือผลกระทบ เช่นเดียวกับ hydroquinone arbutin เป็นสารที่มีความปลอดภัยและไม่เปลี่ยนไปเป็น hydroquinone ง่ายๆ(https://www.baanyen.com)
Berberry or pepperidge เป็นไม้พุ่มผลัดใบอยู่ในป่าดิบชื้น สูงประมาณ 1-5 เมตร มี ในสกุลนี้มีประมาณ 450-500 ชนิด ปลายยอดมีหนาม อาศัยอยู่ในศูนย์สูตร ของทวีปยุโรปเอเชียแอฟริกาอเมริกาเหนือและอเมริกาใต้
Crowberry (Empetrum spp.) or Backberry เป็นพืชไม้พุ่มขนาดเล็กของป่าดิบชื้น มีใบขนาดเล็กรูปเรียวคล้ายเข็ม สีเขียว ขนาด 3-10 มิลลิเมตร ดอกมีขนาดเล็ก ผลขนาดเล็ก สีดำ คล้ายกับ bearberry ผลสามารถกินได้แต่มีรสชาติที่ค่อนข้างดีกว่าและมีลักษณะคล้ายกับบลูเบอร์รี่ พบทั่วไปในซีกโลกเหนือจากสภาพอากาศที่เย็นสบายและในภาคใต้ของเทือกเขาแอนดิสทวีปอเมริกาใต้และหมู่เกาะแอตแลนติกใต้ของเซาท์จอร์เจีย อาจพบได้ในทุ่งทุนดรา
สายพันธุ์ของ crowberry มี E. nigrum (Crowberry), E. eamesii (Rockberry), E.rubrum และ E. hermaphroditum
Grape, Vitis vinifera (เชื่อกันว่าองุ่นหลากหลายพันธุ์ในปัจจุบันมีกำเนิดจากองุ่นป่าชนิดเดียวกันทั้งหมด คือ Vitis vinifera) มีถิ่นกำเนิดในแถบประเทศอัฟกานิสถาน ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ไม้เลื้อยมีมือจับ มีเนื้อไม้ แข็งแรง ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปทรงกลม หรือรูปไข่แกมรูปทรงกลม ใบหยักเป็นพูรูปฝ่ามือ ขอบใบหยักเป็นซี่ฟัน ก้านใบยาว ช่อดอกเป็นช่อกระจุกแยกแขนง ซึ่งเกิดในตำแหน่งของมือจับ ดอกมีกลิ่นหอม สีเขียวปนเหลือง มีขนาดเล็ก กลีบมักหลุดร่วงในขณะที่ดอกบาน ผลมีเนื้อหลายเมล็ด รูปรีถึงรูปทรงกลม สีม่วงแดงปนน้ำเงินเข้ม สีแดง เขียวหรือเหลือง ฉ่ำน้ำ รสหวานหรือเปรี้ยว เมล็ด 3-4 รูป
คุณสมบัติขององุ่น ผลองุ่น 100 กรัมมีน้ำตาล (กลูโคส ฟรักโทส และซูโครสเล็กน้อย) 15-25 กรัม วิตามินซี 3 มิลลิกรัม นอกจากกินสดเป็นผลไม้แล้ว ยังนิยมนำผลองุ่นไปทำลูกเกด น้ำองุ่น (ดูน้ำผลไม้) แยมและเยลลี่ แต่ส่วนใหญ่ (68%) นำไปทำไวน์ เมล็ดองุ่นสามารถนำไปสกัดน้ำมันได้ เรียกว่า น้ำมันเมล็ดองุ่น (grape seed oil) ใช้เป็นส่วนผสมในโลชั่น (ดูครีมและโลชั่นบำรุงผิว) เพราะมีคุณสมบัติดีคือแผ่กระจายบนผิวหนังได้ง่าย ไม่ทำให้รู้สึกเหนอะหนะ ไม่เหม็นหืน และไม่ทำให้เกิดอาการแพ้ นอกจากนี้เปลือกผล (ดูผนังผล) ขององุ่นทำไวน์บางพันธุ์ยังใช้ทำสีได้เรียกว่า อีโนเซียนินา (enocianina) โดยนำเปลือกองุ่นหมัก (marc) ที่บีบน้ำออกแล้ว ไปสกัดสีด้วยสารละลายกรด(https://www.sc.mahidol.ac.th/wiki/doku.php?id=%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99)
Cranberry แครนเบอร์รี่เป็นกลุ่มของไม้พุ่มแคระ สูงได้ถึง 2 ฟุต หรือไม้เถา ยาวได้ถึง 5-20 เซนติเมตร มีลำต้นเรียวยาวแข็งแรงมีขนาดเล็กใบเขียวตลอดปี . ดอกเป็นสีชมพูเข้ม ผลไม้เป็นผลไม้เล็ก ๆ ที่มีขนาดใหญ่กว่าใบของพืชที่มันเป็นสีขาวตอนแรก แต่เปลี่ยนเป็นสีแดงเมื่อสุกอย่างเต็มที่ สามารถกินได้มีรสเปรี้ยวอมหวานแครนเบอร์รี่เป็นพืชเชิงพาณิชย์รายใหญ่ในประเทศอเมริกาและแคนาดา นอกจากจะผลิตเป็นอาหารในรูปแบบต่างๆ แครนเบอร์รี่ ผลิตภัณฑ์ของความงาม เพราะปริมาณสารอาหารและสารต้านอนุมูลอิสระสูง จึงถูกขนานนามว่าเป็น “superfruit”
นอกนั้นก็มีมะเขือเทศ แตงโมและฟักทอง ซึ่งผลไม้เหล่านี้นักเรียนคุ้นเคยเป็นอย่างดีและสามารถหาข้อมูลมาแลกเปลี่ยนครูได้นะค่ะ
Note ตัวโตๆๆค่ะ : สตรอเบอรี่ ที่มีชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า Fragaria ananassa ไม่ถือเป็นพืชในตระกูลเบอรี่นะค่ะ สตรอเบอร์รี่เป็นพืชล้มลุกอายุหลายปี จัดอยู่ในวงศ์เดียวกับกุหลาบ บ๊วย และแอปเปิ้ล(วงศ์ ROSACEAE) พันธุ์ปลูกปัจจุบันเป็นลูกผสมระหว่างชนิดที่ผ่านการปรับปรุงและคัดเลือกในระยะหลังราว 250 ปีมานี้เอง สตรอเบอร์รี่มีปลูกทั่วไปในเขตอบอุ่นและกึ่งร้อนทั่วโลก ในเขตร้อนเช่นในประเทศไทยมีปลูกบนภูเขาสูง
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ไม้ล้มลุกอายุหลายปี มีลำต้นสั้น ใบเรียงเวียน ใบกระจุกแบบกุหลาบซ้อน และมีไหลเลื้อย ใบประกอบมีใบย่อย 3 ใบ มีขนนุ่ม ขอบใบหยักเป็นจักฟันเลื่อย มีนวลที่ด้านท้องใบ ก้านใบสั้นหรือเกือบไม่มี ช่อดอกตั้งตรง มีดอกได้ถึง 16 ดอก ดอกแยกเพศหรือสมบูรณ์เพศ กลีบเลี้ยง 5 กลีบดอก 5 สีขาว เกสรเพศผู้จำนวนมาก เนื้อผลที่อวบน้ำเป็นส่วนของฐานรองดอกที่ขยายขนาดขึ้น รูปทรงกลม ไข่กลับ หรือรูปไข่ ผลแห้งเมล็ดล่อนจำนวนมากฝังอยู่ในส่วนนี้
อยากบอก = คำศัพท์ทางพฤษภาศาสตร์สามารถค้นหาได้ที่ https://www.sc.mahidol.ac.th/wiki/doku.php?id=%E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94_%E0%B8%9C
.คำถามสู่การอภิปราย
1. ผลไม้แบบไหนถึงเรียกว่า เบอรี่
2. นักเรียนคิดว่าเบอรี่น่าจะมีรสชาติแบบใด
3. ผลไม้ประเภทเบอรี่มีคุณสมบัติใดบ้าง
กิจกรรมเพิ่ม...เสริมความรู้
1. ศึกษาผลไม้ชนิดเบอรี่ในท้องถิ่น
ความรู้...สู่บูรณาการ
1. วิชาการงานอาชีพ....สูตรเบอรี่ปั่น
2. วิชาภาษาอังกฤษ....เขียนประโยคเกี่ยวกับเบอรี่
3. วิชาสังคม...ถิ่นกำเนิดของเบอรี่
อ้างอิง
https://en.wikipedia.org/wiki/Berry
https://www.baanyen.com)
https://www.sc.mahidol.ac.th/wiki/doku.php?id=%E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94_%E0%B8%9C
(แฟนคลับตัวจริงต้องขอโทษด้วยนะค่ะที่ต้องลงทั้งในสาระการเรียนรู้กับบล๊อก เนื่องจากตอนแรกจะทำเป็นเรื่องบอกเล่าเท่านั้น แต่มีเสียงเรียกร้องให้ทำเป็นสาระการเรียนรู้ด้วยด้วยเพราะน่าจะถูกใจวัยรุ่น
เลยต้องลงซ้ำ....ขอบคุณที่ติดตามกันเสมอนะค่ะ)
ที่มา :https://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=3647