ยะลา ใต้สุดสยาม เมืองงามชายแดน
คำว่า ยะลา มาจากภาษาพื้นเมืองเดิมว่า ยะลอ ซึ่งแปลว่า แห เป็นเมืองชายแดนภาคใต้ที่มีความน่าสนใจทั้งทางด้านประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และธรรมชาติที่สวยงาม เป็นเมืองที่ผสมผสานวัฒนธรรมของชนต่างเชื้อชาติ ทั้งไทย จีน และอิสลาม ตัวเมืองยะลามีการวางผังเมืองที่เป็นระเบียบเรียบร้อย และยังเป็นศูนย์กลางการศึกษาที่สำคัญแห่งหนึ่งของภาคใต้
เดิมยะลาเป็นส่วนหนึ่งของเมืองปัตตานี ซึ่งเป็นเมืองขึ้นอยู่กับราชอาณาจักรไทยครั้งสมัยกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี ในปี พ.ศ. 2310 หลังจากที่กรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่า บรรดาหัวเมืองต่าง ๆ ในบริเวณแถบนี้ต่างก็ประกาศตัวเป็นอิสระ ครั้นถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ได้ทรงรับสั่งให้กรมพระราชวังบวรมหาสุรสีหนาทยกทัพหลวงไปตีเมืองปัตตานี ในปี พ.ศ. 2351 ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้แยกหัวเมืองปัตตานีเป็น 7 หัวเมือง คือ เมืองปัตตานี เมืองสายบุรี เมืองหนองจิก เมืองยะหริ่ง เมืองระแงะ เมืองรามัน และเมืองยะลา สำหรับเมืองยะลานั้น มีการเปลี่ยนแปลงเจ้าเมืองหลายครั้ง ก่อนที่จะมีการประกาศยุบเลิกมณฑล ตาม พ.ร.บ. ว่าด้วยระเบียบแห่งราชอาณาจักรสยามในปี พ.ศ. 2476 และกลายมาเป็นจังหวัดหนึ่งของไทยในที่สุด
จังหวัดยะลาเป็นจังหวัดที่อยู่ใต้สุดของประเทศไทย มีพื้นที่ประมาณ 4,521 ตารางกิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อจังหวัดสงขลา ปัตตานี นราธิวาส และประเทศมาเลเซีย เป็นจังหวัดเดียวในภาคใต้ที่ไม่มีพื้นที่ติดต่อกับทะเล พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาและป่าไม้ พื้นที่ราบมีน้อย ยะลาแบ่งการปกครองออกเป็น 8 อำเภอ คือ อำเภอเมือง อำเภอเบตง อำเภอบันนังสตา อำเภอยะหา อำเภอรามัน อำเภอธารโต อำเภอกาบัง และอำเภอกรงปินัง
อาณาเขต
ทิศเหนือ ติดกับจังหวัดปัตตานี
ทิศใต้ ติดกับประเทศมาเลเซีย
ทิศตะวันออก ติดกับจังหวัดนราธิวาส
ทิศตะวันตก ติดกับจังหวัดสงขลา
หมายเลขโทรศัพท์ที่สำคัญ
อำเภอเมือง
สำนักงานจังหวัด โทร. 0 7321 2542
สถานีตำรวจภูธรจังหวัดยะลา โทร. 0 7321 2634, 0 7321 2636, 191
ชุมสายโทรศัพท์ยะลา โทร. 0 7321 2234
โรงพยาบาลยะลา โทร. 0 7324 4711-8
โรงพยาบาลสิโรรส โทร. 0 7322 1114-5
สถานีรถไฟยะลา โทร. 0 7321 4207 หรือ www.railway.co.th
อำเภอเบตง
ศูนย์บริการข่าวสารการท่องเที่ยวเบตง โทร. 0 7323 2039
ด่านตรวจคนเข้าเมือง โทร. 0 7323 1292
ด่านศุลกากรเบตง โทร. 0 7323 1194
ด่านชายแดนบ้านกาแป๊ะฮูลู อำเภอเบตง เปิดเวลา 05.00-22.00 น. ทุกวัน โทร. 0 7323 0026
ด่านบ้านเปิงกาลันฮูลู รัฐเปรัค ประเทศมาเลเซีย เปิดเวลา 05.00-22.00 น. ทุกวัน
Link ที่น่าสนใจ
ททท.สำนักงานนราธิวาส
https://www.tourismthailand.org/narathiwat
สำนักงานจังหวัดยะลา
https://www.yala.go.th