โรคเรื้อรัง ความหมาย ปัญหาโรคเรื้อรัง การป้องกันโรคเรื้อรัง โรคเรื้อรังดูแลอย่างไรง
หลายหลากข้อกังขาการใช้ยาในโรคเรื้อรัง
ในการบำบัดรักษานั้นผู้ป่วยโรคเรื้อรังส่วนใหญ่ก็คงจะคุ้นเคยกับคำแนะนำจากบุคลากรทางการแพทย์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นแพทย์ เภสัชกร หรือพยาบาล ที่ให้กินยาที่ได้รับอย่างต่อเนื่องไปเรื่อยๆ ตามที่แพทย์สั่ง และให้ปรับพฤติกรรมต่างๆ ที่ไม่เหมาะสม ต้องยอมรับว่าเป็นเรื่องที่เป็นไปได้ยากในคนส่วนใหญ่ จึงมักมีข้อสงสัยในเรื่องการใช้ยาเกิดขึ้น ดังนี้
ทำไมจะต้องกินยาต่อเนื่องไปตลอดด้วย ในเมื่อไม่เห็นความผิดปกติอะไรเลย
สาเหตุที่ต้องกินยา ก็เพื่อที่จะควบคุมอาการที่เป็นอยู่ไม่ให้เป็นมากขึ้น เนื่องจากโรคเรื้อรังต่างๆ เหล่านี้มักไม่มีอาการแสดงให้เห็นอย่างเด่นชัด อาการของโรคจะแสดงให้เห็นเมื่อโรคนั้นมีอาการรุนแรงมากแล้ว ซึ่งค่อนข้างอันตราย สามารถทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนขึ้นมาได้
โรคแทรกซ้อนที่ว่านี้มีความน่ากลัวมากกว่าโรคที่เป็นอยู่เดิมหลายเท่านัก เช่น โรคเบาหวาน ถ้าไม่ควบคุมระดับน้ำตาลให้ดี อาจทำให้เกิดการเสื่อมของระบบสมอง หัวใจ ไต ตา และหากเกิดแผลเรื้อรังจะทำให้แผลหายยาก อาจเกิดเนื้อตาย ในบางรายอาจทำให้ต้องเสียอวัยวะนั้นไปได้ หรือโรคความดันเลือดสูงหากละเลยไม่กินยา ปล่อยให้ความดันยังสูงอยู่เรื่อยๆ นานเข้าก็จะมีโอกาสเกิดหลอดเลือดในสมองแตก หัวใจก็จะต้องทำงานหนักขึ้น อาจเกิดหัวใจวายได้ เช่นเดียวกับโรคไขมันในเส้นเลือดสูง ถ้าปล่อยไว้นานๆ อาจเกิดโรคหัวใจขาดเลือด ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เสียชีวิตได้โดยไม่ทันรู้ตัว
ดังนั้น แทนที่เราจะมาแก้ไขปัญหาเหล่านี้ทีหลังถ้าเรากินยาควบคุมอาการตั้งแต่ตอนนี้ เหตุการณ์เหล่านี้ก็จะไม่มีเกิดตามมา ถึงแม้เราจะยังเป็นโรคอยู่ ก็ยังสามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติเหมือนคนอื่นๆ ได้เหมือนกัน
แล้วจะต้องกินยาไปนานแค่ไหน มีโอกาสที่จะหาย ไม่ต้องให้ยาต่อหรือไม่
ส่วนใหญ่คนที่เป็นโรคเรื้อรังจะต้องกินยาไปตลอดชีวิต เพื่อควบคุมโรคไม่ให้เป็นรุนแรงมากขึ้น และไม่ให้เกิดโรคแทรกซ้อน แต่ยังมีคนส่วนหนึ่งที่มีอาการยังไม่มาก ถ้าหากมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมใหม่ตามที่บุคลากรทางการแพทย์แนะนำ อาจจะดีขึ้นโดยไม่ต้องกินยาเลยก็ได้ เช่น ถ้าตรวจพบน้ำตาลในเลือดสูง แต่ยังไม่สูงมาก ผู้ป่วยก็มักจะถูกแนะนำให้ควบคุมเรื่องการกินอาหารร่วมกับการออกกำลังกายเป็นประจำ ซึ่งถ้าทำได้ดีและพบว่าสามารถควบคุมระดับน้ำตาบได้ ก็อาจจะไม่ต้องใช้ยารักษาเลยก็ได้
ส่วนผู้ป่วยที่ต้องกินยาควบคุมอาการอยู่แล้ว ถ้ามีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมร่วมด้วย ก็อาจจะช่วยให้ปริมาณที่ต้องกินทุกวันลดน้อยลงได้ เช่น โรคความดันเลือดสูง หากมีการออกกำลังกายสม่ำเสมอ จำกัดการกินเกลือ (ลดการกินอาหารรสเค็ม รสจัด) ก็จะช่วยให้ลดปริมาณยาที่จะต้องกินลงได้)
ถ้ากินยาไปนานๆ โดยไม่หยุดยาเลย จะเป็นอันตรายหรือไม่
เมื่อป่วยเป็นโรคเรื้อรัง เป็นธรรมดาที่ผู้ป่วยจะต้องกินยาไปอย่างต่อเนื่องโดยไม่หยุดยาเลย มีผู้ป่วยส่วนหนึ่งที่กังวลใจกลัวว่ายาจะสะสมในร่างกาย และเป็นอันตรายขึ้นได้
ในความเป็นจริงแล้วยาแต่ละชนิดก่อนที่จะนำมาให้ใช้กันทั่วไปได้ ต้องผ่านการศึกษาวิจัยมาแล้ว ว่าให้ผลการรักษาที่ดี และมีความปลอดภัยสูง อีกทั้งยังมีการใช้อย่างทั่วไป ไม่พบว่ามีอันตรายร้ายแรงใดๆ ถ้าจะพบก็เป็นอาการข้างเคียงจากการใช้ยาเท่านั้น ซึ่งเมื่อใช้ไปสักพักก็จะดีขึ้นเอง นอกจากนี้ ยาบางชนิดยังมีผลช่วยลดอัตราการเสียชีวิตจากโรคนั้นๆ ได้ด้วย
ถึงแม้ว่าตัวยาไม่อันตราย แต่ผู้ใช้ก็จะต้องช่วยป้องกันอันตรายที่เกิดจากการใช้ยาไม่ถูกวิธี กินยาตามที่แพทย์สั่ง ไม่ปรับขนาดยาเองตามความรู้สึกของตน และช่วยกันสังเกตอาการผิดปกติที่เกิดขึ้น เช่น ยาเบาหวานหากกินแล้วมีอาการหน้ามืด ใจสั่น อาจเกิดจากน้ำตาลในเลือดต่ำเกินไป จึงควรพกลูกอม หรือขนมติดตัวอยู่เสมอ และให้กินเมื่อมีอาการดังกล่าว จะทำให้อาการดีขึ้นได้
วิธีการสังเกตและวิธีแก้ไขเหล่านี้สามารถสอบถามได้จากบุคลากรทางการแพทย์ทุกท่าน และสิ่งสำคัญที่จะลืมไม่ได้คือ ให้ไปพบแพทย์ตามนัดอย่างสม่ำเสมอ
ยาสมุนไพร หรือยาแผนโบราณจะช่วยรักษาโรคเรื้อรังได้หรือไม่
ผู้ป่วยบางท่านป่วยเป็นโรคเรื้อรังมานาน และใช้ยาอยู่นาน จึงอาจคิดว่ายาไม่ช่วยให้อาการของท่านดีขึ้น จึงมีบางส่วนที่แสวงหาการรักษาวิธีอื่น เช่น ใช้ยาสมุนไพร หรือยาแผนโบราณแทน
ยาเหล่านี้ก็อาจมีสารที่มีฤทธิ์ช่วยได้เช่นกัน แต่ข้อควรระวังที่สำคัญคือ ปัจจุบันยังไม่มีการสกัดสารนั้นๆ ออกมาให้บริสุทธิ์ ในจำนวนที่กินเท่าเดิมปริมาณของสารจึงไม่คงที่ แจจะมากเกินไป หรือน้อยเกินไป ซึ่งส่งผลให้การรักษาที่ได้รับไม่แน่นอน ไม่เหมือนผลจากยาแผนปัจจุบัน จึงไม่แนะนำให้ใช้ยาเหล่านี้ในการรักษาโรคเรื้อรังต่างๆ
อีกทั้งยาแผนโบราณบางชนิดที่ผลิตโดยไม่ได้รับอนุญาต อาจผสมตัวยาแผนปัจจุบันบางชนิดลงไป เช่น ยาลูกกลอนผสมสารสตีรอยด์ นอกจากจะไม่ช่วยให้อาการดีขึ้นอย่างแท้จริง ยังเป็นตัวก่อให้เกิดโรคขึ้นได้อีกด้วย
จากคำตอบของปัญหาต่างๆ นั้น จะเห็นได้ว่า การกินยาอย่างต่อเนื่องร่วมกับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบางอย่าง เป็นสิ่งที่สำคัญมาก สามารถช่วยให้ผู้ป่วยใช้ชีวิตได้อย่างปกติ มีความสุขเหมือนคนทั่วไปได้ เท่านี้โรคเรื้อรังก็จะเป็นมิตรที่ดีเคียงข้างเรา คำว่า ไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ แจจะใช้กับท่านไม่ได้อีกต่อไป...
แหล่งที่มา : vcharkarn.com