ส่วนประกอบและหน้าที่ของไต หน้าที่ของไตเทียม โครงสร้างและหน้าที่ของไต

          เครื่องไตเทียมประกอบด้วยส่วนสำคัญ ๓  ส่วน คือ (๑) หน่วยนำไดอะลัยเซต (dialysate delivery unit) (๒) หน่วยนำเลือดออกนอกร่าง  กาย (extracorporeal blood delivery unit) (๓) หน่วยโมนิเตอร์ (monitoring unit) และ (๔)ไดอะลัยเซอร์ (dialyzer)

          ก. หน่วยนำไดอะลัยเซต ที่ใช้กันมี ๓ ระบบ คือ (๑) ระบบที่ไหลเวียนกลับมาอยู่ตลอด  เวลา (continuous recirculation system) ระบบนี้ ไดอะลัยเซตจะถูกส่งจากถังเก็บผ่านไดอะลัยเซอร์ แล้วไหลกลับ (๒) ระบบที่ไหลเวียนกลับเพียง บางส่วน (partial recirculation system) ระบบ นี้ปล่อยให้ไดอะลัยเซตไหลเวียนเข้าห้องสำหรับไดอะลัยส์ส่วนหนึ่ง แล้วปล่อยทิ้งไปส่วนหนึ่งและนำเอาไดอะลัยเซตใหม่เข้ามาแทนที่อยู่ตลอดเวลา (๓) ระบบที่ให้ผ่านครั้งเดียว (single pass system) ระบบนี้ใช้ไดอะลัยเซตใหม่ผ่านไดอะลัย เซอร์ โดยไม่นำกลับมาอีก
         สำหรับวิธีไหลเวียนกลับมาตลอดเวลานั้น ต้องใช้ไดอะลัยเซต ให้ไหลผ่านห้องสำหรับ ไดอะลัยส์ประมาณ ๗ ลิตร/นาที ส่วนวิธีที่ให้ ไหลผ่านครั้งเดียวมักให้ไดอะลัยเซตไหลโดยมี อัตราเพียง ๐.๕ ลิตร/นาทีเท่านั้น
        ไดอะลัยเซตที่เตรียมไว้ใช้ไดอะลัยส์ ต้องมีอุณหภูมิเท่ากับอุณหภูมิของเลือด จึงต้องมี เครื่องอุ่นและเครื่องควบคุมให้มีอุณหภูมิตามที่ ต้องการคือ ๓๗ องศาเซลเซียส ในบางแห่งเตรียมไดอะลัยเซตไว้ที่อุณหภูมิต่ำ  ๆ แล้วจึงค่อยทำให้
 อุ่นขึ้นเมื่อจะทำไดอะลัยส์ ทั้งนี้เพื่อป้องกันการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย ระบบส่งน้ำยาไดอะลัยเซตอาจเตรียมไว้สำหรับใช้กับผู้ป่วยคน เดียว แต่ในศูนย์ที่ทำไตเทียมโดยเฉพาะอาจทำ ถังเก็บขนาดใหญ่สำหรับใช้กับผู้ป่วยหลาย  ๆ คน
 ก็ได้

          ข. หน่วยนำเลือดออกนอกร่างกาย อาจ ใช้วิธีนำเลือดโดยอาศัยความดันบวกทำให้เกิดการกรองโดยใช้ความดันบวก (positive pressure ultrafiltration) หรืออาจใช้แรงดูดที่ทำให้เกิด การกรองโดยใช้ความดันลบ (negative pressureultrafiltration)

         ค. หน่วยโมนิเตอร์ เพื่อที่จะทำให้เครื่องไตเทียมทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงต้อง  มีหน่วยโมนิเตอร์เพื่อตรวจวัดการทำงานของ ระบบต่าง  ๆ  ทั้งข้อมูลของไดอะลัยเซตทางด้าน ความเข้ม อัตราการไหล อุณหภูมิ และความดัน
 นอกจากนั้นยังต้องโมนิเตอร์ระบบของเลือดที่ ส่งออกมาจากตัวผู้ป่วย และโมนิเตอร์สภาพของ ตัวผู้ป่วยเองด้วย

         ง. ไดอะลัยเซอร์ ไดอะลัยเซอร์สำหรับใช้ ในการแลกเปลี่ยนของสารต่าง  ๆ นั้นเป็น อุปกรณ์ที่สำคัญอย่างหนึ่งของเครื่องไตเทียม ได้ มีการสร้างไดอะลัยเซอร์เป็นแบบท่อขด (coil) หรือเป็นแบบแผ่น (plate) แต่พบว่ามีขนาดโต
 ดังนั้น ในปัจจุบันนี้จึงมีการสร้างไดอะลัยเซอร์ ชนิดที่เป็นท่อกลวงขนาดเล็ก (hollow fiber dialyzer) โดยท่อเล็กที่อยู่ภายในนั้นมีเส้นผ่าศูนย์กลาง ประมาณ ๒๕๐ ไมครอน และมีความยาว ประมาณ ๓๐ ซม. ไดอะลัยเซอร์ที่ทำเป็นท่อกลวง ซึ่งใช้กันทั่วไปนั้น จะมีท่อกลวงขนาดเล็กจำนวน  ถึง ๑๐,๐๐๐ ท่อ ท่อเล็ก  ๆ ดังกล่าวนี้นำมารวม กันเป็นมัด และนำไปบรรจุในกระบอกพลาสติกโดยวิธีทำให้ได้ไดอะลัยเซอร์ซึ่งมีพื้นที่แลกเปลี่ยน มากแต่มีขนาดเล็ก

          ในปัจจุบันนี้เครื่องไตเทียมได้ก้าวหน้าไป มาก โดยได้นำคอมพิวเตอร์มาประกอบเข้าเป็น  ส่วนหนึ่งของเครื่อง โดยมาช่วยควบคุมการทำ งานของระบบต่าง  ๆ และแสดงข้อมูลต่าง  ๆ ที่ ได้โมนิเตอร์ไว้ รวมทั้งการจัดตั้งโปรแกรมการ
 ทำงานของเครื่องซึ่งรวมทั้งปริมาณและความเข้มของไดอะลัยเซตที่ต้องการใช้อีกด้วย