หลายบทเพลงของเบโธเฟน ที่รู้จักและคุ้นหู ลองมาดูว่าใช้เครื่องหมายกำหนดจังหวะ แบบใดบ้าง
บทเพลง Moonlight Sonata ของ เบโธเฟน มีความไพเราะ งดงามประหนึ่งได้เห็นแสงจันทร์สาดส่อง ในท้องน้ำ
ยามราตรี นอกจากความงามของบทเพลงแล้ว เนื้อหาสาระทางดนตรี ก็ควรค่าแก่การศึกษาเป็นอย่างยิ่ง
ในบทนี้เราจะกล่าวถึง เครื่องหมายกำหนดจังหวะครับ
โน้ตเพลงจาก https://www.sheetmusicplus.com/look_inside/3662732/image/187078
เพลงนี้เขียนในอัตรา 4/4 (ใช้อักษร C แทน) ซึ่งหมายถึงห้องละ 4 จังหวะ (เลข 4 ตัวบน)
โน้ตตัวดำเป็น 1 จังหวะ (จากเลข 4 ตัวล่าง)
แต่รูปแบบการบรรเลงและการจัดโน้ต...คล้ายกับ 12 / 8... ในมือขวา ซึ่งมีเลข 3 อยู่บนโน้ตแต่ละชุด
ในห้องเพลงที่ 1 เรียกว่าโน้ต 3 พยางค์
(ส่วนห้องอื่น ไม่เขียนไว้เนื่องจากผู้ปฏิบัติทราบเงื่อนไขแล้ว)
***(เลขตัวเล็กที่มีอยู่ทุกห้องเพลงเป็นการบอกการใช้นิ้วสำหรับนักเปียโนว่าจะใช้นิ้วใดจึงจะเหมาะสม)***
หากเรานับให้ชัดเจนจะได้เขบ็ต 1 ชั้น 3 ตัวต่อ 1 จังหวะและมีการรวมหางเป็น 1 ชุด
รวมทั้ง 4 จังหวะจะได้ 12 ตัวโน้ตใน 1 ห้องเพลง
หากเราสังเกต มือซ้าย ที่เขียนในบรรทัดล่าง จะเห็นว่า ใช้โน้ตในลักษณะ 4/4 แบบปกติ
คือให้ตัวดำมีค่า 1 จังหวะ ตัวขาว 2 และ ตัวกลม 4 จังหวะปกติ
จึงเป็นการผสมผสานลีลา ทั้งแบบธรรมดาและอัตราแบบผสม เข้าด้วยกัน สามารถทำให้บทเพลงมีลีลาและ
อารมณ์ที่น่าสนใจ
และอีกตัวอย่างสำหรับโน้ตเพลงนี้ที่มีการดัดแปลงให้บรรเลงโดย กีต้าร์ คลาสสิก
โน้ตเพลงจาก https://www.sheetmusicplus.com/look_inside/1377219/image/2310
โน้ตของกีต้าร์คลาสสิก ตามปกติ มีเพียงบรรทัดเดียว แต่ที่ปรากฏมี 2 บรรทัด คือมีการเพิ่ม TAB
สำหรับบอก นิ้ว,สาย,และช่องของกีต้าร์ เพื่อให้ได้เสียงตามที่ต้องการและสะดวกในการประสานเสียง
เราจึงศึกษาเฉพาะโน้ตบรรทัดบนเท่านั้น เห็นได้ว่ามีโน้ตที่เป็น 3 พยางค์เหมือนกับโน้ตเปียโน
แต่ในโน้ตเสียงเบสของกีต้าร์ ที่แทนมือซ้ายของเปียโน เขียนไว้ด้านล่างสุดให้หางลงทุกตัว ซึ่งเป็นลักษณะโน้ต
ทั้งโน้ตตัวกลม ในห้องที่ 1-2 โน้ตตัวขาว จำนวน 2 ตัว ในห้องที่ 3 -4 ส่วนโน้ตตัวดำ ปรากฏอยู่ 4 โน้ต ในห้องที่ 12
ส่วนโน้ต ตัวบนสุด ที่เขียนหางขึ้น คือโน้ตที่เป็นทำนองหลักหรือจุดเด่นให้เราจับทำนองได้ พบว่าเริ่มตั้งแต่
ห้องเพลงที่ 6
การรู้จักเครื่องหมายกำหนดจังหวะ รู้ค่าของตัวโน้ต ทำให้เราสามารถ อ่านและเล่นดนตรีได้อย่างเข้าใจและมั่นใจมากขึ้น
คำถาม
1. หากเพลงนี้ต้องการเขียนในอัตรา 12 /8 เราจำเป็นต้องมีเลข 3 กำกับโน้ตเขบ็ต 1 ชั้น ในห้องเพลงที่ 1 หรือไม่
2. หากโน้ตเพลงนี้เขียนและบรรเลงในอัตรา 4 /4 ปกติ โน้ตเขบ็ต 1 ชั้น มีค่ากี่จังหวะ และ ใน 1 จังหวะต้องใช้กี่ตัว
ที่มา : https://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=684