วังหน้าเป็นตำแหน่งของพระอนุชาหรือโอรสของพระมหากษัตริย์ที่จะสืบราชสมบัติต่อไป
สมเด็จกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท
สมเด็จกรมพระราชวังบวรมหาสุรสีหนาท ทรงมีพระนามเดิมว่า บุญมา เป็นน้องชายของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ 1 เป็นทหารเอกในสมัยกรุงธนบุรี ที่รบเคียงบ่าเคียงไหล่พระเจ้าตากมาตลอดเวลาจนได้สมญาว่า "ทหารเสือพระเจ้าตาก" จนสิ้นสมัยพระเจ้าตากสิน เจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกทรงปราบดาภิเษกขึ้นเป็นกษัตริย์ และเห็นว่าน้องชายเป็นคนที่มีความสามารถ และเป็นคนที่มีความกล้าหาญในการสงครามได้เคยไปทัพใหญ่ๆหลายครั้ง จึงทรงสถาปนาให้น้องชายเป็นสมเด็จกรมพระราชวังบวรสุรสิงหนาท (วังหน้า) ซึ่งเป็นที่ทราบกันดีว่าตำแหน่งวังหน้าคือบุคคลที่จะได้สืบราชสมบัติต่อไป แต่พระองค์บุญน้อยเสด็จสวรรคตเสียก่อน
ที่ตั้งวังหน้า
บริเวณที่เป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร ในปัจจุบัน แต่มีพื้นที่กว้างกว่าปัจจุบันมาก คือบริเวณโรงละครแห่งชาติ วิทยาลัยนาฏศิลป์ (โบสถ์วัดบวรสถานสุทธาวาส) บริเวณมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (ตามแนวกำแพงที่มีใบเสมาริมถนนพระจันทร์) บริเวณท้องสนามหลวงด้านทิศเหนือ
บทบาทของสมเด็จกรมพระราชวังบวรมหาสุรสีหนาท ในสมัยรัชกาลที่ 1
พ.ศ. ๒๓๒๕ ทรงตั้งเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล ทรงร่วมรบในสงครามครั้งต่างๆ มากมาย ถึง ๘ ครั้งในแผ่นดินรัชกาลที่ ๑ คือ
พ.ศ. ๒๓๒๘ สงครามเก้าทัพ รบกับทัพพระเจ้าปดุง ที่ยกทัพเข้ามาทางด่านพระเจดีย์สามองค์ แม้มี ไพร่พลน้อยกว่าข้าศึก แต่ทรงทำกลอุบายลวงข้าศึก จนสามารถมีชัยชนะ ในปีนั้น ยังได้เสด็จนำทัพเรือไปตีพม่าที่ไชยา และเสด็จไปปราบปัตตานีที่เอาใจออกห่าง และตีเมืองกลันตัน ตรังกานู เป็นเมืองขึ้นของไทยด้วย
พ.ศ. ๒๓๒๙ สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท ได้เสด็จนำทัพไปรบกับพระเจ้าปดุง ที่เข้ามายึดตำบล ท่าดินแดง และสามสบ ได้ตีทัพพม่าแตก
พ.ศ. ๒๓๓๐ สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท ได้เสด็จยกทัพไปตีเมืองลำปางคืน และตีทัพพม่าที่ป่าซางแตก เสร็จการสงครามนี้ ได้อัญเชิญพระพุทธสิหิงค์จากเมืองเชียงใหม่ มาประดิษฐาน ณ พระราชวังบวรสถานมงคล ที่กรุงเทพฯ
พ.ศ. ๒๓๓๖ เสด็จไปตีเมืองทวายสำเร็จ
พ.ศ. ๒๓๔๐ เสด็จยกทัพไปป้องกันเมืองเชียงใหม่ ตีพม่าที่ลำพูน และเชียงใหม่แตก
พ.ศ. ๒๓๔๕ ได้เสด็จไปขับไล่กองทัพข้าศึกออกจากเชียงใหม่
ประเด็นการอภิปราย
1. วังหน้าเป็นใคร สำคัญอย่างไร
2. นอกจากสมเด็จพระราชวังบวรสุรสิงหนาทแล้วยังมีใครบ้าง ที่อยู่ในตำแหน่งวังหน้า
ประกอบสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม
เรื่องประวัติศาสตร์ชาติไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
อ้างอิงข้อมูล : การบรรยายของ ดร.ปรีดี พิศภูมิวิถี
: https://www.siamsouth.com/smf/index.php?topic=1784.0
ที่มา : https://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=3263