โศกนาฏกรรมของความรักที่แสนสุดรันทด
เสียงฦๅเสียงเล่าอ้าง อันใด พี่เอย
เสียงย่อมยอยศใคร ทั่วหล้า
สองเขือพี่หลับใหล ลืมตื่น ฤาพี่
สองพี่คิดเองอ้า อย่าได้ถามเผือ
ที่มาภาพ www.skn.ac.th
ความเดิมตอนที่แล้ว หลังจากพระลออกตามไก่ของเจ้าปู่สมิงพรายมาจนถึงเมืองสรอง จึงปลอมตัวเป็นพรหมณ์เดินทางมาจนถึงอุทยานของเมืองสรองมีการแสดงที่น่าสนใจคือพระลอชมสวน
ที่มาภาพ www.human.nu.ac.th
การะเกดเหมือนเกศแก้วเกษา มะลุลีเหมือนบุบผาแม่เกี้ยวเกล้า
(สร้อย) คู่อ่อนท้าวเขืออะคร้าวงามเอย เพื่อนแพงทองเผือพี่ปองสมเอย
นางแย้มเหมือนแก้มแม่แย้มเย้า ใบโบกเหมือนเจ้าจะกวักกร (สร้อย)
คณานกแมกไม้เรียงรัน ร้องเรื่อยรับขวัญเหมือนเสียงสมร(สร้อย)
เห็นโนรีสาลิกาใคร่ว่าวอน ฝากอักษรถวายโน้มสองพธู (สร้อย)
สระบัวยั่วยอพระลอลักษณ์ ใคร่เก็บฝักหักดอกออกอดสู (สร้อย)
ผองภมรว่อนเฝ้าเคล้าเรณู เหมือนเย้ยภูธรระเหอยู่เอองค์ (สร้อย)
คะนึงนางพลางเสด็จลีลา แอบร่มพฤกษาสูงระหง (สร้อย)
สุคนธรสหอมหวนลำดวนดง เหมือนจะส่งกลิ่นถวายราชา (สร้อย)
นางรื่นนางโรยเมื่อได้ข่าวว่าพระลอได้เข้าเมืองมาแล้วจึงหาทางนำพระลอเข้าพบพระเพื่อนพระแพงโดยได้รับความร่วมมือจากนายแก้วนายขวัญผู้เป็นพี่เลี้ยงของพระลอ อีกทั้งความความพันธ์ของพี่เลี้ยงทั้งสองคู่ก็มีความรักให้ซึ่งกันและกันอีกด้วยดังการแสดงในตอนนี้
ที่มาภาพ www.snr.ac.th
เนื้อเพลงฟ้อนรัก
ปี่พาทย์นำเพลงเร็ว – ลา
ร้องลาวสวยลวย
สองพี่เลี้ยงแม่เอ๋ยหลากจิต สงสัยคิดประหลาดใจ
หรือพระลอพระลอหน่อไม้ ท่านแกล้งเป็นพราหมณ์ปลอมเอย
ศิษย์ทั้งคู่เคียงเลี้ยงพระลอแก้ว เห็นหาแคล้ว
หาเคล้าปู่ทาย สมหมายแล้วเอย
สองมองเมินหาหนุ่มอะคร้าว เห็นใครน้าวเพียงพุ่ม
สองพี่เลี้ยงสองเมียงตะคุ่ม สุมทุมพฤกษาโพ้นเอย
โน่นนายขวัญนั่นนายแก้ว แน่แล้วบ่สงกา
เดี๋ยวหวนหลบหวนหลบเลี่ยงหน้า ซ่อนหาอยู่ไวไวเอย
สองนวลแม่เอ๋ยรื่นโรย สาวชายโชยตามจับ
สองพี่เลี้ยงสองเมียงขยับ พลับหายบ่ให้เห็นเอย
ล่อสาวสองเผลอไล่เผลอ แต่หมายมุ่งตามไป
เห็นหลงไหลหลงไกลได้ช่อง ปล่อยให้สองเจอะเอย
ร้องลาวดำเนินทราย
สองนางงามก็เล้าโลมถาม พี่เลี้ยงเฉลย
ชะคนเคยบ่ายเบี่ยง พี่เลี้ยงหลอกหลอน
เผื่อจากเมืองบุรีรัมย์มยะนคร มโนห่อน น้อ
มโนห่อนเพี่ยวค้า มากับพราหมณ์
โอ้ปากเอ๋ยปาก ปากเอ๋ยข่อยอยากจะหยิก
ทำกลับกลอกหลอกแพงพลิก หัวใจริกริกเคืองเอย
ช่างใส่สีทำคดีอำพลาง สองนายเอยเขารู้ถึง
ถึงใจพี่เลี้ยงเอ๊ะถึงพี่เลี้ยง สุดที่จะเถียงแล้วเอย
เวลาล่วงเลยไปถึงครึ่งเดือน ด้วยอำนาจของความรักของทั้งสามพระองค์ เมื่อเท้าวิษณุกรทราบก็ทรงมีเมตตาจัดงานอภิเสกสมรสให้ แต่มีปัญหาคือพระเจ้าย่าซึ่งเป็นมเหสีเท้าพิมสาคนที่ถูกเท้าแมนสรวงพ่อพระลอฆ่าตายก็โกรธมาก ก็เลยส่งทหารไปฆ่าพระลอ พระเพื่อนพระแพงทนไม่ได้ก็เลยปกป้องพระลอ ในที่สุดก็ตายตามกันหมด 3 กษัตริย์ รวมทั้งพี่เลี้ยงทั้ง 4 คน ก็ฆ่าตัวตายตาม จากนั้นกษัตริย์พิชัยพษณุกรได้โปรดให้จัดพิธีพระศพอย่างยิ่งใหญ่ นางบุญเหลือพระราชมารดาของพระลอส่งฑูตมาร่วมงานพระศพกษัตริย์ แล้วทรงขอแบ่งพระอัฐิธาตุไปส่วนหนึ่งตั้งแต่นั้นมา เมืองสรองและเมืองสรวงก็มีสัมพันธไมตรีที่ดีต่อกัน
ที่มาภาพ www.picdb.thaimisc.com
นี่ละครับสรุปเรื่องโศกนาฏกรรมของความรักที่แสนสุดรันทด ซึ่งต่างจากวรรณกรรมไทยส่วนใหญ่ที่จบลงด้วยความสุขทั้งหลาย เท้าพิชัยวิษณุกรทรงพิโรธมากที่ย่าสั่งฆ่าหมด ก็เลยรับสั่งให้ประหารชีวิตย่า ซึ่งเป็นมารดาเลี้ยงของพระองค์ หลังจากนั้นก็มีความคิดโดยหลักพุทธศาสนาว่า ขืนปล่อยอย่างนี้คงไม่ไหว มีการฆ่ากันมากมาย เพราะฉะนั้นก็เลยทำไมตรีกับเมืองสรวงเจ้าเมืองของพระลอ เพราะผลของความเป็นศัตรูมีแต่ความคิดร้ายฆ่ากันซึ่งไม่ส่งผลดีกับใครเลย
ประเด็นคำถาม
1) ทำไมคนไม่รู้จักการให้อภัย
2) พระลอพระลอถึงเสียชีวิต
3) เรื่องนี้มีจริงไหม
กิจกรรมเสนอแนะ
1) ให้นักเรียนวาดภาพตามบทเพลงการะเกด
2) ให้นักเรียนตอบคำถามว่ามีดอกไม้ชนิดใดบ้าง
บูรณาการกลุ่มสาระการเรียนรู้
ภาษาไทย ด้านการอ่าน การเขียน การวิจารณ์วรรณคดีไทย
สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ศึกษาความเป็นมาของประวัติศาสตร์ การเปลี่ยนแปลงทางสังคม วัฒนธรรมวิถีชีวิต
แหล่งที่มาข้อมูล
www.thaipr.net
www.e-tech.ac.th
www.panyathai.or.th
www.th.wikipedia.org
www.nrru.ac.th
www.panyathai.or.th
www.nrru.ac.th
แหล่งที่มาภาพ
www.images.google.co.th
ที่มา : https://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=497