จะเข้เป็นเครื่องดนตรีไทยที่บรรเลงโดยการดีด แต่จะบรรเลงให้ไพเราะต้องมีวิธีการเล่นที่ถูกต้อง
จะเข้
วิธีการเล่นจะเข้เบื้องต้น
เริ่มจากท่านั่ง ท่านั่งในการปฏิบัติการดีดจะเข้นั้น ควรนั่งพับเพียบตามขนบธรรมเนียมประเพณีไทย และเพื่อความเรียบร้อย สวยงาม ควรนั่งลักษณะขาซ้ายทับขาขวา หรือจะขาขวาทับขาซ้ายก็ได้ แต่หัวเข่าจะต้องนั่งให้ชิดมุมจะเข้ นั่งตัวและหลังตั้งตรง มือขวาพันไม้ดีดวางบนตัวจะเข้ระหว่างกึ่งกลางโต๊ะกับนมที่ ๑๑ ข้อศอกกางเล็กน้อย มือซ้ายวางนิ้วลงบนนมที่จะดีดโดยให้นิ้วงอคุ่มเล็กน้อย นิ้วหัวแม่มือแตะขอบข้างลำตัวจะเข้ ตามตัวอย่างในรูป
การฝึกหัดจะเข้เบื้องต้น การเริ่มฝึกหัดนั้นจะต้องเริ่มหัดดีดสายเปล่าโดยการปัดข้อมือออกนอกตัวและ เข้าหาลำตัว (ดีด ออก-ดีด เข้า) สลับกันไปมาจนเกิดความชำนาญโดยเริ่มจากสายเอกก่อนจึงไปสายทุ้มและสายลวด และเริ่มดีดสลับสาย โดยดีด สายเอก - สายทุ้ม สายเอก – สายลวด สลับกัน แล้วจึงเริ่มต้นไล่เสียงไล่นิ้วไปตามลำดับ จากนั้นลองดีดตามแบบฝึกหัดกันครับ
สายเอก | ไม้ออก | ไม้เข้า | ไม้ออก | ไม้เข้า | ไม้ออก | ไม้เข้า | ไม้ออก | ไม้เข้า |
สายทุ้ม | ไม้ออก | ไม้เข้า | ไม้ออก | ไม้เข้า | ไม้ออก | ไม้เข้า | ไม้ออก | ไม้เข้า |
สายลวด | ไม้ออก | ไม้เข้า | ไม้ออก | ไม้เข้า | ไม้ออก | ไม้เข้า | ไม้ออก | ไม้เข้า |
สายเอก | ไม้ออก ไม้ออก | ไม้ออก ไม้ออก |
สายทุ้ม | ไม้เข้า | ไม้เข้า |
สายลวด | ไม้เข้า | ไม้เข้า |
การวางนิ้วบนนมจะเข้ การใช้นิ้วในการกดตำแหน่งเสียงของจะเข้โดยใช้นิ้วมือข้างซ้าย ทั้ง ๔ นิ้วคือ นิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนางและ นิ้วก้อย วางคุ่มลงบนนมด้านข้างใกล้ตำแหน่งเสียง (ไม่ได้วางลงตรงกลางบนนม) และนิ้วหัวแม่มือจะวางชิดกับขอบของตัวจะเข้ เมื่อบรรเลงทำนองจะใช้ นิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนางในการดำเนินทำนอง และใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วก้อยในการดี ทิง - นอย เท่านั้น ( การดีดลูกทิง - นอย คือการดีดคู่แปด สายเอกและสายลวด)..
ที่มา https://music_thai.igetweb.com/index.php?mo=3&art=502966ที่มา : https://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=3333