ท่านนบีกล่าวว่า "พวกท่านจงละหมาดเหมือนที่พวกท่านเห็นฉันละหมาด" บุคอรี
การละหมาด แบ่งออกเป็น 3 ส่วน
1. รุก่นละหมาด - ต้องทำ ไม่ทำหมายถึงใช้ไม่ได้
2. สุนัตอับอาต - ทำแล้วได้บุญ ไม่ทำไม่เป็นไร ถ้าตั้งใจแล้วว่าต้องทำ แต่ลืม ต้องสุยูดซะวี
3. สุนัตฮัยอะ - ทำแล้วได้บุญ ไม่ทำไม่เป็นไร ไม่ต้องสุยูดซะวี
ในมาลายูจะเรียกว่า... กอซอร ตะรอต ตะเย็นต์
รุกนละหมาด มี 13 ข้อ (แบบคนปกติ ซึ่งยืนละหมาดได้)
1. เหนียต (นึกในใจได้ ไม่จำเป็นต้องพูดก็ได้)
2. อยู่ในท่าเตรียมพร้อม (ยืน) ตามองที่สุยูด
3. ตักบรี
4. อ่านฟาติฮะ (อัลฮัม)
5. รุกัวะ (ก้มลง)
6. เอี๊ยะดิดาล (ยืนใหม่)
7. ลงสุยูด 2 ครั้ง
8. มีนั่งระหว่างสุยูด (ที่เราอ่าน ร๊อบบิกฟิรลี)
9. ตะซะฮุด (ท่าอ่านตะฮียัต)
10. ซอละวาต (ครั้งสุดท้าย หากไม่ใช่ครั้งสุดท้ายถือว่าเป็นซุนนะ)
11. อ่านตะฮียัต
12. ให้สลาม
13. ทำทั้งหมดให้ครบ (โดยเรียงลำดับลงมาครับ ในระหว่างข้อที่ 7 8 นั้นทำวน 2 ครั้ง ในที่นี้ผมถือว่าเราเข้าใจละกัน) หากทำไม่ครบถือว่าละหมาดใช้ไม่ได้
รุก่นละหมาด มีทั้งหมด 13 ข้อดังนี้
1. เหนียต
จากรายงานของอุมัร อิบนุลคอตต๊อบ
"แท้จริงการงานทั้งหลายขึ้นอยู่กับการตั้งเจตนา และแท้จริงสำหรับทุกคนนั้นคือสิ่งที่เขาได้ตั้งเจตนาไว้" บุคคอรี และ มุสลิม
2. อยู่ในท่าเตรียมพร้อม (ยืน)
"และพวกเจ้าจงยืนละหมาดเพื่ออัลลอฮฺ โดยนอบน้อมภักดี" อัลบะกอเราะ : 238
3. ตักบรี (และยกมือ)
"ท่านร่อซูลได้เริ่มการละหมาดโดยกล่าว อัลลอฮฺอักบัร" มุสลิม และ อิบนิมาญะ
"ท่านร่อซูลยกมือเอาขวาจับบนมือซ้าย" อันนะซะอี
4. อ่านฟาติฮะ
"ผู้ที่ไม่อ่านฟาติฮะนั้น การละหมาดของเขานั้นใช้ไม่ได้" บุคคอรี และ มุสลิม
"ไม่ถือว่าเป็นการละหมาด สำหรับผู้ที่ไม่อ่านฟาติฮะ" กลุ่มผู้บันทึกฮะดีส
5. รุกัวะ
"ศรัทธาชนทั้งหลาย จงรุกัวะ และจงสุยูด" อัลฮัจ : 77
6. เอี๊ยะดิดาล (ยืนใหม่)
ท่านนบีสั่งว่า "จงเงยศรีษะของท่าน จนกระทั่งท่านได้ยืนตรงโดยให้กระดูกทุกส่วนอยู่ในสภาพที่นิ่งแน่" พร้อมคำกล่าว "(ละไว้ในฐานที่เข้าใจ)" มุสลิม และ อันนะซาอี
7. ลงสุยูด 2 ครั้ง
ท่านนบีกล่าวว่า "ฉันถูกใช้ให้สุยูดบนกระดูก ทั้งเจ็ดคือ ด้วยหน้าผาก ท่านได้เอามือชี้ไปที่จมูกของท่าน ด้วยมือทั้งสอง ด้วยหัวเข่าทั้งสอง และด้วยปลายเท้าทั้งสอง และเราจะไม่รวบผ้าหรือผมมารวมไว้" บุคคอรี และมุสลิม
8. นั่งระหว่างสุยูด (กล่าวดุอาระหว่างสุยูด ( สุนัต ) )
ท่านนบีได้กล่าวกับชายที่ละหมาดไม่ถูกต้องว่า "หลังจากนั้นเจ้าจงสุยูดจนกระทั่งอยู่ในท่าสงบนิ่ง เสร็จแล้วจงเงยขึ้นมานั่งจนกระทั่งอยู่ในท่าสงบนิ่ง เสร็จแล้วเจ้าจงสุยูด ( ครั้งที่สอง ) จนกระทั่งอยู่ในท่าสงบนิ่ง"
9. นั่งตะซะฮุด ครั้งสุดท้าย (ท่าการอ่านอัตฮียา และอ่านตะฮียัต ในร็อกอะฮฺที่ 2 และหากยังไม่ครบตามจำนวนร็อกอะฮฺ ให้เริ่มตั้งแต่ข้อที่ 4 )
ท่านนบีได้กล่าวกับชายที่ละหมาดไม่ถูกต้องว่า "เมื่อเจ้าเงยศรีษะของเจ้าขึ้นจากสุยูดครั้งสุดท้าย ก็ให้เจ้านั่ง นานเท่ากับการอ่านตะซะฮุด แท้จริงละหมาดของเจ้าได้สมบูรณ์แล้ว"
10. ซอละวาต
ท่านนบีได้กล่าวกับชายที่ละหมาดไม่ถูกต้องว่า "เมื่อเจ้าเงยศรีษะของเจ้าขึ้นจากสุยูดครั้งสุดท้าย ก็ให้เจ้านั่งนานเท่ากับการอ่านตะซะฮุด แท้จริงละหมาดของเจ้าได้สมบูรณ์แล้ว"
11. ตะฮียัต (หมายถึง การอ่านรวมทั้ง 9 และ 10 )
เหมือนข้อ 9 และ 10
12. ให้สลาม
จากรายงานของสะอูด (ร.ด.) "ฉันเคยเห็นท่านร่อซูล ให้สลามโดยผินหน้าไปทางขวา และทางซ้ายจนกระทั่งฉันเห็นพวงแก้มของท่าน" มุสลิม
13. ทำทั้งหมดให้ครบ (เรียงลำดับ) โดยเรียงเป็นหัวข้อซ้ำ ที่ สุยูดและระหว่างสุยูด ซึ่งก็จะเปลี่ยนไปตามแต่ละเวลา เช่น ซุปฮฺ หรือ มักริบ ที่แตกต่างในจำนวนการนั่งตะฮียัต
นัตอับอาต มีทั้งหมด 10 ข้อดังนี้
1. อ่านตะฮียัตครั้งแรก ( อัตตะฮียา ............ )
"แท้จริงท่านนบี ได้ลุกขึ้นเลิกละหมาดดุฮฺริ ที่ท่านต้องนั่งกล่าวตะซะฮุด เพราะท่านลืม เมื่อท่านได้กลับมาละหมาดจนเสร็จแล้ว ท่านได้สุยูดสองครั้ง (ซะวี) ท่านกล่าวตักบีรในสุยูดแต่ละครั้ง โดยท่านนั่ง ทั้งนี้ก่อนกล่าวสลามจบละหมาด ส่วนมะมูมก็สุยูดพร้อมกับท่านด้วยการสุยูดดังกล่าวเป็นการชดเชยการนั่งตะซะฮุดที่ท่านลืม"
กลุ่มผู้บันทึกฮะดีส
2. อ่านซอละวาตนบี ในตะฮียัตครั้งแรก ( อัลลอฮฺฮุมะซอลลิอะลา ............. )
รายงานจากอะบีมัสอูด อัลบัดรี ว่า บะชีร อิบนุสะดิน ว่า "โอ้ท่านร่อซู้ล อัลลอฮฺทรงใช้ให้เราซอละวาตแก่ท่าน พวกเราจะกล่าวซอละวาตแก่ท่านอย่างไร ท่านนิ่งไปครู่หนึ่งแล้วกล่าวว่า จงกล่าวอย่างนี้ ( อัลลอฮุมมะซ๊อลลิอะลามุฮัมหมัด... ) แล้วกล่าวสลามจบละหมาดดังที่ท่านทั้งหลายทราบมาแล้ว"
มุสลิม และ อะหมัด
3. อ่านซอละวาตวงศ์ญาติของนบี ( วะอะลาอาลิ .............. )
อยู่ในคำอ่าน จากฮะดีสข้างต้น ซึ่งจับแยกออกมา
4. นั่งตะฮียัตครั้งแรก โดยอ่าน ซอละวาตนบี และ อ่านซอละวาตวงศ์ญาตินบี ในตะฮียัตครั้งสุดท้าย
อยู่ในคำอ่าน จากฮะดีสข้างต้น ซึ่งจับแยกออกมา
5. อ่านดุอากุนูต ( อัลลอฮฺฮุมมะดินา ฟิมันฮะดัย ......... )
6. อ่านซอละวาตนบี ในดุอากุนูต ( วะซอลลัลลอฮฺฮุอะลา.............. )
7. อ่านซอละวาตแก่วงศ์ญาติ ในดุอากุนูต ( วะอะลาอาลิฮีวะซอฮฺบิฮี )
8. อ่านสลามแก่นบี ในดุอากุนูต ( วะซัลลัม )
9. อ่านสลามแก่วงศ์ญาตินบี
10. การยืนอ่านกุนูต อ่านซอละวาต และกล่าวสลาม
5-10 ยกยอด อธิบาย รวมเรื่อง กุนูต ในกระทู้ การอ่านดุอากุนูต..
สุนัตฮัยอะ มีทั้งหมด 15 ข้อดังนี้
1. ยกมือทั้งสองข้างแนบลำตัว ในระดับหัวไหล่ ( มี 4 ทรรศนะ ) หันมือไปทางกิบลัต ขณะกล่าว "อัลลอฮฺอักบัร"
"แท้จริง อิบนุ อุมัร นั้น เมื่อเขาเริ่มเข้าสู่การละหมาดเขาก็กล่าวตักบีรพร้อมกับยกมือทั้งสองขึ้น โดยอ้างว่าเป็นการกระทำของท่านนบี"
บุคอรี นะซาอี และ อบูดาวูด
2. กอด อกเหนือสะดือ ( มีหลายทรรศนะ ) มือขวาทับมือซ้าย
จาก วาอิล อิบนุยะหัรกล่าวว่า "ฉันเคยละหมาดร่วมกับท่านนบี โดยท่านได้วางมือขวาทับมือซ้ายกอดไว้ที่หน้าอก"
อิบนุคุชัยมะ
"แล้วท่านได้วางมือขวาของท่านบนหลังมือซ้ายของท่าน ตรงข้อมือ และแขน"
อบูดาวูด และนะซาอี
จาก ฮุสบุดดออี "ฉันเคยเห็นท่านนบี วางมือขวาทับมือซ้ายตรงข้อมือกอดไว้ที่หน้าอก"
อะหมัด และ ติรมีซี ฮะดีสหะซัน
3. อ่านดุอาอิฟฟิตะ ( มีหลายทรรศนะ )
จากอบูฮุรอยเราะ กล่าวว่า "ท่านร่อซู้ล นั้น เมื่อท่านตักบีร แล้วท่านได้เงียบไปชั่วขณะหนึ่งก่อนที่จะอ่านฟาติฮะ ฉันจึงถามว่า โอ้ท่านร่อซู้ล ฉันขอเอาบิดามารดาเป็นประกัน โปรดบอกฉันด้วยว่า ขณะที่ท่านเงียบไประหว่างตักบีรกับการการอ่านนั้น ท่านอ่านอะไร ท่านตอบว่า ได้อ่านดังนี้ ( อัลลอฮุมมะ บาอิด บัยนี ... ) "
บุคอรี และมุสลิม
4. อ่าน อะอูซุบิลลา......... ( เสียงค่อย )
"เมื่อเจ้าต้องการอ่านอัลกรุอาน ก็จงขอความคุ้มครองจากอัลลอฮฺให้พ้นจากชัยตอนที่ถูกสาปแช่ง"
อันนะลิ : 98
5. อ่านฟาติฮะ และซูเราะอื่นๆ ดังในเวลาละหมาดคนเดียว หรือเป็นอีหม่าม ของ 2 ร๊อกกะอัตแรก เวลาละหมาด ซุปฮฺ มักริบ อีซา ละหมาดยุมอะ อีด ตอระเวีย วิเตร
6. อ่านฟาติฮะ และซูเราะอื่นๆ ค่อยในเวลาละหมาด หลังจาก 2 ร๊อกกะอัตแรก ในเวลาละหมาด มักริบ อีซา และทั้งหมดในเวลา ดุฮฺริ อัสริ และ ละหมาดสุนัตร่อวาติบ
7. อ่าน อามีน โดยกล่าวเป็นเสียงดัง และค่อย ตามในข้อ 5 และ 6
"เมื่ออีหม่ามอ่าน (จบฟาติฮะ) แล้ว ท่านทั้งหลายจงกล่าวอามีน เพราะว่าถ้าใครกล่าวไปพ้องกับอามีนของมะลาอิกะแล้ว เขาจะได้รับการอภัยโทษที่ผ่านมา" บุคอรี
จากท่านหญิง อาอีซะ "ไม่มีสิ่งใดที่พวกยะฮูดีอิจฉาพวกท่าน มากไปกว่าการให้สลามและการอามีนข้างหลังอีหม่าม"
อะหมัด และ อิบนุมายะ
8. อ่านซูเราะหลังจากอ่าน ฟาติฮะ ( สำหรับละหมาดคนเดียว หรือเป็นอีหม่าม ไม่สุนัตสำหรับมะมูม )
จาก อบูกอตาดะ กล่าวว่า "ท่านนบีนั้น ท่านจะอ่านฟาติฮะ และซูเราะในสองร๊อกอัตแรกของละหมาดดุฮฺริ ส่วนในสองร๊อกอัตสุดท้ายนั้น ท่านจะอ่านเฉพาะฟาติฮะเท่านั้น และบางครั้งท่านก็อ่านให้พวกเราได้ยิน ในร๊อกอัตแรกนั้นท่านจะอ่านยาวกว่าร๊อกอัตที่สอง และในทำนองเดียวกันในละหมาดอัสริ และซุบฮฺ"
บุคอรี
9. ตักบิร ในขณะต่างๆ ก้มลงรุกัวะ ก้มลงสุยูดครั้งแรกในแต่ละร๊อกกะอัต
10. อ่าน ร๊อบบะนาละกัลฮัมดุ หลังจากยืนตรงแล้ว
11. อ่านตัสเบียะ ในระหว่างรุกัวะ และสุยูด
12. วางฝ่ามือทั้งสองบนตัก มือขวากำนิ้วมือไว้ ( มิได้กำแบบกำหมัด )
13. นั่ง อิฟติรอต ทุกๆ ครั้ง ( ใช้ตาตุ่มเท้าซ้ายรองก้น ) ฝ่ามือวางบนตัก
14. นั่ง ตะวัรรุก ในการอ่านตะฮียัตครั้งสุดท้าย ( ยื่นเท้าซ้ายออกมา ใช้เท้าขวาทับเท้าซ้าย )
15. ให้สลาม 2 ครั้ง ( หมายถึงเพิ่มการสลามครั้งที่ 2 )
รวมคำอ่านในการละหมาด ทั้งหมด (รุก่น และสุนัต) ในหนึ่ง ร๊อกอัต ได้ดังนี้ ( ขอนำเสนอเพียงหนึ่งทรรศนะเท่านั้น )
1. ตักบรี กล่าวว่า อัลลอฮฺอักบัร ... จากบันทึกของ มุสลิม และอิบนุมายะ
2. ดุอาอิฟฟิตะ
"วัดยะตุ วัดยะลิลละซี ฟะตะร๊อซซะมาวาติวัลอัร ฮะนีฟันมุสลิมา วะมาอะนามินัลมุชริกีน อินนะซอลาตี วะนุสุกี วะมะยายะ วะมะมาตีลิลลาฮิร๊อบบิลอาละมีน ลาชะรีกะละ วะบิซาลิกะ อุมีรตุวะอะนา เอาวะลุลมุสลิมีน" ... จากบันทึกของ มุสลิม อะหมัด และ อัตติรมีซี
3. อ่านอิสติอาซะ "อะอุซุบิลลาฮิมินัชชัยตอนิรร่อยีม"
4. อ่านฟาติฮะ
"บิสมิลลาฮิรร่อมานิรร่อฮีม อัลฮัมดุลิ้ลลาฮิร๊อบบิลอาละมีน อัรร่อมานิรร่อฮีม มาลิกกิเยามิดดีน อี้ยากะนะบุดุฮฺ วะอี้ยากะนัสตะอีน อิฮฺดินัสสิรอตอลมุสตะกีม สิรอตอลละซีนะอัลอัมตะอะลัยฮีม ก๊อยรินมักดูบิอะลัยฮิม วะลัดดอลีน (อามีน)"
5. อ่านซูเราะฮฺ อ่านส่วนหนึ่งจากอัลกรุอาน ( เพียง 1 อายะก็ใช้ได้ )
6. กล่าว "อัลลอฮฺอักบัร" แล้วลงรุกัว
7. อ่านตัสเบียะรุกัวะ "ซุบฮานะร็อบบิยัลอะซีม"
8. เอียะติดาล กล่าว "ซะมิอัลลอฮุลิมันฮามิดะ"
9. ยืนตรงแล้ว กล่าว ตะมี๊ด "ร๊อบบะนาละกัลฮัมดฺ"
10. กล่าว "อัลลอฮฺอักบัร" แล้วลงสุยูด ... จากบันทึกของ อะบูดาวูด และ อัลฮากีม
11. อ่านตัสเบียะสุยูด "ซุบฮานะร๊อบบิยัลอะลา"วัลลอฮฺอะลัม
12. กล่าว "อัลลอฮฺอักบัร" แล้วขึ้นจากสุยูด
13. อ่านดุอาระหว่างสุยูด "ร๊อบบิรฟีรลี ร๊อบบิรฟีรลี" ... จากบันทึกของ อิบนุมายะ
14. อ่านตะฮียัต
"อัตตะฮียาตุลมุบาร่อกาตุ๊ดซะละวา ตุ๊ดตอยยิบาตุลิลลา อัสลามุอะลัยกะอัยยุฮันนะบียุวะร่อมะตุลลอฮิวะบะร่อกาตุ อัสลามุอะลัยนา วะอะลา อิบาดิลลาฮิสซอลิฮีน อัชฮะดุอัลลาอิลาฮะอิลลัลลอฮฺ วะอัชฮะดุอันะมุฮัมมะดัรร่อซูลุ้ลลอฮฺซอลลัลลอฮฺ อัลลอฮุมะซอลลิอะลามุซัยยิดินะฮัมหมัด"
15. อ่านซอละวาตนบี
"อัลลอฮุมะซอลลิอะลามุฮัมหมัด วะอะลาอาลิมุฮัมหมัด กะมาซอลลัยตะอะลาอิบรอฮีม วะอะลาอาลิอิบรอฮีม วะบาริกอะลามุฮัมมัด วะอะลาอาลิมุฮัมหมัด กะมาบาร๊อกตะอะลาอิบรอฮีม วะอะลาอาลิอิบรอฮีม ฟิลอาละมีนอินนะกะฮะมีดุมมะยีด"
16. กล่าวสลาม .. "อัสลามมุอะลัยกุ้ม วะร่อมะตุ้ลลอฮฺ"