ขั้นตอนการทำroadmap การเขียนแผนงาน roadmap การจัดทํา training roadmap บนพื้นฐาน competency
ภาพรวม แนวทางการเขียน Road Map สำหรับ AEC
Road Map ของ SME หรือ OTOP ก็ตาม ต้องวิเคราะห์ ทั้งภายใน (รับ) และภายนอก (รุก) สภาวะแวดล้อมของต่างประเทศ ดังนั้น ถ้าต้องการปริมาณจำนวนมาก อาจจะส่งผลเสียว่า Road Map ออกมาจริงแต่ไม่สามารถใช้งานได้ ดังนั้น ถ้าจะทำ Road Map จำนวนมากๆ ให้ออกมานั้น ต้องมีการคัดแยกกลุ่มของผู้ประกอบการออกเป็นส่วนๆ โดยคัดเลือกลักษณะดังนี้คือ
1. แยกองค์กรตามประเภทสินค้าที่จะรุกไปยังแต่ละประเทศ เพราะว่า แต่ละประเทศ ใน AEC มีความแตกต่างกัน ถึงแม้นสินค้าไทยจะมีภาพลักษณ์ใน ASEAN อย่างดีก็ตาม แต่บางสินค้าก็เหมาะกับบางประเทศ บางสินค้าไม่เหมาะกับบางประเทศเป็นต้น จึงทำเรื่องการรุกไปยังประเทศต่างๆได้ค่อนข้างยาก
2. แยกผู้ประกอบการตามคุณสมบัติขององค์กร ว่ามีศักยภาพในการออกสู่ AEC มากน้อยเพียงใด ทั้งนี้ องค์ประกอบของ องค์กรจะชี้ให้เห็นว่า เหมาะกับการรุก หรือ รับ หรือ ใช้ผลประโยชน์จากข้อตกลงได้มากน้อยเพียงใด
การแยกทั้ง 2 ประเภทสามารถทำได้ จากแบบทดสอบเพื่อให้เขากรอกขึ้นมา จากนั้นก็จะได้ภาพรวมขององค์กรของเขาก่อน
เมื่อ ต้องการทำ Road Map การแจงแต่ละกลุ่มจะสามารถทำได้ง่ายขึ้น เช่น กลุ่มสินค้าที่มีโอกาสเข้าไปยัง AEC โดยเฉพาะ หรือ กลุ่มที่จะเข้าไปยัง +3 เป็นต้น ซึ่งส่วนใหญ่มุ่งประเด็นที่ จีน เป็นหลัก
ข้อมูลการทำ Road Map ที่จะส่งผลให้ดีที่สุด คือการให้ ผู้ประกอบการ สามารถเข้าใจทั้งตนเอง ก่อน ทั้งนี้ การปูพื้นฐานแจกแจงในการอบรมต่างๆ สอนให้เขารู้ว่าควรปรับปรุงอย่างไร แต่เราไม่เคยวิเคราะห์ว่า เขามีศักยภาพมากน้อยเพียงใด และ ขาดองค์ประกอบใดเพื่อก้าวไปสู่ AEC ถึงแม้นวิเคราะห์ออกมาได้ ก็ต้องแจงให้เขาเห็นได้ว่า ตัวเขาเองต้องเพิ่มส่วนใด ต้องปรับจุดอ่อนเรื่องใด ถ้าให้เขาทำเอง โอกาสที่เขาจะเข้าข้างตนเอง หรือ มองไม่เห็นขนคิ้วของตนเองนั้น มีมาก ดังนั้น ถ้าจะจัดทำ Road Map ก็ต้องให้เขารู้จักตนเอง ในทุกๆด้าน ไม่เพียงแค่วิเคราะห์ SWOT แต่ต้องมี Pattern ในการวิเคราะห์เพื่อมุ่งประเด็นไปสู่ AEC อย่างแท้จริง โดยแบ่งออกทั้ง การปรับปรุงองค์กรภายใน และ การขยายกิจการออกไปยังประเทศเพื่อนบ้าน ถ้าได้อย่างนี้โอกาสที่จะให้ Road Map เข้าเป้าก็จะมีโอกาสมากยิ่งขึ้น
Road Map ที่อยากเห็น ควรจะมีหลากหลายรูปแบบ คือ
1. การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานขององค์กร ส่วนนี้ใช้ทั้ง Q'Naire ในการเก็บข้อมูลไม่ว่าการดำเนินงาน ความสามารถของบุคคลากร ข้อตกลงส่งผลประโยชน์ต่อองค์กร ทางด้านใดบ้าง ข้อมูลเหล่านี้จะเป็นพื้นฐานในการวางกลยุทธ์ ไม่ว่าจะตั้งรับ หรือ รุก หรือ รอ ก็ตาม
2. กลยุทธ์ ตั้งรับ ต้องมีทุกองค์กร เนื่องจาก เราอาจจะต้องมีสินค้า หรือ บริการจากต่างชาติเข้ามาในประเทศไทย ไม่ว่า จะแข่งขันทางตรงหรือทางอ้อม หรือ การเข้ามาของแรงงาน การโยกแรงงานออกไป การซื้อตัวพนักงาน สิ่งเหล่านี้ต้องมีการป้องกันอย่างมาก
3. กลยุทธ์ รุก ไปยังประเทศต่างๆ ทั้งนี้ ต้องมีการวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของตลาดในแต่ละประเทศ ผมมีคนรู้จักบางคนเขาวิเคราะห์ พฤติกรรมผู้บริโภค แต่ละประเทศเอาไว้ ชื่อ อ.ภูสิต ซึ่งน่าจะให้ท่านมาช่วย บรรยาย ภาพรวมของแต่ละประเทศ จะส่งผลให้ดียิ่งขึ้นในการวางแผนรุกเข้าแต่ละประเทศ หรือ เข้าไปเพื่อใช้ทรัพยากรของแต่ละประเทศ เพื่อสร้างผลประโยชน์ให้กับธุรกิจของประเทศเรา
4. การวาง Road Map เพียง 3 ปี ไม่เพียงพอ ช่วง 3 ปีที่เหลือ จะเป็นเป็นวางแผนในการปรับปรุงองค์กรภายใน การสร้างพันธมิตร การวางโครงสร้างธุรกิจทั้งตั้งรับ และ รุก ดังนั้น ผมคิดว่า ถ้าจะวางแนวทางจริงๆ ควรจะวางไปถึง 5-10 ปีทีเดียว เพราะ ผ่าน 3 ปีนี้ไป ช่วง ปีแรกของการเปิด AEC จะทำให้เกิด ช่องวางจากนโยบาย ขึ้น หมายถึง ปีแรกจะเกิดการกีดกันระหว่างประเทศเกิดขึ้น เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในแต่ละประเทศ หรือ ความรู้ความเข้าใจของคนที่เกี่ยวข้องยังไม่ตกผลึก ช่วง 1-2 ปี หลังจากเปิด จึงกลายเป็น ช่องวางจากนโยบาย ขึ้น ช่วงนี้จึงเป็นช่วงของการสร้างเครือข่ายต่างประเทศ สร้างธุรกิจใหม่ เพื่อเชื่อมโยงธุรกิจต่างๆ เพื่อเตรียมรับการเปิดตัวอย่างแท้จริง หลังจาก ช่องว่างจากนโยบาย เริ่มแคบเข้า หรือ มีความชัดเจนมากขึ้น การวาง Road Map ก็จะออกมาในเชิงของการรุก รับ ที่ชัดเจนมากขึ้น
ดังนั้น แผน Road Map จึงต้องมีหลายแผนในช่วง 5 ปีหลัง ดูความเป็นไปได้ โดยจำลองสถานการณ์ต่างๆ หรือ อาจจะวางแผนให้มีการปรับ Road Map ใหม่
แผน Road Map ไม่ใช่ยาก แต่การตรวจสอบ หรือ ขั้นตอนการ Monitor การ Implement Road Map เป็นสิ่งที่ กรมฯ ควรจะให้ความสำคัญด้วย ทั้งนี้ หากทำ road map ไปแล้วไม่ตามงานว่า SME หรือ OTOP ไม่ดำเนินการ ก็จะมีสภาพเหมือน แผนธุรกิจ เดิมที่เขียนไว้ แต่ไม่ทำ ทำให้ธุรกิจของเรา ไม่ได้ก้าวหน้าอย่างที่ควรจะเป็นนะครับ...
หวังว่าคำแนะนำเหล่านี้อาจจะมีประโยชน์บ้างนะครับ
โดย : Wiboon Wbj Joong