วิชาภาษาไทย เรื่องอ่านนอกเวลา มหาเวสสันดรชาดก ตอน องค์ประกอบของชาดก

www.visudhidham.com/joomla/th/the-buddha2.htmlประเด็นข่าว

โสสุโก้ชวนฟังเทศน์มหาชาติถวายเป็นพระราชกุศล พร้อมร่วมทำบุญสร้างห้องประชุมเอนกประสงค์เพื่อการเผยแพร่ภาษา

 ศิลปะ และวัฒนธรรมจีน บริษัท โสสุโก้ แอนด์ กรุ๊ป (2008) จำกัด ร่วมกับสมาคมนักเรียนเก่าสามจีน ไตรมิตรวิทยาลัย

วัดไตรมิตรวิทยาราม วรวิหาร และโรงเรียนไตรมิตรวิทยาลัย จะจัดงานเทศน์มหาชาติ ในวันที่ ๑๕-๑๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖

                                                  ที่มา : https://www.ryt9.com

                                                ที่มา  https://www.google.co.

       ความเชื่อเรื่องการฟังเทศมหาชาติ ของคนไทย เชื่อว่าจะได้บุญมาก  ฟังเทศน์  ๑๓ กัณฑ์  พันคาถา เป็นเรื่องของ

ชาดก  ซึ่งเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับพระโพธิสัตว์

ประเด็นการศึกษา มหาเวสสันดรชาดก     ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ และ ๕

กลุ่มสาระการเรียนรู้ ภาษาไทย

เนื้อหา 

         ชาดก เป็นเรื่องที่มีมาก่อนพุทธกาล เป็นเรื่องที่เกี่ยวกับพระโพธิสัตว์
         ชาดกมี ๒ ประเภท คือ
         ๑. นิบาตชาดก เป็นชาดกในพระไตรปิฎกมี ๕๐๐ เรื่อง แบ่งออกเป็นหมวดๆ 
ตามจำนวนคาถา นับตั้งแต่ ๑ คาถาถึง ๘๐ คาถา 

                 ชาดกที่มี ๑ คาถาเรียกว่า เอกนิบาตชาดก 
                               ๒ คาถาเรียกว่า ทุกนิบาตชาดก 
                               ๓ คาถาเรียกว่า ตักนิบาตชาดก 
                               ๔ คาถาเรียกว่า จตุคนิบาตชาดก 
                               ๕ คาถาเรียกว่า ปัญจกนิบาตชาดก 
                ชาดกที่มีเกิน ๘๐ คาถาขึ้นไปเรียกว่า มหานิบาตชาดก ซึ่งมี ๑๐ เรื่อง เรียก ทศชาติ หรือ พระเจ้าสิบชาติ
         ๒. ปัญญาสชาติชาดก เป็นชาดกที่แต่งขึ้นจากนิทานพื้นเมือง ไม่มีในพระไตรปิฎก หรือเรียกว่าปัญญาสชาดก

             มี ๕๐ เรื่อง พระภิกษุชาวเชียงใหม่แต่งขึ้นเมื่อประมาณพ.ศ. ๒๐๐๐-๒๒๐๐ เป็นภาษามคธ โดยเลียนแบบนิบาตชาดก ครั้นเมื่อพ.ศ.๒๔๔๓-๒๔๔๘ พระบรมวงศ์เธอกรมพระสมมตอมรพันธ์ ดำรงตำแหน่งองค์สภานายก หอพระสมุดสำหรับพระนคร ได้ทรงแปลเป็นภาษาไทย  เรื่องปัญญสชาดกจึงแพร่หลาย

                          ที่มา : https://www.visudhidham.com/joomla/th/the-buddha2.html

องค์ประกอบของชาดก   ชาดกทุกเรื่องจะมีองค์ประกอบ ๓ ประเภท คือ
      ๑. ปรารภเรื่อง คือบทนำเรื่องหรือ อุบัติเหตุ จะกล่าวถึงมูลเหตุหรือที่มาของชาดกเรื่องนั้น เช่น มหาเวสสันดกชาดก
      ๒. อดีตนิทาน หรือ ชาดก หมายถึงเรื่องราวนิทานที่พระพุทธองค์ตรัสเล่า
      ๓. ประชุมชาดก ประมวลชาดก เป็นเนื้อความสุดท้ายของชาดกกล่าวถึงบุคคลในชาดก คือผู้ใดที่กลับชาติเป็นใครบ้างในปัจจุบัน ทศบารมี คือ บารมีที่พระโพธิสัตว์ได้ทรงบำเพ็ญ ๑๐ ประการในชาติต่างๆ คือ
                    ๑. พระเตมีย์ บำเพ็ญ เมตตาบารมี
                    ๒. พระมหาชนก บำเพ็ญ วิริยะบารมี
                    ๓. พระสุวรรณสาม บำเพ็ญ เมตตาบารมี
                    ๔. พระเนมีราช บำเพ็ญ อธิษฐานบารมี
                   ๕. พระมโหสถ บำเพ็ญ ปัญญาบารมี
                    ๖. พระภูริทัต บำเพ็ญ ศีลบารมี
                    ๗. พระจันทกุมาร บำเพ็ญ ขันติบารมี
                    ๘. พระนารทะ บำเพ็ญ อุเบกขาบารมี
                    ๙. พระวิทูร บำเพ็ญ สัจจะบารมี
                    ๑๐.พระเวสสันดร บำเพ็ญ ทานบารมี
หัวใจพระเจ้าสิบชาติ คือ เต ช สุ เน ม ภู จ นา วิ เว ( อักษรตัวแรก ของแต่ละชาติ

อ่านเพิ่มเติมที่นี่

คาถาพัน
    คาถาพัน หมายถึง คาถาภาษาบาลี ที่ยกขึ้นมานำความทั้งมีจำนวน ๑๐๐๐ คาถา 
เช่นในกัณฑ์ทานกัณฑ์ก็บอกไว้ตอนจบว่า 
" ทานกัณฑ์นิฏฐิตํ ประดับด้วยพระคาถา ๒๐๙ คาถา "
คำว่า คาถา หมายถึง ฉันท์บทหนึ่ง มีถ้อยคำ ๔ วรรค 
วรรคหนึ่งมี ๘ คำ คาถาหนึ่งจึงมีคำ ๓๒ คำเป็นพื้น

ความคิดสร้างสรรค์แบ่งปันหลังเรียน
   ให้อธิบายว่า  มหาเวสสันดรชาดก  ส่วนที่เป็นปรารภเรื่องคืออะไร  อดีตนิทานคือส่วนไหน  และประมวลชาดกคืออะไร

คุณลักษณะที่ปลูกฝัง
๑. รักความเป็นไทย
๒. ใฝ่เรียนรู้

กิจกรรมบูรณาการ 
กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาฯ วิชาพระพุทธศาสนา 

ที่มา : เพลินพิศ สุพพัตกุล แผนการจัดการเรียนรู้ภาษาไทย ท๓๑๑๐๒ ชั้น ม.๔
ที่มา : เพลินพิศ สุพพัตกุล คู่มือการสอนวิชาภาษาไทย ท๓๑๑๐๒ ชั้น ม.๔
ที่มา : https://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=4847