วิชาภาษาไทย ภาษาไทย การใช้ภาษา คำประสม สันปันน้ำ คืออะไร ทำไมอยุ่ชายแดน?

      ยอดเขาพระวิหารที่เป็นสันปันน้ำ ไม่เหมือนยอดเขาธรรมดา เพราะตรงที่ปราสาทหินตั้งอยู่ ยอดเขาทางทิศใต้เป็นหน้าผาเขาชะโงกหักดิ่งลงไป สู่แผ่นดินเขมร 
ไม่มีสิ่งปลูกสร้าง จะตั้งอยู่ได้แต่ทางเหนือ เขาลาดจากยอดเขาสันปันน้ำลงไป
สู่แผ่นดินไทย ตัวปราสาทหินตั้งอยู่ห่างจากสันปันน้ำลงมาทางเหนือ เมื่อฝนตก 
น้ำฝนไหลจากยอดเขาผ่านปราสาทตามลาดลงไปสู่แผ่นดินไทย ปราสาทจึงตั้งอยู่ในเขตแดนไทย... 

     จากประเด็นข่าวร้อนสุด ๆ ที่ชายแดนไทย - เขมร ที่ทั้งสองฝ่านไม่สามารถตกลงเรื่องดินแดนได้เพราะปัญหาเรื่องการแบ่งเขต ว่า  จะใช้สัญสักษณ์อะไรในการแบ่งเขตแดน  จากการนำเสนอข่าวในหน้าหนังสือพิมพ์เกือบทุกฉบับจะกล่าวถึง 
"สันปันน้ำ"

สันปันน้ำ เป็นคำประสม ที่ใช้คำถึงสามคำ  ได้แก่
สัน  เป็นคำนาม สิ่งที่มีลักษณะนูนสูงขึ้นเป็นแนวยาว, ส่วนหนาของสันมีดหรือขวานซึ่งอยู่ตรงข้ามกับคม ตัวอย่างคำประสมที่เกินจากคำว่า สัน... เช่น  สันเขา สันดอน
สันหลัง  สันหลังยาว
ปัน เป็นคำกริยา แบ่งให้  ใช้ความหมายเช่นเดียวกับ  แบ่ง มักจะพูดติดกันเป็นคำซ้อนว่า แบ่งปัน
น้ำ เป็นคำนาม  สารประกอบซึ่งมีองค์ประกอบเป็นธาตุไฮโดรเจนและออกซิเจน ในอัตราส่วน ๑:๘ โดยน้ำหนัก เป็นของเหลว ใส ไม่มีกลิ่น ไม่มีรส

เมื่อประสมเป็นคำ "สันปันน้ำ" หมายถึง
     - แนวสันเขาหรือสันเนินซึ่งเป็นแนวเขตแบ่งระหว่างลุ่มน้ำ
     - สันเขาหรือบริเวณที่สูงซึ่งแบ่งน้ำให้ไหลลงแม่น้ำลำธารที่อยู่แต่ละด้านของสันเขาหรือบริเวณที่สูงนั้นมักปรากฏเป็นแนวตอนบนสุดของทิวเขาแบ่งเขตระหว่างลุ่มน้ำ
ที่มีทิศทางในการไหลตรงกันข้ามกัน

คำประสม  คำประสม คือ คำที่เกิดจากการนำคำมูลตั้งแต่ ๒ คำขึ้นไป และมีความหมายต่างกันมาประสมกันเป็นคำใหม่คำมูลที่นำมาประสมกันอาจเป็นคำนาม สรรพนาม กริยา วิเศษณ์ และบุพบท 
          นาม+นาม หัวใจ น้ำปลา โรงรถ
          นาม+กริยา บ้านเช่า กล้วยปิ้ง เรือแจว 
          กริยา+กริยา พัดโบก  ห่อหมก
          นาม+วิเศษณ์ น้ำแข็ง แกงจืด  โต๊ะกลม
          นาม + บุพบท คนนอก  ชั้นบน  ของนอก
          วิเศษณ์+กริยา ดื้อดึง  
          วิเศษณ์ +วิเศษณ์ หวานเย็น  เปรี้ยวหวาน 

          คำประสมอาจสร้างมาจากคำไทยแท้ ทุกคำ หรือคำที่มาจากภาษาต่างประเทศ เช่น  ลูกน้ำ  แม่ยาย  โรงเรียน ฯลฯ  เป็นคำภาษาไทยแท้  ส่วนคำภาษาต่างประเทศเช่น รถเก๋ง(บาลี+จีน)  ภูมิลำเนา (บาลี+เขมร)  พลเรือน (บาลี+ไทย) เป็นต้น
คำที่ประกอบคำ  โรง...   เครื่อง...  ใจ....  นัก...  ช่าง...  น้ำ...  ของ...  หมอ...ฯลฯ
มักเป็นคำประสม
          ความหมายของคำประสม  
          ๑. ความหมายต่างไปจากความหมายเดิม เช่น หางเสือ  เครื่องสำหรับบังคับทิศทางเรือ  ลูกน้ำ  ตัวอ่อนของยุง เป็นต้น
          ๒. ความหมายที่ยังคงเค้าความหมายเดิม เช่น ขันหมาก  ขันใส่หมากพลูเพื่อใช้ในพิธีแต่งงาน น้ำหวาน  น้ำผสมน้ำตาลมีรสหวาน เป็นต้น
          ๓. ความหมายเชิงอุปมา เช่น หน้าตา  หมายถึง ฐานะทางสังคม  ใจใหญ่  คนที่มีน้ำใจ  กว้างขวาง    ขายหน้า หมายถึง ความอับอาย

"สันปันน้ำ"เป็นความหมายที่ยังคงเค้าความหมายเดิม หมายถึง เส้นแบ่งปันเขตแดนระหว่างประเทศ

จงอภิปรายตามประเด็นต่อไปนี้
       ๑. คำประสมต่างจากคำสมาสอย่างไร
       ๒. คำประสมเป็นการสร้างคำใหม่เพื่อให้มีคำศัพท์ใช้มากขึ้น จงศึกษาและหาคำประสมที่เกิดขึ้นใหม่ ทั้งศัพท์ทางวิชาการ  ศัพท์ทางเทคโนโลยี แล้วร่วมกันวิเคราะห์  อธิบายความหมาย

ข้อเสนอแนะ
       ๑. หาชื่อเพลงที่เราชื่อชอบ เพลงใดใช้คำประสม และมีความหมายว่าอย่างไร
       ๒. ศึกษาหาคำประสมจากสื่อมวลชน  หนังสือพิมพ์  ข่าวเด่นประจำวัน ฯลฯ วิเคราะห์คำและรวบรวมเป็นเอกสารเพื่อการศึกษาค้นคว้าต่อไป

บูรณาการ
       ดนตรี  ศึกษาชื่อเพลง
       เทคโนโลยี  เรียนรู้คำใหม่ ค้นคว้า รวบรวม
       สังคมฯ  ศึกษาคำจากข่าวสารบ้านเมือง

อ้างอิง  https://dict.longdo.com
          www.taksilanakhon.com
          https://share.psu.ac.th
          https://th.wikipedia.org
          www.thaigoodview.com/library
ที่มา : https://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=3511