เรื่องโลกร้อน(Global Warming) เป็นเรื่องร้อน (Hot issue) ที่ทุกสังคมทั่วโลกต่างให้ความสนใจ และเชื่อแน่ว่าพวกเราที่เป็นวิศวกรก็คงได้รับทราบข่าวสารเกี่ยวกับเรื่องนี้ อยู่ตลอดเวลา
จับกระแสโลกร้อน
เกชา ธีระโกเมน
เรื่องโลกร้อน(Global Warming) เป็นเรื่องร้อน (Hot issue) ที่ทุกสังคมทั่วโลกต่างให้ความสนใจ และเชื่อแน่ว่าพวกเราที่เป็นวิศวกรก็คงได้รับทราบข่าวสารเกี่ยวกับเรื่องนี้อยู่ตลอดเวลา โดยสรุปก็คือมีข้อพิสูจน์ที่ชัดเจนว่าภาวะโลกร้อนที่เกิดจากก๊าซเรือนกระจก (GHG-Greenhouse Gas) ด้วยน้ำมือมนุษย์และการพัฒนาอุตสาหกรรม ได้ทำให้อุณหภูมิที่ระดับผิวโลกสูงขึ้น 0.5 C และกำลังสูงขึ้นอีกอย่างรวดเร็ว โดยมีผลกระทบให้ภูมิอากาศของโลกเปลี่ยนแปลงไป ทำให้เกิดพายุที่รุนแรงเพิ่มขึ้น ทำให้น้ำแข็งขั้วโลกและบริเวณต่างๆในโลกละลาย ทำให้กระแสน้ำอุ่นและกระแสน้ำเย็นเคลื่อนที่ช้าลง ทำให้ระดับน้ำทะเลเพิ่มสูงขึ้น ทำให้เกิดภาวะแห้งแล้ง ทำให้เกิดโรคระบาด ปลาและสัตว์บางชนิดลดจำนวนลง เช่น หมีขั้วโลก สิงโตทะเล ปลาคอด ในขณะที่สัตว์บางชนิดเพิ่มขึ้น เช่น แมงกระพรุนฯลฯ ประเทศแถบยุโรปทางเหนือมีอากาศที่หนาวเย็นนานขึ้น และเป็นสาเหตุที่คนยุโรปที่มีฐานะดีมาซื้อบ้านในประเทศไทย ทำให้โครงการบ้านในภูเก็ต พังงา กระบี่ หัวหิน ชลบุรี บูม เพื่อหนีหนาว
นอกจากนี้ ส่วนที่เกี่ยวข้องกับพวกเราก็คงได้แก่เรื่องพายุไต้ฝุ่นที่ก่อตัวในอ่าวไทย พายุที่มาจากพม่าเมื่อไม่นานมานี้ พายุฝนรุนแรง ระดับน้ำทะเลที่กำลังเพิ่มสูงขึ้น สภาพอากาศที่ร้อนขึ้น เป็นต้น
เรื่องที่ใกล้ตัวเข้ามาอีกหน่อย เช่น การที่กรุงเทพมหานครฯออกมารณรงค์เรื่องการลดภาวะโลกร้อน การที่กระทรวงพลังงานรณรงค์เรื่องการอนุรักษ์พลังงาน การที่กระทรวงอุตสาหกรรมดำเนินมาตรการลดสาร CFC ในเครื่องทำความเย็น เป็นต้น
ทางด้านธุรกิจ กระแสโลกร้อนกำลังเป็นกระแสใหม่ทางธุรกิจ ดังจะเห็นได้จากการที่เกิดธุรกิจ”สีเขียว”เกิดขึ้นอย่างมากมาย เพราะคนรุ่นใหม่เป็นรุ่นที่เกาะกระแสสีเขียว สิ่งแวดล้อม และคุณภาพชีวิต การพัฒนาการก่อสร้างโครงการในปัจจุบันก็จับกระแสสีเขียวเช่นกัน การเสนอโครงการสีเขียวมักจะได้การตอบรับเป็นอย่างดี บางโครงการถึงขั้นต้องการให้ได้รางวัลอาคารอนุรักษ์พลังงาน หรือแม้แต่การรับรองในระบบ USGBC-LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) การขายบ้านให้ชาวยุโรปก็ต้องยึดหลักการนี้จึงจะขายได้ราคา
บริษัทญี่ปุ่นให้ความสำคัญกับเรื่องนี้มาก ดังนั้น ที่ปรึกษาหรือผู้รับเหมาที่รับงานกับบริษัทญี่ปุ่นจะต้องทำงานให้สามารถตอบรับนโยบายนี้ เช่น โตโยต้า ฮอนด้า แคนนอน IBM ฯลฯ แนวโน้มทางด้านธุรกิจที่กำลังขยายตัวและเป็นตลาดใหม่คือธุรกิจทางด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อม เช่น
หลอดไฟ
คือพวกหลอดประหยัดไฟทั้งหลายที่กำลังมาแรง เช่น CFL (Compact Fluorescent) และ LED โดยที่หลายประเทศทั่วโลกต่างรณรงค์ให้ใช้หลอด CFL แทนหลอดมีไส้ เนื่องจากเป็นวิธีการที่สามารถดำเนินการได้ทันทีและลงทุนไม่มาก ส่วนโคมไฟ LED เหมาะกับการให้แสงสว่างสาธารณะ เนื่องจากมีชั่วโมงการใช้งานมากในขณะที่หลอด LED ใช้ไฟน้อย
แผงรับแสงอาทิตย์
เป็นอุตสาหกรรมที่มีแต่โตกับโต เพราะจะมีความต้องการที่สูงแบบก้าวกระโดดในอนาคต โดยคาดการณ์ว่าต่อไปทุกบ้านจะมีแผงรับแสงอาทิตย์โดยเฉลี่ยหลังละ 3 kW peak และจะมีการใช้แผงรับแสงอาทิตย์สำหรับการใช้งานทั่วไปภายในบ้านที่ในอนาคตจะหันมาใช้ไฟฟ้ากระแสตรงแทนกระแสสลับ
CDM
CDM (Clean Development Mechanism) เป็นขบวนการในการบริหารจัดการการควบคุมการปล่อยก๊าซคาร์บอนสำหรับกลุ่มประเทศ Annex 1 ในพิธีสารเกียวโตที่มีอยู่ 169 ประเทศ และไม่รวมประเทศสหรัฐและออสเตรเลีย ขบวนการดังกล่าวทำให้เกิดการซื้อขายเครดิตคาร์บอนระหว่างกลุ่มประเทศ Annex 1 กับประเทศนอกกลุ่ม จึงทำให้เกิดธุรกิจใหม่เพื่อให้บริการที่ปรึกษา (CDM Consultant) เกิดกองทุนคาร์บอน เกิดตลาดกลางรับซื้อขายคาร์บอน (CER-Carbon Emission Reduction) เกิดองค์การรับรองโครงการ CDM (DNA-Designated National Authorities)
Co-generation
โครงการ CDM ยอดฮิตติดอันดับลักษณะหนึ่งคือ Co-generation ที่นำความร้อนทิ้งกลับมาใช้ในการทำความร้อนหรือความเย็น เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของการใช้พลังงานที่คุ้มค่ามากขึ้นกว่าการผลิตไฟฟ้าด้วยโรงไฟฟ้าขนาดใหญ่และส่งไฟฟ้าไปตามสายส่งแบบเดิม โดยมีการพัฒนาโครงการผลิตไฟฟ้า ณ จุดใช้งาน (Distributed Generation) ระบบการส่งน้ำเย็นแบบศูนย์กลาง (District Cooling) เป็นต้น อุตสาหกรรมที่คุ้มค่าในการใช้ระบบ Co-generation ได้แก่ อุตสาหกรรมเซรามิก ยิปซั่ม โรงผลิตอาหารสัตว์ โรงทอผ้า ส่วนอาคารพาณิชย์ได้แก่ สนามบิน โรงพยาบาล เป็นต้น โครงการศูนย์ราชการ ถ แจ้งวัฒนะ เป็นอีกตัวอย่างที่น่าสนใจ
พลังงานทดแทน
โครงการชีวมวล ก๊าซชีวภาพ ก็เป็นโครงการ CDM ที่ยอดฮิตเช่นกัน และ DNA มักจะให้การสนับสนุน โดยมีโครงการในลักษณะนี้ในประเทศไทย และมาเลเซีย รวมทั้งฟิลิปปินส์อยู่หลายโครงการ คาดว่าหลังจากปี พศ 2553 การเติบโตของพลังงานทดแทนจะทดแทนน้ำมันที่จะลดลง ดังนั้นพลังงานทดแทน เช่น เอทานอล ไบโอดีเซล จึงเป็นธุรกิจสำหรับอนาคต
การปรับปรุงประสิทธิภาพโรงไฟฟ้า
เนื่องจากโรงไฟฟ้าคือต้นตอของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่สำคัญ การปรับปรุงประสิทธิภาพโรงไฟฟ้าจึงเท่ากับเป็นแก้ปัญหาที่ตรงจุดที่สุดวิธีหนึ่ง ดังนั้น โรงไฟฟ้าหลายแห่งจึงมีโครงการลงทุนเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพโรงไฟฟ้า เช่น การเพิ่มประสิทธิภาพหม้อไอน้ำ และเพิ่มประสิทธิภาพเครื่องยนต์กังหันก๊าซด้วยวิธีทำให้อากาศเย็นก่อนเข้าเครื่อง (IAC-Inlet Air Cooling)
การปรับปรุงเครื่องรถยนต์
เนื่องจากการขนส่งเป็นภาคที่สร้างก๊าซเรือนกระจกที่มากที่สุดอีกภาคหนึ่ง ในปัจจุบันจึงมีการรณรงค์ให้ใช้เครื่องยนต์ที่ลดก๊าซเรือนกระจก เช่น การใช้เชื้อเพลิง NGV และเอทานอลหรือ Gasohol
สรุป
ในขณะที่เศรษฐกิจโลกกำลังเปลี่ยนไป กระแสโลกร้อนมีความร้อนแรงเป็นทวีคูณเช่นผลกระทบจากภาวะเรือนกระจก ที่มิได้ค่อยเป็นค่อยไป แต่เมื่อถึงจุดหนึ่งจะเกิดความพลิกผันอย่างรวดเร็ว เฉกเช่นการละลายของน้ำแข็งที่เป็นการเปลี่ยนสถานะจากของแข็งเป็นของเหลว กระแสโลกร้อนอาจมีผลกับการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง มีผลกับการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและเศรษฐกิจ นัยว่ายังเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ราคายูเรเนียม ทองคำ เงิน และเพชรมีราคาสูงขึ้น ดังนั้น พวกเราในฐานะวิศวกรที่เป็นตัวจักรสำคัญในทุกขบวนการที่เป็นวัฏจักรของการใช้พลังงานฟอสซิลที่เป็นต้นเหตุหลักของก๊าซเรือนกระจก จึงต้องให้ความสนใจและติดตามกระแสโลกร้อนที่กำลังเคลื่อนที่ไปนี้
ที่มา www.coe.or.th