กลิ่นปัสสาวะเหม็นฉุนแสบจมูก ใครเจอแบบนี้แสดงว่า ร่างกายกำลังส่งสัญญาณเตือนภัยกับเราอยู่ หรือแค่เกิดจากกินอาหารกลิ่นแรง ๆ เท่านั้นหรือเปล่า มาไขข้อสงสัยเลยกันดีกว่า
ขึ้นชื่อว่าของเสียของร่างกาย กลิ่นก็คงไม่น่าพึงประสงค์สักเท่าไร แต่หากกลิ่นปัสสาวะของเราทวีความเหม็นมากเกินธรรมดาไปอีกก็คงไม่ดีนักเช่นกัน และหลายคนก็คงเริ่มไม่สบายใจกับความเหม็นนี้ ดังนั้นเพื่อเป็นการเช็กเบื้องต้นคร่าว ๆ เรามาดูกันว่าปัสสาวะเหม็นเกิดจากอะไร อันตรายไหมนะ
ปัสสาวะมีกลิ่นฉุน แบบไหนผิดปกติ
ปัสสาวะ คือ สารน้ำที่ไตกรองเอาของเสียออกจากเลือด และขับออกมานอกร่างกาย ประกอบด้วยน้ำมากกว่า 95% ส่วนที่เหลือเป็นสารต่าง ๆ ที่ร่างกายไม่ต้องการให้คั่งค้างอยู่ภายใน เช่น สารจากอาหารที่เรากินอย่างแร่ธาตุ โปรตีน น้ำตาล สารเคมี รวมไปถึงครีอะตินีน สารที่กล้ามเนื้อขับออกมา เป็นต้น ด้วยเหตุนี้ปัสสาวะจึงมีสีออกใสไปจนถึงเหลืองอ่อน ๆ และมีกลิ่นเฉพาะที่ออกฉุนนิด ๆ โดยที่สีและกลิ่นอาจเปลี่ยนแปลงบ้างขึ้นอยู่กับอาหารหรือเครื่องดื่มที่กินเข้าไป แต่ถ้าหากว่ากลิ่นปัสสาวะเหม็นแรงมาก ๆ บ้างก็กลิ่นเหมือนไข่เน่าหรือเหม็นจนแสบจมูก อาจบ่งชี้ภาวะผิดปกติได้ด้วย
ปัสสาวะมีกลิ่นเหม็นผิดปกติ เกิดจากอะไรได้บ้าง
สาเหตุที่ทำให้ปัสสาวะมีกลิ่นเหม็นฉุนกว่าเดิม เกิดได้จากหลายปัจจัย ดังนี้
1. ดื่มน้ำน้อย
การดื่มน้ำน้อยจะทำให้สีปัสสาวะเข้มขึ้นและมีกลิ่นเหม็นมากกว่าปกติ เนื่องจากการที่สารน้ำมีน้อยยิ่งทำให้สัดส่วนของเสียเข้มข้นขึ้นนั่นเอง ซึ่งสามารถแก้ปัสสาวะมีกลิ่นเหม็นได้ด้วยการดื่มน้ำให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย โดยดื่มน้ำให้ได้ 2 ลิตรต่อวันก็จะดี และคอยสังเกตด้วยว่า เมื่อดื่มน้ำเยอะแล้ว สีปัสสาวะอ่อนลงหรือไม่ กลิ่นของปัสสาวะยังเหม็นอยู่ไหม เพราะหากกลิ่นไม่กลับไปเป็นปกติอาจมีสาเหตุอื่น ๆ ซ่อนอยู่ก็ได้
2. รับประทานอาหารที่มีกลิ่นแรง
บางครั้งเราจะรู้สึกว่าปัสสาวะมีกลิ่นเหมือนอาหารที่กินเข้าไป เช่น ปัสสาวะมีกลิ่นชะอม กลิ่นหน่อไม้ฝรั่ง สะตอ หัวหอม กระเทียม หรืออาหารกลิ่นแรง ๆ ซึ่งสาเหตุนี้เกิดจากร่างกายไม่มีเอนไซม์ย่อยอาหารที่เรากินไปได้อย่างสมบูรณ์ ทำให้ร่างกายต้องช่วยขับออกมาทางปัสสาวะ ซึ่งความผิดปกตินี้ก็พบได้บ่อยและไม่มีอันตรายใด ๆ เพียงแค่ดื่มน้ำเยอะ ๆ หรือรอจนร่างกายขับถ่ายอาหารชนิดนั้นออกมาหมดแล้ว กลิ่นปัสสาวะก็จะกลับมาเป็นปกติ
3. ดื่มกาแฟหรือนมมากเกินไป
เวลาที่เราดื่มแต่นมทั้งวัน หรือดื่มกาแฟไปหลายแก้ว ก็อาจได้กลิ่นปัสสาวะเป็นกลิ่นกาแฟหรือกลิ่นนมได้ด้วยเช่นกัน เพราะเอนไซม์ในร่างกายอาจย่อยไม่ทัน และพยายามขับถ่ายออกมาทางปัสสาวะ นอกจากนี้สีของปัสสาวะก็ยังอาจมีสีขาวขุ่นเหมือนสีนม หรืออาจมีสีเข้มขึ้นจากคาเฟอีนด้วย
4. ยาหรือวิตามินบางชนิด
สำหรับคนที่กินยา เช่น ยาฆ่าเชื้อ ยาในกลุ่ม Sulfonamide หรือกินวิตามิน อาหารเสริม เช่น วิตามินบี ธาตุเหล็ก ก็อาจได้กลิ่นปัสสาวะเป็นกลิ่นยา กลิ่นวิตามินที่กินเข้าไปได้ ซึ่งก็ไม่ถือว่าอันตรายนะคะ หรือถ้าไม่อยากให้ปัสสาวะเหม็นก็ลองปรึกษาแพทย์ว่าสามารถเปลี่ยนยาหรือหยุดรับประทานอาหารเสริมได้หรือเปล่า
5. การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
หากมีการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ ไม่ว่าจะเป็นเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส อาจได้กลิ่นปัสสาวะเป็นกลิ่นเหมือนไข่เน่า กลิ่นคาวปลา หรือได้กลิ่นฉุนแอมโมเนียจัด ๆ ซึ่งเกิดจากการคั่งค้างของสารประกอบต่าง ๆ ในร่างกาย และถ้าลุกลามจนเป็นหนอง ก็มักจะพบร่วมกับภาวะปัสสาวะขุ่นเป็นหนองด้วย
6. การติดเชื้อจากเพศสัมพันธ์
เช่น หนองใน การติดเชื้อยีสต์ เชื้อราในช่องคลอด ซึ่งอาจทำให้ปัสสาวะมีกลิ่นเหม็นฉุนกว่าปกติ และมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น คัน ปัสสาวะแสบขัด ตกขาวมาก หรือเจ็บระหว่างมีเพศสัมพันธ์ เป็นต้น ซึ่งควรรีบพบแพทย์เพื่อรักษา
7. กระเพาะปัสสาวะอักเสบ
อีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้ปัสสาวะมีกลิ่นเหม็นผิดปกติก็คือ โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ หรือ Cystitis ซึ่งเกิดจากการที่เชื้อแบคทีเรียเข้าไปทางท่อปัสสาวะและทำให้เกิดการอักเสบ โรคนี้พบได้ในเพศหญิงมากกว่าเพศชายหลายเท่า เพราะท่อปัสสาวะของผู้หญิงสั้น และอยู่ใกล้ทวารหนัก จึงเสี่ยงเจอเชื้อโรคได้มากกว่า และอาการของโรคนี้ก็จะมีทั้งปัสสาวะแบบกะปริดกะปรอย ปวดปัสสาวะบ่อย รู้สึกปัสสาวะไม่สุด ปัสสาวะมีสีขุ่น มีกลิ่นเหม็นผิดปกติ ปวดแสบขัดขณะปัสสาวะ หรือปัสสาวะมีเลือดปน ปวดท้องน้อย ปวดหลังส่วนล่างร่วมด้วย
8. กระเพาะปัสสาวะมีรูรั่วต่อกับลำไส้หรือช่องคลอด
สำหรับเคสนี้อาจมีปัสสาวะกลิ่นเหม็นกว่าปกติ หรือปัสสาวะมีกลิ่นเหม็นแรงเหมือนอุจจาระ จากกลิ่นอาหารที่หมักหมมในลำไส้ และผู้ป่วยโรคนี้มักจะมีภาวะปัสสาวะเล็ดรั่วร่วมด้วย ซึ่งจำเป็นต้องสังเกตอาการตัวเองให้ดีและแจ้งอาการกับแพทย์ให้ชัดเจน เพื่อนำไปสู่การตรวจรักษาที่ตรงจุดมากขึ้น เนื่องจากบางคนอาจมีอาการปัสสาวะเล็ดแบบไม่รู้ตัว
9. โรคเบาหวาน
นอกจากจะสังเกตได้จากมดที่ขึ้นตามสุขภัณฑ์ที่เลอะปัสสาวะของผู้ป่วยแล้ว การที่ปัสสาวะมีกลิ่นน้ำนมแมว กลิ่นหวาน ๆ เหมือนกลิ่นผลไม้ ก็บอกถึงระดับน้ำตาลในเลือดที่สูง หรือภาวะโรคเบาหวานที่เป็นมากและไม่ได้รับการรักษาได้เช่นกัน ดังนั้นควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกายและทำการรักษาอย่างถูกต้องเหมาะสมต่อไป
10. นิ่วในไต
หากเป็นนิ่วในไตอาจมีสีปัสสาวะขุ่นแดง พบลักษณะคล้ายเม็ดทรายเล็ก ๆ หรือก้อนนิ่วหลุดมาพร้อมน้ำปัสสาวะได้ อีกทั้งหากติดเชื้อรุนแรงก็อาจเป็นหนองและทำให้ปัสสาวะมีกลิ่นเหม็นเน่ามากขึ้น
11. โรคไต
ผู้ป่วยโรคไตในระยะที่การทำงานของไตเสียไป การกรองของเสียก็จะเริ่มบกพร่องจนทำให้ปัสสาวะเหม็นผิดปกติได้ นอกจากนี้ยังอาจพบอาการปัสสาวะน้อยกว่าปกติ หรือปัสสาวะมากกว่าปกติก็ได้ รวมไปถึงอาจมีปัสสาวะเป็นฟองมาก หรือปัสสาวะเป็นเลือดได้ในบางครั้ง ซึ่งเมื่อเจอสัญญาณดังกล่าวควรรีบไปตรวจสุขภาพกับแพทย์โดยด่วน
12. โรคตับ
หากตับทำงานได้ไม่ดีก็จะบกพร่องในการกำจัดสารพิษ และกรองของเสียออกจากร่างกายได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ ดังนั้นจึงเกิดการสะสมของสารต่าง ๆ ในทางเดินปัสสาวะมากขึ้น ทำให้กลิ่นปัสสาวะเหม็นผิดปกติ มีสีเข้มกว่าปกติ และอาจทำให้กระเพาะปัสสาวะอักเสบติดเชื้อได้
13. ต่อมลูกหมากอักเสบ
เมื่อต่อมลูกหมากอักเสบก็มักจะเกิดการอักเสบในบริเวณรอบ ๆ ด้วย ซึ่งอาจไปข้องเกี่ยวกับระบบทางเดินปัสสาวะ ทำให้อวัยวะนี้เกิดการอักเสบด้วยเช่นกัน ส่งผลให้ปัสสาวะมีกลิ่นเหม็นผิดปกติได้ นอกจากนี้ยังมีอาการบ่งชี้อื่น ๆ เช่น ปวดองคชาต ปวดหลังส่วนล่าง ปัสสาวะแสบขัด มีอาการปวดขณะปัสสาวะ เป็นต้น
14. โรคฟีนิลคีโตนูเรีย
โรคฟีนิลคีโตนูเรีย (Phenylketonuria) เป็นโรคทางพันธุกรรมที่ทำให้ร่างกายขาดความสามารถในการย่อยกรดอะมิโนฟีนิลอะลานีน ทำให้สารเหล่านี้ไปสะสมในเลือดและในน้ำปัสสาวะจำนวนมาก จึงส่งกลิ่นเหม็นอับหรือเหม็นสาบออกมา
ความผิดปกติเล็ก ๆ น้อย ๆ ในร่างกาย หากเกิดขึ้นบ่อยหรือเป็นอยู่ประจำ แล้วถ้าลองเปลี่ยนพฤติกรรมก็ยังไม่หายไป ควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วน
ที่มา: กระปุก
บทความน่าสนใจ
กินวิตามินซี-ยาแก้ปวดมากไป เสี่ยงป่วยโรคไตเพิ่ม
ดื่มน้ำหลังตื่นนอน รักษาโรค 17 ประโยชน์ยอดเยี่ยมทำทุกวันไม่ป่วย