การทำก้อนเชื้อ การเปิดดอก การเก็บผลผลิต
การเพาะเห็ดหอมแบบปากช่อง (ตอนที่ 4)
ตอนนี้ถือว่าเป็นตอนที่สำคัญที่สุด โดยจะกล่าวถึงการทำก้อนเชื้อเห็ดหอม การเปิดดอก และการเก็บผลผลิต
1. การทำก้อนเชื้อเห็ด ก้อนเชื้อเห็ดคืออาหารของเส้นใยเห็ดที่จะเจริญเป็นดอกเห็ด มีขั้นตอนการทำ ดังนี้
1.1 การผสมก้อนเชื้อเห็ดหอม สูตรอาหาร ประกอบด้วย ขี้เลื่อยไม้ยางพารา 100 กก. รำละเอียด 7 กก. ปูนขาว 1 กก. ยิปซัม 0.5 กก. น้ำตาลทราย 1 กก. ภูไมท์ซัลเฟต 1 กก. ดีเกลือ 0.2 กก น้ำสะอาด 85 กก. (พอหมาด ๆ ) น้ำส่วนผสมมาคลุกเคล้าให้เข้ากัน
1.2 การบรรจุก้อนเชื้อเห็ดหอม นำส่วนผสมมาบรรจุลงถุงเพาะเห็ด ถุงละ 1 กก.
1.3 การนึ่งฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ นำก้อนเชื้อเห็ดหอมมานึ่งในหม้อนึ่งไอน้ำเดือดที่อุณหภูมิ 100 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 4 ชม.
1.4 การเขี่ยเชื้อเห็ด หลังจากนึ่งแล้วปล่อยให้ก้อนเชื้อเห็ดเย็น นำเชื้อข้าวฟ่างมาหยอดลงในก้อนเชื้อเห็ดหอม อัตราส่วน ขวดเชื้อ 1 ขวด ต่อก้อนเชื้อเห็ดหอม 24 ก้อน
1.5 การบ่มก้อนเชื้อเห็ดหอม นำก้อนเชื้อเห็ดหอมที่เขี่ยเชื้อแล้วเข้าโรงบ่ม เพื่อให้เส้นใยเห็ดเจริญในก้อนเชื้อใช้เวลาบ่ม 4 เดือน
2. การเปิดดอกเห็ด นำก้อนเชื้อที่บ่มเต็มแล้วมาวางไว้ในโรงเห็ด ใช้มีดกรีดปากถุงออก และกรีดก้นถุงเป็นรูปกากบาท แล้วรดน้ำทุกวัน
3. การออกดอก และเก็บผลผลิต หลังจากรถน้ำได้ 5-7 วัน เห็ดจะเริ่มงอก และจะงอกในรุ่นต่อไปภายในเวลา 2 สัปดาห์ ก้อนเห็ดจะให้ผลผลิตประมาณ 6-8 เดือน ก็จะหมดสภาพ เราก็นำก้อนเห็ดไปทำปุ๋ยใส่ต้นไม้ได้
ต้นทุนการผลิตก้อนเชื้อเห็ดหอม 1 ก้อน ประมาณ 5 บาท จะให้ผลผลิตเฉลี่ย ประมาณ 200 กรัม หากขาย กก.ละ 150 บาท จะได้เงิน ก้อนละ 30 บาท กำไรก้อนละ 20-25 บาท ครูเคยเก็บตัวเลข คือ เพาะ 1000 ก้อน จะขายเห็ดได้ประมาณ 3 หมื่นกว่าบาท หักต้นทุนแล้วจะกำไรประมาณ 2 หมื่นบาท เฉลี่ยต่อก้อน จะกำไรประมาณก้อนละ 20 บาท เป็นอาชีพที่น่าสนใจนะครับในภาวะเศรษฐกิจตกต่ำเช่นนี้ ลงทุนน้อย ใช้พื้นที่น้อย ส่วนการตลาดไม่ต้องห่วงครับเพราะเห็ดหอมสดตลาดยังต้องการอีกมาก ปัจจุบันก็นำเข้าจากประเทศจีนอยู่แล้ว
หวังว่านักเรียนคงจะเพาะเห็ดหอมได้นะครับ ตอนต่อไปจะกล่าวถึงการกระตุ้นเห็ดหอมให้ออกดอกพร้อมกันในเวลาที่ต้องการ (โปรดติดตามตอนจบ)
ประเด็นคำถามเพื่อนำไปสู่การอภิปรายในชั้นเรียน
1. ขั้นตอนการเพาะเห็ดหอมมีกี่ขั้นตอนอะไรบ้าง
2. การเพาะเห็ดหอมดีกว่าการทำการเกษตรอย่างอื่นอย่างไร
กิจกรรมเสนอแนะ
นักเรียนควรปรึกษากับครูเรื่องการทำโครงการเพาะเห็ดหอมในโรงเรียน
การบูรณาการกับกลุ่มสาระอื่น
กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา เรื่อง เศรษฐกิจพอเพียง
หนังสืออ้างอิง
สุภพงษ์ วงศ์สมิตกุล การเพาะเห็ดหอมแบบปากช่อง อัดสำเนา
ภาพประกอบ ถ่ายเอง
ที่มา : https://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=408