บวบขมเป็นพื้นท้องถิ่นสามารถนำมาประดิษฐ์เป็นดอกไม้ได้สวยงาม
บวบ เป็นพืชล้มลุกที่มีอายุปีเดียว ลำต้นเล็กเนื้ออ่อนมีขน เป็นเถาเลื้อยเกาะขึ้นที่สูง ผลบวบมีเปลือกนอกเป็นเส้นใยแข็ง ข้างในเป็นเนื้อสีขาว ตรงกลางมีเมล็ดที่เปลือกแข็งคล้ายเมล็ดแตงโม ผลบวบถ้าปล่อยใส่สุกจนแห้งคาต้จะเหลือเส้นใยทั้งผลเกาะอยู่ เส้นใยจะสานละเอียดถี่เป็นรูปกระบอกนุ่มแต่เหนียว มีความคงทน บวบคนทั่วไปรู้จักมี 4 ชนิด คือ
1. บวบหอม มีผลยาวรีขนาดแขน เปลือกสีเขียวขรุขระ เป็นเหลี่ยมๆ เนื้อมีรสหวานใช้ปรุงอาหาร
2. บวบขม เป็นบวบที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ มีผลยาวป้อมเล็กกว่ากำปั้น เปลือกสีเขียวขรุขระ เป็นเหลี่ยมๆ เนื้อมีรสขมมาก มีสรรพคุณทางด้านสมุนไพร ใช้สระผม ปัตตานี เรียกว่า กะตอรอ ภาคเหนือ เรียก นะนอยจ๋า ภาคกลางบางแห่งเรียก นมพิจิตร
3. บวบเหลี่ยม บริโภคส่วนของผล นำมาประกอบอาหารได้หลายชนิด บวบเหลี่ยมเป็นพันธุ์ไม้เลื้อย ปลูกง่ายและโตเร็ว เป็นที่นิยมบริโภคกันมาก เป็นพืชพื้นเมืองของเอเชีย ข้อมูลจาhttps://www.horhook.com/section/
4. บวบงู ผลลักษณะกลมยาวปลายผลแหลม ผิวเรียบ มีแถบสีขาวสลับเขียวทั้งผล เมื่อสุกมีส้มแดง บวบงูจะเลื้อยทอดยอดที่อายุ 30 วันหลังหยอดเมล็ด ข้อมูลจากhttps://www.rdi.ku.ac.th/exhibition/
บวบขม เป็นบวบที่มีผลยาวป้อมเล็กกว่ากำปั้น สามารถนำมาประดิษฐ์เป็นดอกไม้ได้สวยงาม มีวิธีการทำที่ง่าย รวดเร็ว และช่วยรักษาสภาพแวดล้อมได้อีกทางหนึ่ง
การประดิษฐ์ดอกไม้จากบวบขม
วัสดุ อุปกรณ์และเครื่องมือ
1. ฝักบวบที่ไม่อ่อนหรือแก่จนเกินไป
2. ภาชนะสำหรับต้ม
3. เตาหุงต้ม
4. ช้อน
5. ภาชนะใส่น้ำ
6. น้ำ
7. น้ำยาฟอกขาว
8. สีย้อมผ้า
9. กระดาษหนังสือพิมพ์
10. คัตเตอร์
ขั้นตอนการเตรียมผลบวบเพื่อการประดิษฐ์ดอกไม้
1. เลือกผลบวบที่ไม่อ่อนหรือแก่เกินไป นำมาต้มในน้ำเดือดประมาณ 15 นาที เพื่อให้เปลือกนิ่ม
2. ตักบวบไปแช่ในน้ำเย็น ใช้ช้อนแกะเปลือกและเมล็ดออกให้หมดเหลือเฉพาะเส้นใย นำไปล้างน้ำให้สะอาด
3. ผสมน้ำยาฟอกขาว 1 ส่วน ต่อน้ำเย็น 10 ส่วน นำเส้นใยฝักบวบลงแช่ ประมาณ 5 นาที แล้วนำมาล้างน้ำให้สะอาด บีบน้ำออกจากเส้นใยฝักบวบ นำไปวางบนกระดาษหนังสือพิมพ์ ผึ่งแดดให้แห้ง เก็บไว้เพื่อการประดิษฐ์ต่อไป
ขั้นตอนการประดิษฐ์ดอกไม้จากฝักบวบ
1. ผสมสี 1 ส่วนต่อน้ำ 10 ส่วน นำไปต้มให้เดือด คนให้สีละลายยกลงจากเตา
2. นำเส้นใยฝักบวบที่ฟอกขาวแล้วแช่ในน้ำสีกดให้จมลง แช่ประมาณ 2- 3 นาที นำขึ้นมาบีบน้ำสีออกให้หมาด นำไปวางบนกระดาษหนังสือพิมพ์ ผึ่งแดดให้แห้ง
3. ใช้มะพร้าวที่เหลาแล้ว 2 ก้านกับลวด 1 เส้น เสียบตรงกลางขั้วของเส้นใยฝักบวบ ใช้ด้ายมัดเส้นใยฝักบวบให้แน่นติดกับก้านมะพร้าวและลวด
4. ตัดกระดาษย่นสองหน้าสีเขียวเพื่อทำกลีบเลี้ยง โดยใช้กาวทาติดรอบฐานดอก
5. ตัดกระดาษหนังสือพิมพ์กว้างประมาณ 1 เซนติเมตร ทากาวพันเสริมก้านดอก แล้วพันทับด้วยกระดาษพันก้านสีเขียว
6. สร้างแบบใบไม้ลงในกระดาษแข็ง วาดลงบนกระดาษย่นสีเขียวสองหน้า แล้วตัดตามแบบ 2 ชิ้นต่อใบไม้ 1 ใบ ตัดลวดสำเร็จสีเขียวยาว 4 นิ้ว ทากาวติดส่วนกลางของใบชิ้นที่ 1 แล้วนำใบชิ้นที่ 2 ทากาวประกบให้ปิดทับกันพอดี จะได้ใบไม้ 1 ใบ ต่อดอกไม้ 1 ดอก
7. นำใบมาประกอบติดกับก้านดอก วางให้ต่ำลงมาจากฐานดอกประมาณ 5 นิ้ว
8. นำดอกไม้ที่ได้ไปจัดลงในภาชนะ เช่น แจกันพร้อมทั้งจัดตกแต่งให้สวยงาม
คำถามอภิปราย
1. ผลบวบที่เหมาะกับการประดิษฐ์ดอกไม้คือบวบชนิดใด
2. การประดิษฐ์ดอกไม้จากฝักบวบมีผลดีอย่างไร
3. การเลือกผลบวบมาประดิษฐ์ดอกไม้ถ้าใช้ผลบวบที่อ่อนเกินไปผลจะเป็นอย่างไร
ข้อเสนอแนะ
1. ก้านดอกไม้จากฝักบวบอาจจะใช้ก้านดอกไม้สำเร็จก็ได้
2. การต้มฝักบวบเพื่อแกะเปลือกออกได้ง่ายควรจะเติมเกลือแกงลงไปเล็กน้อย
3. ถ้าต้องการให้ดอกไม้จากผลบวบเป็นสีธรรมชาติก็ไม่ต้องฟอกน้ำยาฟอกผ้าขาวแต่ฝักบวบอาจจะเกิดราได้
บูรณาการ
1. กลุ่มสาระคณิตศาสตร์ เรื่อง การซื้อ ขาย
2. กลุ่มสาระวิทยาศาสตร์ เรื่อง พืช
3. กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ เรื่อง การใช้สี
เอกสารอ้างอิง
thaiherb.most.go.th/plantdetail.php?id=204
chainat.doae.go.th/news240848.htm
www.krudang.com/.../pak/pakpuenban/bob%20hom.htm
https://www.rdi.ku.ac.th/exhibition/
ที่มา : https://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=1480