หมากเป็นผลไม้ที่คนโบราณนำมาเคี้ยวรวมกับพลูและปูน ส่วนผู้คนในปัจจุบันไม่นิยมการเคี้ยวหมาก เราลองนำเอาผลหมากมาดัดแปลงและคิดประดิษฐ์เป็นดอกไม้ใช้เกิดประโยชน์กันดีกว่า
หมาก
ภาพจากblog.trekkingthai.com/.../2007/03/05/hiking-10
หมากเป็นพืชยืนต้นประเภทใบเลี้ยงเดี่ยว ลำต้นตรงสูงไม่มีกิ่งก้านเช่นเดียวกับมะพร้าว มีใบอยู่ที่ยอดต้นแห่งเดียว ลำต้นเล็กกว่ามะพร้าว มีผลเป็นทะลายและลักษณะผลเช่นเดียวกับมะพร้าวแต่เล็กกว่ามาก โดยทั่วไปคนนิยมปลูกหมากเพื่อใช้เนื้อในผลที่แข็งมาโขลกกับใบพลู ปูนแดงแล้วเคี้ยวเล่น พอน้ำหมากน้ำพลูสีแดงๆซึมออกมาก็บ้วนทิ้ง เหลือแต่กากก็คายทิ้งเช่นกัน นอกจากนั้นก็นำกาบของใบหมากมาประดิษฐ์ทำเป็นภาชนะตักน้ำ
ผลของหมากมีลักษณะกลมรีคล้ายผลมะพร้าวแต่เล็กเท่ากำมือเด็กๆ ผลสุกเปลือกมีสีแดงส้ม ชั้นแรกเปลือกบางเป็นมันเหนียว ชั้นในเป็นเส้นใยแน่นเหนียว แล้วมีเปลือกหุ้มเนื้อข้างในที่บาง ส่วนเนื้อจะกลมคล้ายลูกปิงปองสีขาวจุดสีน้ำตาล ซึ่งคนโบราณจะเอามาเคี้ยวกับพลู ส่วนเปลือกก็จะนำมาขัดถูฟัน
ผลหมาก
ภาพจากforum.sanook.com/forum/?topic=2218077
ผลหมากที่เคี้ยวเล่นคนส่วนใหญ่จะใช้ผลที่สุกเต็มที่ทั้งผลสดและผลที่ดองแล้ว ซึ่งจะเอาผลไปหมักดองทั้งเปลือกในภาชนะกระเบื้องดินเผาขนาดใหญ่ เช่น ไห ตุ่ม โอ่ง สีของเปลือกหมากข้างนอกจะเปลี่ยนและมีกลิ่นเหม็น ในการประดิษฐ์ดอกไม้จะใช้เปลือกจากผลสดหรือผลที่ดองแล้วก็ได้ เพราะผลที่สุกเมื่อนำไปผึ่งแดดให้แห้งสนิทเส้นใยเปลือกจะฟูนุ่ม
กลุ่มสาระการเรียนรู้ การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4
การประดิษฐ์ดอกไม้จากผลหมาก
วัสดุ อุปกรณ์และเครื่องมือ
1. ผลหมากสุก
2. ภาชนะใส่น้ำ
3. น้ำ
4. น้ำยาฟอกขาว
5. สีย้อมผ้า สีเหลือง สีน้ำตาล
6. กระดาษหนังสือพิมพ์
7. คัตเตอร์
8. ก้านดอกสำเร็จ
9. ลวดสำเร็จสีเขียวสำหรับทำก้านใบ
10. ฟลอร่าเทปสีเขียว
11. กระดาษย่นสีเขียวสำหรับทำใบและกลีบเลี้ยง
ขั้นตอนการเตรียมผลหมาก
1. นำผลหมากที่สุกเต็มที่ล้างให้สะอาด แคะเอาเนื้อผลหมากออกทางขั้ว
2. ทุบผลหมากเบาๆทำให้ลอกเปลือกนอกง่ายและขนเปลือกในฟู แกะเปลือกนอกที่แข็งออกให้หมดเหลือแต่เปลือกในขนนุ่มๆ
3. นำเปลือกในผลหมากล้างน้ำจนใส แช่ในน้ำยาฟอกขาว 10 นาที (น้ำ 10 ส่วน ต่อน้ำยาฟอกขาว 1 ส่วน) นำไปล้างจนน้ำใส ผึ่งแดดให้แห้งสนิท เก็บรักษาในถุงพลาสติก
ขั้นตอนการประดิษฐ์ดอกไม้จากผลหมาก
1. คัดแยกเส้นใยเปลือกผลหมากเป็นขนาดเล็กกับขนาดใหญ่ เพื่อนำไปย้อมสี
2. ขนาดเล็กย้อมสีน้ำตาล 1 ชุด และย้อมสีเหลือง 1 ชุด
3. ผสมสีย้อมในอัตราส่วน 1 ส่วนต่อน้ำสะอาด 4 ส่วน แช่เส้นใยเปลือกผลหมากในน้ำสีประมาณ 10 นาที นำขึ้นมาบีบสีออก ผึ่งลมให้แห้ง
4. แบ่งครึ่งเส้นใยเปลือกหมากสีน้ำตาลตามแนวขวาง เพื่อทำเป็นเกสร โดยใช้ลวดก้านดอกสอดเข้าด้านในตรงกลางขั้วเส้นใยเปลือกหมาก ใช้ด้ายมัดที่โคตนเกสรให้แน่น ตัดแต่งปลายเส้นให้เรียบร้อย
5. แบ่งครึ่งเส้นใยเปลือกหมากสีเหลืองตามแนวขวาง เพื่อทำเป็นกลีบชั้นใน โดยสอดก้านดอกตรงกลางขั้นให้อยู่นอกเกสร มัดด้วยด้ายให้แน่น ตัดแต่งปลายเส้นให้เรียบร้อย
6. เข้ากลีบดอกชั้นนอกสุด โดยใช้เส้นใยเปลือกหมากสีแดง ใช้ทั้งผล โดยสอดก้านดอกตรงกลางขั้วที่อยู่ด้านนอก แล้วรูดขึ้นให้สุดที่โคนกลีบชั้นใน จนกว่าจะมองเห็นขั้วด้านนอกแล้วมัดด้วยด้ายให้แน่น ตัดแต่งปลายเส้นให้เรียบร้อย
7. ใช้ฟลอร่าเทปพันก้านตั้งแต่โคนดอกลงมา ครึ่งหนึ่งของก้านดอก
8. ตัดกระดาษย่นทำกลีบเลี้ยงทากาวติดใต้ฐานดอก
9. ใช้กระดาษย่นทำใบ ลักษณะใบแคบยาว โดยตัดตามขวางกระดาษ ใช้ลวดสำเร็จทากาวติดทำก้านใบ
นำไปประกอบกับดอก
10. นำดอกไม้ที่ได้จัดในแจกันหรือภาชนะอื่นๆให้สวยงาม
คำถามอภิปราย
1. ส่วนไหนของผลหมากที่สามารถนำมาประดิษฐ์ดอกไม้ได้
2. การประดิษฐ์ดอกไม้จากผลหมากมีผลดีอย่างไร
ข้อเสนอแนะ
1. ถ้าไม่ต้องการย้อมสีเส้นใยเปลือกหมากก่อนเข้าดอกก็สามารถใช้สีเสปร์ฉีดพ่นหลังจากประดิษฐ์เป็นดอกไม้แล้วก็ได้
2. ถ้าต้องการให้ดอกไม้จากผลหมากเป็นสีธรรมชาติก็ไม่ต้องฟอกน้ำยาฟอกผ้าขาวและย้อมสีแต่ผลหมากอาจมีกลิ่น
บูรณาการกับกลุ่มสาระ
1. กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เรื่อง การซื้อ ขาย
2. กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง พืช
3. กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ เรื่อง การใช้สี
เอกสารอ้างอิง
blog.trekkingthai.com/.../2007/03/05/hiking-10
forum.sanook.com/forum/?topic=2218077
ที่มา : https://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=1497