ภูมิปัญญาไทยกับงานใบตอง
ภูมิปัญญาไทยกับงานใบตอง
ใบตองคือใบของต้นไม้ชนิดหนึ่ง ก็คือ ต้นกล้วยนั่นเอง ต้นกล้วย เป็นต้นไม้ที่มีความเกี่ยวพันกับวิถีชีวิตของคนไทยมาแต่โบรารณ
เนื่องจากเป็นต้นไม้มงคล และเราสามารถใช้ประโยชน์จากต้นกล้วยได้ทั้งต้น เริ่มจาก ผลกล้วย ปลีกล้วย(หัวปลี) สามารถนำมารับประทานได้
ต้นกล้วยก็สามารถนำไปใช้ในงานพิธีต่าง ๆ ได้ และใบกล้วยก็มีประโยชน์นานัปการ
ที่มาของภาพ https://www.eco-agrotech.com/images/photo_1244097064/re_1244097136.gif
https://gotoknow.org/file/localwisdom/pageafbnn.jpg
สาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโยี ช่วงชั้นที่ 3
เนื้อหา
ใบตอง คือ ใบของต้นกล้วย ซึ่งเราสามารถนำใบเอามาใช้งานได้มากมายหลายอย่าง เช่น นำมาเป็นภาชนะสำหรับใส่ขนมหรืออาหารต่างๆ อาทิ ขนมกล้วย ข้าวเหนียวปิ้ง ข้าวต้มมัด ห่อหมก ฯลฯ
เนื่องจากมีความทนทานต่อความร้อน และมีหลายขนาดให้เลือกใช้ได้ตามต้องการ นำมาทำเป็นภาชนะเพื่อรองรับอาหาร นำมาประดับพานร่วมกับดอกไม้เพื่อใช้ในงานพิธีการต่างๆ อีกด้วย
ซึ่งศิลปะการทำใบตอง เป็นงานประดิษฐ์แบบไทยลักษณะหนึ่ง ต้องเรียนรู้จากครูผู้มีความชำนาญ เนื่องจากเป็นงานที่มีความละเอียดอ่อน สลับซับซ้อน และทำได้ยาก
การคัดเลือกใบตองเพื่อนำมาใช้งานก็ต้องอาศัยความชำนาญในการเลือก โดยส่วนใหญ่จะเลือกใช้ใบตองตามลักษณะงานที่จำทำ แล้วนำมาเย็บ ถัก สาน ฟั่น นอกจากนี้ อาจประกอบด้วยวัสดุอื่น
เช่น กระดาษ พลาสติก โฟม เชือก ลวด ภาชนะ เป็นต้น
ประเภทของงานใบตอง งานใบตองสามารถแบ่งเป็นประเภทตามลักษณะการนำไปใช้งานได้ดังนี้
1. ประเภทใช้ห่อหรือบรรจุอาหาร ซึ่งงานใบตองประเภทนี้พบเห็นได้โดยทั่วไปในชีวิตประจำวัน ในยุคหนึ่งใบตองไม่ได้รับความนิยม เนื่องจากความทันสมัยและความสะดวกของพลาสติก
แต่ปัจจุบันได้มีการรณรงค์ให้ลดการใช้พลาสติก จึงมีการนำใบตองกลับมาใช้ในชีวิตประจำวันอีกครั้ง งานใบตองประเภทใช้ห่อหรือบรรจุอาหาร ได้แก่ การห่อแบบต่างๆ กระทงใส่ขนมและอาหาร
ถาดใบตองและกระเช้าใบตอง เป็นต้น
ใช้เป็นเครื่องสักการะพระมหากษัตริย์และพระราชวงศ์ นำไปกราบลาอุปสมบท กราบพ่อแม่ ครูอาจารย์ ขอขมาลาโทษ และชุดพานขันหมาก เป็นต้น
ซึ่งใช้ในเทศกาลวันลอยกระทง คือ ในวันเพ็ญเดือน 12 ตามความเชื่อว่า การลอยกระทงเพื่อเป็นการขอขมาแก่แม่คงคา
4.1 บายศรีหลวง หรือบายศรีของพระมหากษัตริย์ แบ่งเป็น 3 ชนิด คือ บายศรีสำรับเล็ก บายศรีสำรับใหญ่ บายศรีตองรองทองขาว
1) บายศรีใหญ่ ใช้เป็นเครื่องบูชาเทพยดาตามลัทธิพราหมณ์ ใช้ในพิธีทำขวัญและไหว้ครู แต่ไม่ใช้บูชาพระ แบ่งเป็น บายศรีใหญ่ และบายศรีต้น
2) บายศรีปากชาม มีลักษณะเล็กใส่ในชามหรือขัน
คำถาม ใบตองสามารถนำไปใช้ประโยชน์อย่างอื่นได้ อีกหรือไม่ อะไรบ้าง
ใบตองมีหลายชนิด เช่น อะไรบ้าง
ข้อเสนอแนะ นอกเหนือจากงานใบตองที่กล่าวมาแล้ว ใบตองน่าจะนำไปใช้ประโยชน์อย่างอื่นได้อีก
ที่มาข้อมูล https://www.thainame.net/weblampang/arnoncup/p9.html
ที่มารูปภาพ https://www.eco-agrotech.com/images/photo_1244097064/re_1244097136.gif
https://gotoknow.org/file/localwisdom/pageafbnn.jpg
https://www.ladysquare.com/uploads/littlelunar/2008-02-10_213400_BangKla_26.jpg
https://4.bp.blogspot.com/_QuPDopbzbUc/SpDXV7iKBZI/AAAAAAAAABw/X8x-Mk-HcJM/s400/Klong+Hae+5.jpg
https://www.horizoncafe.com/board2/picture/1223339406.jpg
https://www.lawanb6.ob.tc/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B9%83%E0%B8%9A%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87%202.jpg
https://t0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQ1ACF37D7mJcZtmZ5mqOMdoexK8YL1_VtFwXykNvup_VlqHa2gIQ&t=1
https://www.dekying.com/picupload/images/2239158892_1.jpg
https://t1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcT8C_pYQPUKMu-tqx0le_pArnW_W1qUwS-TZ9srj6E_6dZeB6-d
https://gotoknow.org/file/sangchan/image094.jpg
ที่มา : https://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=3878