จุดอ่อน ของผู้สัมภาษณ์
จุดอ่อน ของผู้สัมภาษณ์
ขอย้ำอีกครั้งว่าการสัมภาษณ์เป็นเรื่องที่ต้องอาศัยความรู้ความชำนาญ มิใช่ใคร ๆ ก็เป็นผู้สัมภาษณ์ที่ดีได้ผู้สัมภาษณ์จะต้องได้รับการฝึกฝนมาแล้วเป็นอย่างดี แม้ว่าจะทำหน้าที่เพียงแค่สัมภาษณ์พนักงานระดับล่าง ๆ ก็ต้องได้รับการฝึกจุดอ่อนของผู้สัมภาษณ์เท่าที่พบหรือได้ยินได้ฟังมามีอยู่หลายอย่าง แต่จะขอบอกกล่าวถึงจุดอ่อนที่สำคัญ ๆ ดังนี้
แจกแจงคุณสมบัติไม่ครบ
ผู้ที่ทำหน้าที่สัมภาษณ์จะต้องรู้ว่าผู้ที่จะมาดำรงตำแหน่งว่าง ถูกคาดหวังให้ทำอะไร หรืออะไรคือวัตถุประสงค์หลักของตำแหน่งงานนั้น ผู้ที่ดำรงตำแหน่งจะต้องทำหน้าที่หลักและหน้าที่รองอะไรบ้าง และจะต้องมีคุณสมบัติเช่นไร
ไม่เตรียมตัวล่วงหน้า
ผู้สัมภาษณ์จะต้องศึกษาหาข้อมูลเกี่ยวกับตัวผู้สมัครก่อนที่จะทำการสัมภาษณ์ มิใช่ใช้วิธีอ่านไปถามไป ทั้งนี้ จะต้องพิจารณาจุดอ่อนจุดแข็งของผู้สมัครจากหลักฐานหรือเอกสารที่มีอยู่และจัดเตรียมคำถามไว้ล่วงหน้าในแต่ละจุดหรือประเด็นสำคัญ ๆ
สภาพร่างกายไม่พร้อม
อาจจะเกิดขึ้นเพราะนอนหรือเที่ยวดึก ซึ่งทำให้จิตใจไม่ผ่องใสหรือร่างกายอ่อนเพลีย และไม่อยู่ในสภาพที่พร้อมที่จะปฏิบัติหน้าที่ในฐานะผู้สัมภาษณ์ที่ดีได้
ถามแบบวกวน
พบมากในกลุ่มที่สัมภาษณ์ที่ขาดความรู้เรื่องขั้นตอนการสัมภาษณ์แบบมืออาชีพ การมีแบบช่วยสัมภาษณ์ที่ดีจะช่วยให้ผู้สัมภาษณ์ดำเนินการสัมภาษณ์ไปตามขั้นตอนและจุดหมายปลายทางที่แน่ชัด
วางตัวไม่เหมาะสม
อาจแสดงออกในรูปพฤติกรรมต่าง ๆ เช่น ไม่ให้เกียรติผู้สมัคร พูดจาในลักษณะที่ไม่เหมาะสม แสดงความเป็นคนเจ้าชู้ แทะโลม วางอำนาจ ดูถูกเหยียดหยาม ผิดนัดและนัดให้มาพบใหม่ แกล้งให้ผู้สมัครรอนาน ๆ เพื่อดูความอดกลั้นอดทนแทนที่จะใช้วิธีทดสอบอย่างมืออาชีพเป็นต้น
ลำเอียง
ความลำเอียงมีอยู่ด้วยกันทุกคน ดังนั้น การยึดคุณสมบัติที่กำหนดไว้แบบมาตรฐานจะช่วยแก้ปัญหาการลำเอียงได้
ต้องมาจากรั้วเดียวกัน
อาจจะไม่ใช่เรื่องแปลกมากนักที่จะเลือกผู้สมัครที่มาจากรั้วเดียวกันหรือจากมหาวิทยาลัยเดียวกัน และใช้ความเป็นรุ่นพี่รุ่นน้องช่วยในการปกครองบังคับบัญชาถ้าผู้สมัครมีคุณสมบัติดีกว่าคนอื่น ๆ อย่างไรก็ตาม ไม่ควรใช่วิธีปิดปะตูตาย คือ "ไม่ใช่ ไม่เลือก" แต่ควรจะเปิดใจกว้าง การบังคับบัญชาเป็นเรื่องของภาวะผู้นำ (ผู้นำที่ดีจะต้องสามารถปกครองใครและจากสถาบันไหนก็ได้) พึงระลึกอยู่เสมอว่ากำลังพลที่ดีควรจะมีความหลากหลาย เช่น มีบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถจากหลายสถาบันทั้งในและนอกประเทศ เป็นต้น
ไม่กล้าเลือกคนเก่ง
ผู้สัมภาษณ์ที่เป็นเจ้าของตำแหน่งหรือผู้บังคับบัญชาบางคนไม่เลือกผู้สมัครที่เก่งเพราะเกรงว่าตัวเองจะด้อยความสำคัญหรือถูกเลื่อยขาเก้าอี้ ซึ่งถือเป็นความคิดที่ผิดอย่างมาก การมีลูกน้องที่เก่ง ๆ ถือว่าเป็นความโชคดีเพราะช่วยแบ่งเบาภาระได้มาก คนเก่งบางคนอาจจะปกครองยากแต่ถ้ามีภาวะผู้นำที่ดี ๆ ก็ไม่มีปัญหา
ไม่เน้นความสามารถ
ผู้สัมภาษณ์เป็นจำนวนมากเน้นเฉพาะผลการศึกษา ประสบการณ์ บุคลิกภาพและความชำนาญบางอย่าง เช่น ภาษา ความสามารถในเรื่องเทคโนโลยี เป็นต้น แต่ให้ความสำคัญในเรื่องความสามารถ เช่น ภาวะผู้นำ มนุษยสัมพันธ์ การทำงานเป็นทีมน้อยเกินไป ทั้ง ๆ ที่มีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าคุณสมบัติด้านอื่น ๆ
ขาดการรวบรวมข้อมูลอย่างเป็นระบบ
ผู้สัมภาษณ์ประเภทนี้จะด่วนสรุปและไม่มีเครื่องมือเครื่องช่วยในการรวบรวมข้อมูลอย่างเป็นระบบ บางครั้งไม่ตัดสินใจบนพื้นฐานของข้อมูลและข้อเท็จจริง หรือตัดสินใจตามข้อสันนิษฐานข้างต้นเป็นตัวอย่างข้อบกพร่องของผู้สัมภาษณ์ ซึ่งเป็นที่มาและสาเหตุของความผิดพลาดในการคัดเลือกผู้สัมภาษณ์จะต้องมีคุณสมบัติที่ครบถ้วน ตามความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ผู้สัมภาษณ์ควรมีคุณสมบัติพื้นฐาน ดังต่อไปนี้
- รู้หลักและวิธีการสัมภาษณ์และคัดเลือกโดยผ่านการฝึกอบรมในเรื่องดังกล่าวมาแล้ว
- รู้จักใช้เครื่องมือเครื่องช่วยในการสัมภาษณ์และคัดเลือกใหม่ ๆ เช่น การอ่านพฤติกรรมจากแบบจำลอง เป็นต้น
- มีจรรยาบรรณและความซื่อตรงต่อหน้าที่และวิชาชีพ เช่น ไม่เรียกร้องเงินทองหรือของขวัญจากผู้สมัคร รักษาความลับ
ของผู้สมัคร เป็นต้น
- รู้จักซักถามเพื่อหาข้อเท็จจริงให้ปรากฏและได้ข้อมูลครบตามที่ต้องการและรักษาหน้าผู้สมัคร
- มีจิตสำนึกในเรื่องการบริการและเน้นลูกค้า (CUSTOMER FOCUS) โดยถือว่าผู้สมัครคือลูกค้า ซึ่งต้องได้รัก ดูแล
และเอาใจใส่เป็นพิเศษ
- รู้แหล่งกำลังคนและรู้วิธีเข้าถึงกำลังคนหรือผู้สมัครในแต่ละระดับ รวมถึงความสามารถในการเข้าถึงเทคโนโลยีใหม่ ๆ
ทางด้านข้อมูลข่าวสาร
- รู้ข้อมูลเกี่ยวกับองค์กรและงานที่กำลังเปิดรับสมัครเป็นอย่างดี
- มีความสามารถในเรื่องภาษาต่างประเทศโดยเฉพาะอย่างยิ่งภาษาอังกฤษ และสามารถสัมภาษณ์เป็นภาษาอังกฤษหรือ
ภาษาอื่นได้ดีพอสมควร
- มีความยุติธรรมและมีความเป็นกลาง มีความเป็นผู้ใหญ่และความน่าเชื่อถือ
- มีความสามารถในการวางแผนการสรรหาและคัดเลือกเพื่อให้ได้บุคลากรที่มีคุณสมบัติในเวลาที่ต้องการ และต้อง
อธิบายเหตุผลของความล่าช้าได้
- มีความสามารถอื่น ๆ เช่น การสื่อสาร ความสามารถในการโน้มน้าวชักจูง ความสามารถในการซักถาม ความละเอียด
รอบคอบ ความอดทนอดกลั้น ความสามารถในเชิงการขายและการเจรจาต่อรอง (แต่ไม่ใช่ต่อรองราคาค่าตัวแบบ
ตลาดนัด) เป็นต้น
ขอยืนยันว่าการเป็นผู้สัมภาษณ์ที่ดีไม่ใช่เรื่องง่ายและไม่ใช่ใคร ๆ ก็เป็นได้
ที่มา: HR.MANAGEMENT โดย :ชำนาญ พิมลรัตน์
ที่ปรึกษาอาวุโส บริษัท ศูนย์กฎหมายธุรกิจอินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด
นิตยสาร : Recruit Update ฉบับที่ 419 วันที่ 1-15 กุมภาพันธ์ 2548