รู้จัก HR Audit ระบบตรวจสอบงาน HR
Post Today - เมื่อ 5 ปีที่ผ่านมา วงการ HR ในเมืองไทยยังไม่ค่อยมีใครรู้จักแนวคิดเรื่อง HR Audit กันสักเท่าไร สถาบันบัณฑิตบริหารธุรกิจ ศศินทร์ฯ นับเป็นสถาบันแรก (และเข้าใจว่ายังเป็นสถาบันแห่งเดียว) ในประเทศไทยที่บรรจุวิชา HR Auditing หรือการตรวจสอบงาน HR ไว้ในหลักสูตรปริญญาโทด้านการบริหารทรัพยากรมนุษย์ ทั้งนี้เพราะศศินทร์ตระหนักถึงความสำคัญของการยกระดับงานบริหารบุคคลให้มีมาตรฐานที่สามารถตรวจสอบได้เหมือนการตรวจสอบบัญชี แนวความคิดเรื่อง HR Audit นี้ ถือเป็นหัวข้อใหม่ในงาน HR ที่กำลังอยู่ในระหว่างการพัฒนาให้มีตัวชี้วัดที่เป็นรูปธรรมมากขึ้น |
ทำไมต้องตรวจสอบ (Audit) งาน HR? มีเหตุผลอยู่หลายประการด้วยกันที่ทำให้นักวิชาการสาขา HR ลุกขึ้นมาเคลื่อนไหวค้นคว้าหาวิธีการที่จะตรวจสอบงาน HR อย่างมีมาตรฐาน สาเหตุประการแรกน่าจะมาจากวิวัฒนาการของแนวคิดเรื่อง Benchmarking (หมายถึงการเลือก หรือ Benchmark มาตรฐานของการปฏิบัติงานที่ต้องการบรรลุไว้ แล้วพยายามหาวิธีการที่จะบรรลุผลให้ได้) เพราะเมื่อองค์กรหรือ CEO ได้คาดหมายไว้ว่าต้องการสร้างมาตรฐานให้ได้ระดับใด องค์กรก็ต้องสร้างวิธีการและปัจจัยที่ใช้เป็นตัวชี้วัด (Metrics) ขึ้นมา สมัยนี้การบริหารงานล้วนแต่มุ่งสร้างผลลัพธ์ (Results) กันทั้งสิ้น จึงอาจถือว่าแนวโน้มหรือเทรนด์ในการบริหารจัดการโดยทั่วไปและการบริหาร HR จะมุ่งเรื่องการสร้างผลงานและการวัดผลงานอย่างจริงจัง โดยบางองค์กรนั้นมีการประเมินผลการทำงานทุกไตรมาส และหากพนักงานมีผลงานไม่เข้าตากรรมการ 2 ไตรมาสติดต่อกัน ก็เตรียมเก็บข้าวของเคลียร์โต๊ะทำงานได้เลย... นอกจากเหตุผลเรื่องแนวโน้มการบริหารที่มุ่งผลงานแล้ว ยังมีเรื่องของการบริหารความเสี่ยง (Managing Risks) เข้ามาเกี่ยวข้องด้วย กล่าวคือ ในขณะที่การบริหารความเสี่ยงจะเป็นเรื่องที่ผู้บริหารด้านการเงินต้องรับผิดชอบอันเป็นเรื่องของเงินๆ ทองๆ หนี้สิน ทรัพย์สินที่บริษัทต้องคิดคำนวณก่อนจะตัดสินใจหรือลงทุนในธุรกรรมใดๆ ส่วนความเสี่ยงในเรื่องของบุคลากร (Human Capital Risks) นั้น จะเป็นความเสี่ยงในเรื่อง เช่น ความสามารถในการสรรหา พัฒนา และรักษาบุคลากร ซึ่งถ้าทำงานในเรื่องนี้ไม่ได้ผลก็จะเกิดผลเสียที่สามารถคิดคำนวณเป็นตัวเลขทางการเงินได้ นอกจากนี้ ความเสี่ยงในเรื่องการบริหาร HR ยังครอบคลุมไปถึงเรื่องการสร้างแบรนด์นายจ้าง (Employer Branding) อีกด้วย เพราะถ้า HR ไม่สามารถช่วยองค์กรสร้างภาพลักษณ์ความเป็นนายจ้างที่ดีต่อสาธารณชนได้ สาธารณชนก็จะหันไปชื่นชมองค์กรอื่นแทน ทำให้ไม่ค่อยมีใครอยากมาทำงานกับองค์กรของตนเอง เหตุผลประการต่อไป คือ เรื่องเกี่ยวกับข้อกฎหมาย โดย Ronald Adler ประธานและ CEO ของบริษัท Laurdan Associates ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญเรื่อง HR Audits ได้อธิบายว่าในประเทศสหรัฐอเมริกานั้น จะให้ความสำคัญเรื่องสิทธิของประชาชนที่จะได้รับโอกาสที่เท่าเทียมกันในการถูกจ้างงาน โดยไม่มีการแบ่งแยกกีดกันเรื่องเพศ อายุ สีผิว ดังนั้น เพื่อควบคุมให้บริษัทนายจ้างไม่มีอคติในการจ้างงาน จึงมีการตรวจสอบระบบคัดเลือกและจัดจ้างบุคลากรว่ายุติธรรมและโปร่งใสเป็นไปตามกฎหมายหรือไม่ สำหรับประเทศไทยนั้นกฎหมายยังไม่เคร่งครัดว่านายจ้างจะต้องจ้างงานโดยไม่กีดกันเรื่องเพศ วัย หรือการบกพร่องทางกายภาพ แต่ในอนาคตคาดว่าคงจะมีการพูดคุยกันเรื่องสิทธิมนุษยชนและโอกาสที่เท่าเทียมในการถูกจ้างงานมากขึ้น และเหตุผลประการสุดท้ายที่จะต้องตรวจสอบงาน HR ก็เพราะเป็นส่วนหนึ่งของการตรวจสอบสถานะของกิจการในเรื่องของทรัพย์สินและหนี้สินตามหลักการทำ Due Diligence โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจสอบว่าองค์กรมีหนี้สินหลบซ่อนหมกเม็ดอยู่หรือไม่ มีกิจกรรมอะไรที่จะสามารถเพิ่มคุณค่าและมูลค่าของทรัพยากรบุคคล เป็นต้น เขาตรวจสอบอะไรกันในงาน HR? Adler กล่าวว่า การ Audit งาน HR นั้น มีทั้งแบบที่ทำอย่างละเอียดครอบคลุมทุกเรื่อง และแบบที่เจาะลึกเฉพาะเรื่อง แต่โดยทั่วๆ ไปแล้ว การตรวจสอบงาน HR จะครอบคลุมเรื่องต่างๆ เหล่านี้ คือ - วัตถุประสงค์และกลยุทธ์ HR โดยจะตรวจสอบว่าทั้ง 2 ประการนี้เชื่อมโยงและสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ กลยุทธ์ งบประมาณ ค่านิยม และปณิธานขององค์กรหรือไม่
- การบริหารทรัพยากรบุคคล หมายถึง การตรวจสอบว่าองค์กรมีแผนการบริหารพนักงานที่มีความสามารถ (Talent Management) และการวางแผนการสืบทอดตำแหน่งงานของพนักงาน (Succession Planning) หรือไม่
- ตรวจสอบวัฒนธรรม ค่านิยม และปณิธานขององค์กรในการบริหาร HR
- ตรวจสอบผลกระทบหรือผลลัพธ์ที่การบริหาร HR มีต่อกิจกรรมโดยทั่วไปขององค์กร ความสามารถในการแข่งขัน รายได้และผลกำไร (เห็นไหมว่าในที่สุดก็ต้องวัดกันที่รายได้และผลกำไรขององค์กรนี่แหละ)
- โครงสร้างขององค์กร (Organization Structure) อย่าเข้าใจผิดว่าการตรวจสอบในเรื่องนี้คือการตรวจสอบแผนผังโครงสร้างองค์กร (Organization Chart) เท่านั้นว่าหน้าตาเป็นอย่างไร แต่จะตรวจสอบว่าโครงสร้างนั้นมีผลกระทบต่อการดำเนินงานให้เป็นไปตามนโยบายอย่างไร และโครงสร้างนั้นถูกนำไปปฏิบัติจริงอย่างไร ไม่ใช่ว่ามีโครงสร้างแผนผังเอาไว้โชว์ในเอกสารแนะนำองค์กร แต่การทำงานในชีวิตจริงไม่ได้เป็นตามโครงสร้างสายการบังคับบัญชาที่ออกแบบไว้ (โชว์)
- ตรวจสอบสถานที่ อุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆ ว่าอำนวยความสะดวกและปลอดภัยให้กับพนักงานทุกเพศ วัย และคนที่บกพร่องทางกายภาพหรือไม่ เช่น มีที่จอดรถสำหรับผู้บกพร่องทางกายภาพหรือไม่ เป็นต้น
- ตรวจสอบแผ่นโปสเตอร์ แผ่นโฆษณา การประกาศข้อความต่างๆ ในกิจการที่พนักงานทุกคนควรรับทราบ ทั้งนี้เพื่อดูว่า HR มีการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพกับพนักงานอย่างทั่วถึงหรือไม่ เช่น มีการปิดประกาศตำแหน่งงานว่างในบริษัทเพื่อให้พนักงานทุกคนทราบ ไม่ใช่ปิดประกาศเฉพาะในแผนกที่รักชอบกันเท่านั้น
- ตรวจสอบภาพลักษณ์และแบรนด์ของการเป็นนายจ้าง (Employment Brand) ขององค์กร
- ตรวจสอบความพึงพอใจและความผูกพัน ร่วมมือร่วมใจ (Employee Engagement) ที่พนักงานมีต่อองค์กร
- ตรวจสอบระบบการเก็บข้อมูล (Files) ของพนักงานแต่ละคน รวมถึงการรักษาความลับหรือข้อมูลส่วนตัวของพนักงาน
- ตรวจสอบนโยบายและระบบการจัดจ้างพนักงาน รวมทั้งระบบการทำงานว่ามีการจัดทำเป็นเอกสารหรือคู่มือหรือไม่ และส่วนที่ไม่ได้จัดทำเป็นเอกสารอย่างเป็นทางการนั้น มีวิธีปฏิบัติอย่างไร (ซึ่งอาจต้องใช้วิธีการสัมภาษณ์ในการเก็บข้อมูลเพื่อตรวจสอบ)
- ตรวจสอบการบรรจุคนลงตำแหน่งงานต่างๆ (Staffing) การจัดทำ Competencies ของงาน และ Competencies ที่พนักงานมีจริงๆ
- ตรวจสอบนโยบายและระบบการให้รางวัลผลตอบแทน สิทธิประโยชน์ สวัสดิการที่ให้พนักงานโดยทั่วไป และอาจตรวจสอบเพื่อเปรียบเทียบระบบการให้ผลตอบแทนขององค์กรกับองค์กรอื่นๆ ภายนอก
- ตรวจสอบความสัมพันธ์ หรือข้อตกลง หรือสัญญาที่ HR มีกับสหภาพแรงงานกับพนักงานรายคน กับผู้ขายสินค้าหรือบริการต่างๆ หรือหน่วยงานที่รับจ้างงานไปทำต่อ (Outsourcing) เป็นต้น
- ตรวจสอบกระบวนการทำงาน (Process) ทั้งหมดของ HR ว่าเป็นไปตามนโยบายที่กำหนดไว้หรือไม่
- ตรวจสอบผลลัพธ์โดยรวม (Outcomes) ของ HR ตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้
เฮ้อ! ตั้ง 16 ข้อขนาดนี้ กว่าจะสร้างแบบจำลอง (Model) หรือปัจจัยที่ต้องตรวจสอบทั้งหมดออกมาเป็นรายการ (Checklist) คงจะยากเอาการ แต่ที่ผู้เขียนว่ายากกว่าและอาจจะยากที่สุด คือ ทำอย่างไร HR จึงจะสามารถสร้างผลงานในทุกข้อที่กล่าวมาให้สมบูรณ์เพื่อให้พร้อมถูกตรวจสอบได้? เห็นด้วยไหมคะ? ที่มา : Bangkokpost.co.th |