กระบวนการวางแผนกลยุทธ์กับแผนปฏิบัติ

พอใครพูดคำว่า "การวางแผนกลยุทธ์" หรือ Strategic Planning  ฟังดูเป็นคำเท่ห์  หลายคนอาจจะไม่รู้ว่า จริงๆแล้ว คำว่า "กลยุทธ์" คืออะไร  มีกระบวนการและการนำไปใช้อย่างไร  คำว่า "กลยุทธ์"  ตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน หมายถึง การรบที่มีเล่ห์เหลี่ยม  วิธีการต่อสู้ที่ต้องใช้กลอุบายต่างๆ  อ่านแล้วก็ยังมองไม่ออกว่าคืออะไร  ในที่นี้จึงขอสรุปย่อๆพอให้เห็นภาพว่า กระบวนการวางแผนกลยุทธ์ในทางธุรกิจนั้น คืออะไร และประกอบไปด้วยอะไรบ้าง  และมีความเชื่อมโยงกับแผนปฏิบัติงานอย่างไร     

แผนกลยุทธ์

แผนงานที่ปรับองค์กรให้ใช้ทรัพยากรทำงานอย่างเกิดประโยชน์สูงสุดจากสถานการณ์ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต เป็นแผนระยะยาวที่เป็นตัวกำหนดทิศทางสำหรับแผนระยะสั้นทั้งหลาย

แผนปฏิบัติ

แผนงานที่นำแผนกลยุทธ์ไปปฏิบัติให้บรรลุเป้าหมายที่กำหนด จะเชื่อมโยงแผนงาน  โครงการ แผนดำเนินงาน แผนงบประมาณ ที่ปฏิบัติประจำปี

การจัดทำกลยุทธ์

การกำหนดจุดมุ่งหมายสูงสุด จัดทำเป็นแผนดำเนินงานต่าง ๆ

การวางแผนกลยุทธ์

การทำการวิเคราะห์และคาดคะเนปัจจัยต่าง ๆ ทั้งทางสังคม การเมือง เศรษฐกิจ และวิทยาการต่าง ๆ ที่จะเป็นไปในอนาคต  โดยวิเคราะห์จุดอ่อน และจุดแข็งของธุรกิจ เพื่อคาดคะเนภาวการณ์แข่งขัน พัฒนาโอกาสทางธุรกิจให้ได้รับประโยชน์สูงสุดจากการเปลี่ยนแปลงที่คาดไว้ล่วงหน้า

เป้าหมายกลยุทธ์

การค้นให้พบผลิตภัณฑ์ที่ดีที่สุดของธุรกิจ จุดมุ่งหมายที่ธุรกิจควรจะไป และควรจะเป็น แหล่งทรัพยากรโดยตรงที่จะนำมาใช้

หลักการพิจารณาในกระบวนการวางแผน

พิจารณาว่าจะก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงจริงหรือไม่ ฝ่ายบริหารจะยอมรับและเข้าใจ เต็มใจนำแผนไปใช้ในการตัดสินใจอย่างไร

ระบบการวางแผนที่มีประสิทธิภาพ

ต้องช่วยให้ผู้บริหารและผู้ปฏิบัติงานเห็นตรงกันในแนวทางและวิธีดำเนินการที่จะทำ มีกลไกเชื่อมโยงแผนกลยุทธ์กับแผนปฏิบัติให้ต่อเนื่องกัน

การจัดสรรเงินทุนตามแผนงานกลยุทธ์

ต้องจัดตามลำดับแผนงานที่มีโอกาสเกิดผลสำเร็จมากที่สุด ไปสู่แผนงานที่มีโอกาสต่ำกว่า

เงินทุนทางกลยุทธ์

• เป็นเครื่องมือเชื่อมโยงแผนกลยุทธ์ กับการใช้ทรัพยากรด้านเงินทุน เพื่อให้บรรลุถึงเป้าหมาย ได้แก่การลงทุนในทรัพย์สินที่มีตัวตน การเพิ่มทุนในเงินทุนหมุนเวียน และค่าใช้จ่ายส่วนเกินความต้องการที่ใช้ในปัจจุบัน
• เงินทุนสำหรับงานประจำ เป็นเงินทุนที่ธุรกิจใช้ในการดำเนินงานปกติ อยู่ในงบประมาณประจำปี ขนาดของเงินทุนกำหนดตามงานประจำต่าง ๆ ส่วนที่เหลือจึงนำไปใช้พัฒนากลยุทธ์

การวิเคราะห์แผนงานกลยุทธ์

ควรจะต้องดูวัตถุประสงค์และวิธีการ ในการพัฒนาและดัดแปลงผลิตภัณฑ์ การปรับปรุงกระบวนการผลิต การค้นคว้าวิจัย การโฆษณา และการลงทุนต่าง ๆ วิเคราะห์ภาพรวมของแผนงาน ความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติ การจัดการทรัพยากรให้เหมาะสม และมีประสิทธิภาพสูงสุด

หลักเกณฑ์ที่ใช้จัดลำดับแผนงาน

เป็นความรับผิดชอบของผู้บริหารระดับสูงโดยตรง พิจารณาจากความจำเป็น ความเหมาะสม ขนาดความเสี่ยง โอกาสสำเร็จผล ความสนับสนุนทางการเงินหลายปีติดต่อกัน และส่วนประสมของเงินทุนที่ใช้

ขั้นตอนการปฏิบัติตามแผน

ติดตามความก้าวหน้าของงาน โดยกำหนดระยะเวลาปฏิบัติงาน จุดที่จะติดตามผลเป็นระยะ ๆ

ประโยชน์จากการจัดทำแผนงานในการวางแผนกลยุทธ์

 เป็นการนำกระบวนการวิเคราะห์ และจัดสรรเงินทุนใช้เชื่อมโยงเป้าหมายทางกลยุทธ์กับงบประมาณ ใช้เงินทุนดำเนินการสอดคล้องกับกลยุทธ์ที่วางไว้ตามลำดับความสำคัญก่อนหลัง

งบประมาณ

เป็นกลไกที่ช่วย วิเคราะห์ถึงขนาดค่าใช้จ่าย และทรัพยากรทุกชนิดที่ใช้ในการปฏิบัติตามกลยุทธ์ที่วางไว้ เป็นเครื่องมือพื้นฐานสำหรับแปลงความคิดทางกลยุทธ์ เป็นแผนปฏิบัติงาน

ที่มา : วันสต๊อปเอ็ชอาร์