กสทช.ผนึก10ม.ปั้นหลักสูตร-ล้อมคอก"วิทยุชุมชนเถื่อน"

 รศ.ดร.พนา ทองมีอาคม กรรมการ กสทช. ฉายภาพวิทยุชุมชนว่า เป็นช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อ เทคโนโลยีมีการหลอมหลวมทำให้กิจการโทรคมนาคม และสื่อสารมวลชนแยกกันไม่ออก จึงอยากให้ผู้ประกอบการ ผู้ดำเนินรายการวิทยุ ได้เข้าใจ เรียนรู้เทคโนโลยีการหลอมหลวมต่างๆ ที่เกิดขึ้น การจัดทำหลักสูตร เป็นเสมือนการปลูกจิตสำนึกให้ผู้เกี่ยวข้องในวิชาชีพนี้ ได้รู้ว่าวิทยุชุมชนไม่ได้แสวงหากำไร แต่เป็นเครื่องมือสร้างความแข็งแกร่ง ผูกโยงคนในชุมชนเข้าด้วยกัน รวมถึงการฝึกอบรมวิทยุชุมชนจึงเป็นกลไกหนึ่งที่จะทำให้วิทยุชุมชนสามารถมี ความรู้ในการดำเนินการได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย

 ขณะที่ รศ.คิม ไชยแสนสุข อธิการบดี ม.ร. กล่าวว่า วิทยุชุมชน เป็นเครื่องมือในการนำความรู้เข้าสู่ผู้คนที่อยู่นอกห้องเรียนได้เป็นอย่าง ดี ดังนั้น การเพิ่มเติมศักยภาพให้แก่นักจัดรายการเหล่านี้ จะเป็นประโยชน์อย่างมากในการสื่อข้อมูลให้คนในชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีผลในการพัฒนาชาวนา ชาวสวน แรงงานของประเทศให้กลายเป็นผู้มีความรู้ ทันโลกทันเหตุการณ์ รู้ทุกเรื่องที่ควรรู้ และเป็นประโยชน์ต่อตัวเอง เพราะเมื่อคนเหล่านี้มีความสามารถในการดูแลตนเองและสามารถพัฒนาท้องถิ่นทั้ง ในเรื่องการเมือง เศรษฐกิจ สังคม จะทำให้สถานะของประเทศไทยดีกว่าที่เป็นอยู่อย่างแน่นอน

 ด้วยความสำคัญของวิทยุชุมชน จึงเป็นที่มาของหลักสูตรวิทยุชุมชน ผ่านมุมมอง "นายสุระชัย ชูผกา อาจารย์ประจำภาควิชาสื่อสารมวลชน คณะมนุษยศาสตร์ ม.ร. ในฐานะประธานหลักสูตร ว่า หลักสูตรวิทยุชุมชน ที่คณาจารย์จาก 10 สถาบันอุดมศึกษา ร่วมกันจัดทำฝึกอบรม แต่ยึดตามหลัก กสทช.เสนอ คือต้องมีเนื้อหาสาระ 9 หมวดวิชา 17 ชั่วโมง ดังนั้น 1 รัฐธรรมนูญกับสิทธเสรีภาพของบุคคลและสื่อมวลชน 2.วิทยุชุมชนเพื่อการพัฒนา 3.การบริหารจัดการวิทยุชุมชน 4.การผลิตรายการวิทยุชุมชน 5.การเขียนเชิงสร้างสรรค์ 6.การใช้ภาษาไทย 7.จริยธรรมและกฎหมายสื่อมวลชน 8.ความรู้ด้านเทคนิคและเทคโนโลยีในการจัดการวิทยุชุมชน และ 9.สัมมนาวิทยุชุมชน

 หลักสูตรดังกล่าว ต้องปรับเปลี่ยนให้เน้นการแสดงและรักษาความเป็นอัตลักษณ์ของท้องถิ่นในแต่ละ พื้นที่ไว้ในการจัดรายการ มีการเสนอให้ถอดบทเรียนของวิทยุชุมชนทั้งในและต่างประเทศมาใช้ในการวางหลัก สูตร รวมทั้งค้นหาเทคโนโลยีที่เหมาะสมแก่การทำวิทยุชุมชน ให้มีการจัดรายการที่สร้างสรรค์ในรูปแบบใหม่ๆ เพื่อสร้างความน่าสนใจทั้งในเนื้อหาและรูปแบบรายการ ให้มีความรู้ในข้อกฎหมายที่เกี่ยวของกับการสื่อสารมวลชน สิทธิเสรีภาพในการแสดงความเห็น ให้มีความรับผิดชอบในฐานะสื่อชุมชนที่ไม่แสวงหาผลกำไร

 “ผู้อบรม เป็นผู้มีความรู้ เป็นผู้ดำเนินรายการจัดวิทยุมานาน หลักสูตรควรง่ายต่อการเรียนรู้ ปรับเปลี่ยนได้ และเป็นเพียงคำอธิบาย เค้าโครงรายวิชาควรมีลักษณะ ทิศทางไม่แตกต่างกัน แต่ต่างกันเรื่องปัจจัยสภาพแวดล้อมในพื้นที่ และเรื่องกฎหมายรัฐธรรมนูญมาตรา 45 ระบุถึงสิทธิเสรีภาพการแสดงความเห็นของบุคคล และสื่อมวลชน มาตรา 46 เน้นเรื่องหลักประกันของคนทำงานทั้งวิทยุ โทรทัศน์ ของรัฐและเอกชน ในเรื่องมีเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นที่ไม่ขัดต่อจรรยาบรรณ

  และมาตรา 47 เน้นเรื่ององค์กรของรัฐที่เป็นอิสระในการจัดสรรคลื่นความถี่ และเป็นผู้กำกับ และมาตรา 48 ที่เน้นห้ามนักการเมืองเป็นเจ้าของสื่อ ซึ่งทั้งหมดจะต้องอบรมควบคู่กันไปทั้งความรู้และจรรยาบรรณ”

 คณะทำงานจัดทำร่างหลักสูตรวิทยุชุมชน ได้เสนอต่อ กสทช. ไปเมื่อวันที่ 17 มกราคม ซึ่ง กสทช.เห็น ชอบในร่างหลักสูตรวิทยุชุมชนและอนุมัติในหลักการ แต่ให้เพิ่มเติมว่า 10 สถาบันที่ร่วมกันร่างหลักสูตรดังกล่าวต้องจัดอบรมสัมมนาผู้จัดรายการวิทยุ ชุมชนภูมิภาคละ 1,000 คน อีกทั้งให้เปิดเวทีถกเเถียงกันอย่างเสรี เพื่อกำหนดทิศทางของวิทยุชุมชนร่วมกัน

 "กสทช.เปิด ให้วิทยุชุมชนทั้ง 6,500 แห่งยื่นใบสมัคร เพื่อนำร่องวิทยุชุมชนตามร่างหลักสูตรนี้ ตั้งแต่วันที่อนุมัติหลักสูตร (17 ม.ค.54) ซึ่งขณะนี้มีวิทยุชุมชนยื่นสมัครมาแล้ว 900 แห่ง จะคัดให้ได้ใบอนุญาตชั่วคราว 51 แห่ง ดำเนินการได้ภายใน 1 ปี แต่ในช่วงทดลอง 30 วันจะมีการติดตามผลว่ามีการโฆษณาหรือไม่ หรือมีคลื่นรบกวนหรือไม่ หลัง 30 วันต้องรอคณะกรรมการ กสทช.ชุด ใหม่ หากเห็นชอบตามร่างหลักสูตรนี้ก็คงดำเนินการต่อไป ถ้าไม่เห็นด้วย 51 สถานีวิทยุชุมชนยังได้รับการคุ้มครองไปจนกว่าจะครบ 1 ปี และนี่คือความชัดเจนของวิทยุชุมชนหลังจากเกิดมาแล้ว 10 ปี"  นายสุระชัยกล่าวในที่สุด

komchadluek