น้ำปลาสูตรเพื่อสุขภาพ

        จากผลงานวิจัยของน.ส.ณฐมล จินดาพรรณ นักศึกษาโครงการปริญญาเอกกาญจนาภิเษก ภาควิชาวิศวกรรมอาหาร คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.) เปิดเผยว่า ปัจจุบันเริ่มมีการผลิตน้ำปลาเกลือโซเดียมต่ำโดยทดแทนด้วยเกลือโปแตสเซียมแทนในกระบวนการหมักปลา ซึ่งได้รับความสนใจจากกลุ่มผู้บริโภคที่ห่วงใยสุขภาพมากขึ้น โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาด้านสุขภาพ เช่น โรคหัวใจ ความดันโลหิตสูงอย่างไรก็ตาม น้ำปลาที่มีปริมาณโซเดียมต่ำลงจากการทดแทนด้วยโปแตสเซียมก็ยังไม่เหมาะสำหรับผู้ป่วยโรคไต ผู้วิจัยจึงได้ศึกษาวิธีการผลิตน้ำปลาโซเดียมต่ำ โดยไม่ใช้วิธีการแทนโซเดียมด้วยโปแตสเซียม แต่ใช้เทคนิคอิเล็กโทรไดอะไลซิส
        ที่มา  หนังสือพิมพ์ผู้จัดการออนไลน์ สืบค้นวันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2553   

        จากประเด็นข่าวดังกล่าวเป็นที่น่าสนใจว่าน้ำปลาที่มีปริมาณโซเดียมต่ำใช้วิธีดึงโซเดียมออกจากน้ำปลาด้วยเทคนิคอิเล็กโทรไดอะไลซิส (Electrodialysis) หรือ การแยกสารผ่านเยื่อด้วยไฟฟ้า เพื่อทำให้น้ำปลามีเกลือต่ำลงโดยไม่ต้องปรับเปลี่ยนสูตรเกลือในการหมักปลาทำให้คุณภาพของน้ำปลาเป็นที่ยอมรับของผู้บริโภคจึงถือว่าเทคนิคอิเล็กโทรไดอะไลซิสมีประโยชน์ต่อวงการอุตสาหกรรมอาหาร

         เนื้อหาสาระสำหรับกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ 
         ช่วงชั้นที่ 4  
         สาระที่ 3 : สารและการเปลี่ยนแปลง  มาตรฐาน ว 3.2

         ความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับกระบวนการอิเล็กโทรไดอะไลซิส (Electrodialysis)
         อิเล็กโทรไดอะไลซิส เป็นเซลล์อิเล็กโทรไลต์ซึ่งเป็นการเปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าเป็นพลังงานเคมี  โดยขั้วแอโนดซึ่งเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชัน (ปฏิกิริยาที่สารมีการให้อิเล็กตรอนแก่สารอื่น)เป็นขั้วลบ  และขั้วแคโทดซึ่งเกิดปฏิกิริยารีดักชันที่มีสารรับอิเล็กตรอนจากสารอื่นทำหน้าที่เป็นขั้วบวก  ในส่วนของ
อิเล็กโทรไดอะไลซิสที่ใช้แยกไอออนจากสารละลายโดยให้ไอออนเคลื่อนที่ผ่านเยื่อแลกเปลี่ยนไอออน ซึ่งเป็นเยื่อบาง ๆ ไปยังขั้วไฟฟ้าที่มีขั้วตรงกันข้าม สารละลายจึงมีความเข้มข้นลดลง ใช้หลักการนี้ในการผลิตน้ำจืดจากน้ำทะเล

ภาพที่ 1  แสดงกระบวนการอิเล็กโทรไดอะไลซิส

ที่มา https://www.idswater.com/Common/Paper/Paper_220/f1.jpg

        คำถามเพื่อนำไปสู่การอภิปรายในห้องเรียน
 1.  หากน้ำปลามีปริมาณโซเดียมลดลง นักเรียนคิดว่าจะมีผลต่อความเค็มของเกลือหรือไม่อย่างไร
 2.  เซลล์อิเล็กโทรไลต์มีลักษณะการเปลี่ยนแปลงพลังงานอย่างไร
 3.  หลักการทำงานของกระบวนการอิเล็กโทรไดอะไลซิสเป็นอย่างไร
 4.  กระบวนการอิเล็กโทรไดอะไลซิสนำไปใช้ประโยชน์ในวงการอุตสาหกรรมอะไรบ้าง