หูกางช่วยชีวิต

        เด็กชายหมิง หมิง จากเมืองหยินฉาง ประเทศจีน ทำเอาผู้คนในชุมชนตกใจสุดขีด เมื่อพลัดตกหน้าต่างบ้าน 
แต่เป็นเคราะห์ดีของหมิงหมิง ที่รอดชีวิตได้อย่างปาฏิหาริย์ เพราะ หูกางทั้งสองข้างของหมิง หมิง นั่นเอง 
ที่ช่วยให้แคล้วคลาดจากเหตุการณ์ดังกล่าว โดยเจ้าหน้าเล่าว่า เมื่อได้รับแจ้งเหตุจึงรุดมาช่วยเหลือเด็กชาย
ได้ทันท่วงที และพบว่าร่างของเด็กลอดตะแกรงออกไปทั้งตัวแล้ว เหลือเพียงแต่หูทั้งสองข้าง ที่คอยพยุงไม่ให้
ตกลงไปข้างล่าง ซึ่งในที่สุดก็สามารถดึงตัวเด็กขึ้นมาได้อย่างปลอดภัย
( ที่มา  https://www.thairath.co.th/content/oversea/81153)
     

                                      
                                                         ภาพที่  1  เจ้าหน้าที่กำลังช่วยหมิง หมิง        
                          
                                          ( ที่มา  https://www.thairath.co.th/content/oversea/81153)

           จากเหตุการณ์นี้จะเห็นได้ว่า หูกาง สามารถช่วยชีวิตเด็กน้อยหมิง หมิง ได้จริง ๆ ค่ะ แต่ลักษณะหูกางนั้น
เกิดขึ้นมาได้อย่างไร ทำไมคนบางคนมีหูกาง บางคนหูเล็ก บางคนหูใหญ่บ้างแตกต่างกัน  ซึ่งทั้งหมดนี้ขึ้นอยู่กับ
พันธุกรรม เป็นการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมจากบรรพบุรุษ มาสู่ถึงรุ่นลูกหลาน กันได้ ตัวอย่างลักษณะที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม เช่น ลักยิ้ม  ติ่งหู  ผมหยิก  สีผิว  เป็นต้นค่ะ 

        ****  มาศึกษารายละเอียดของพันธุกรรมและการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมกันนะคะ  ****
      

เนื้อหาเกี่ยวข้องกับ  กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์    ทุกระดับชั้น  และผู้สนใจทั่วไป

เรื่อง   พันธุกรรม

            พันธุกรรม (genetics)  หมายถึง การถ่ายทอดลักษณะต่างๆ ของสิ่งมีชีวิตจากรุ่นสู่รุ่น (Generation) 
เช่น รุ่นพ่อแม่ลงไปสู่รุ่นลูกหลาน มีการเริ่มต้นการศึกษาเรื่องพันธุกรรมโดย เกรเกอร์ เมนเดล (Gregor Mendel) 
เป็นผู้ที่ค้นพบและอธิบายหลักการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม ในช่วงกลางของทศวรรษที่  18   พันธุกรรม
เป็นสิ่งที่ทำให้คนเรามีลักษณะต่างๆแตกต่างกันไปมากมาย โดยมีหน่วยควบคุมที่เรียกว่ายีนส์ ซึ่งมีทั้งยีนส์ที่ควบคุมลักษณะเด่น และยีนส์ที่ควบคุมลักษณะด้อย แต่ส่วนหนึ่งที่ทำให้ลักษณะเราแตกต่างออกไป คือสภาพแวดล้อม เช่น 
ความอ้วน อาจเกิดจากสภาพแวดล้อมมากกว่าพันธุกรรม  
           
           การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
          
           การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม เกี่ยวข้องกับ ยีนและโครโมโซม  ดังนี้
            
           ยีน (gene) คือ หน่วยพันธุกรรมที่อยู่บนโครโมโซม (chromosome) มีลักษณะเรียงกันเหมือนสร้อยลูกปัด 
ทำหน้าที่ควบคุมลักษณะต่างๆ ทางพันธุกรรมจากพ่อแม่ไปยังลูกหลาน ในคนจะมียีนประมาณ 50,000 ยีน  
แต่ละยีนจะควบคุมลักษณะต่างๆ ทางพันธุกรรมเพียงลักษณะเดียว ยีนที่ควบคุมลักษณะพันธุกรรมบางอย่างมี 2 ชนิด คือ

           1. ยีนเด่น (dominant gene) คือ ยีนที่แสดงลักษณะนั้นๆ ออกมาได้ แม้มียีนนั้นเพียงยีนเดียว
           2. ยีนด้อย (recessive gene) คือ ยีนที่สามารถแสดงลักษณะให้ปรากฏออกมาได้ ก็ต่อเมื่อมียีนด้อย
ทั้งสองยีนอยู่บนคู่โครโมโซม

         โครโมโซม (chromosome) ในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตประกอบด้วย นิวเคลียส เยื่อหุ้มเซลล์ ไซโทพลาซึม เมื่อใช้กล้องจุลทรรศน์ส่องดูนิวเคลียสของเซลล์ที่กำลังแบ่งตัวจะเห็นโครงสร้างมีลักษณะเป็นเส้นยาวๆ เล็กๆ ขดไปมาเรียกโครงสร้างนี้ว่า โครมาทิน (chromatin) เมื่อเซลล์โครมาทินขดแน่นมากขึ้นและหดสั้นลง จะมีลักษณะเป็นแท่งเรียกว่า โครโมโซม (chromosome) โครโมโซมแต่ละโครโมโซมประกอบด้วยแขน 2 ข้าง เรียกว่า โครมาทิด (chromatid) ซึ่งแขนทั้งสองจะมีจุดเชื่อมกันเรียกว่า เซนโทรเมียร์ (centromere)

            ลักษณะทางพันธุกรรม
            สิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดมีลักษณะเฉพาะและแตกต่างจากสิ่งมีชีวิตชนิดอื่น ลองสังเกตบุคคลที่อยู่รอบๆ ตัวเราจะพบว่ามีลักษณะที่แตกต่างกันเช่น บางคนมีตาชั้นเดียว บางคนจมูกโด่ง บางคนผมหยิก ลักษณะต่างๆ เหล่านี้ได้รับการถ่ายทอดจากรุ่นพ่อแม่ไปสู่รุ่นต่อๆ ไป เราเรียกลักษณะนี้ว่า ลักษณะทางพันธุกรรม

                                                              ภาพที่  2  ลักษณะทางพันธุกรรม    
                          
                        ( ที่มา   https://www.maceducation.com/e-knowledge/2432210100/01.htm)

            กระบวนการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม

            1. เพดดีกรี (pedigree) หรือพงศาวลี เป็นแผนผังในการศึกษาพันธุกรรมของคน ซึ่งแสดงบุคคลต่างๆ
ในครอบครัว

                                                             ภาพที่  3  เพดดีกรี หรือพงศาวลี 
                          
                    ( ที่มา  https://www.maceducation.com/e-knowledge/2432210100/01.htm)

            2. การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมโดยยีนบนออโทโซม (autosome) และยีนบนโครโมโซมเพศ 
(sex chromosome) ในร่างกายคนมีโครโมโซม 46 แท่ง มาจัดเป็นคู่ได้ 23 คู่ โดยแบ่งเป็น 2 ชนิด คือ
               1) ออโทโซม (autosome) คือ โครโมโซม 22 คู่ คู่ที่ 1 - คู่ที่ 22 เหมือนกันทั้งเพศหญิงและเพศชาย
               2) โครโมโซมเพศ (sex chromosome) คือ โครโมโซมอีก 1 คู่ (คู่ที่ 23) สำหรับในเพศหญิงและเพศชายจะต่างกัน โดยเพศหญิงจะเป็นแบบ XX เพศชายจะเป็นแบบ  XY  โดยโครโมโซม  Y จะมีขนาดเล็กกว่าโครโมโซม  X

              ความแปรผันทางพันธุกรรม 
              
              สิ่งมีชีวิตที่อยู่ในสปีชีส์เดียวกัน ย่อมมีลักษณะทางพันธุกรรมที่คล้ายคลึงกันมากกว่าสิ่งมีชีวิตต่างสปีชีส์กันหรือสิ่งมีชีวิตชนิดเดียวกันจะมีลักษณะคล้ายคลึงกันและมีความแตกต่างกันน้อยกว่าสิ่งมีชีวิต ต่างชนิดกัน ความแตกต่างอันเนื่องจากมีลักษณะพันธุการรมแตกต่างกัน เรียกว่า ความแปรผันทางพันธุกรรม (genetic variation)

              ความแปรผันลักษณะทางพันธุกรรมสามารถจำแนกได้ 2 ประเภท 
              1. ความแปรผันลักษณะทางพันธุกรรม ที่ไม่ต่อเนื่อง (discontinuous variation) 
              เป็นลักษณะทางพันธุกรรมที่สามารถแยกความแตกต่างได้อย่างชัดเจนเกิดจากอิทธิพลของกรรมพันธุ์เพียงอย่างเดียว เช่น  มีลักยิ้ม-ไม่มีลักยิ้ม   มีติ่งหู-ไม่มีติ่งหู   ห่อลิ้นได้-ห่อลิ้นไม่ได้

              2. ความผันแปรทางพันธุกรรมแบบต่อเนื่อง (continuous variation)
              เป็นลักษณะทางพันธุกรรมที่ไม่สามารถแยกความแตกต่างได้อย่างเด่นชัด เช่น ความสูง น้ำหนัก โครงร่าง สีผิว ซึ่งเกิดจากอิทธิพลของกรรมพันธุ์และสิ่งแวดล้อมร่วมกัน เช่น ความสูง ถ้าได้รับสารอาหารถูกต้องตามหลักโภชนาการ  และมีการ ออก กำลังกายก็จะทำให้มีร่างกายสูงได้
 

                                      
                                                             ภาพที่  4  ตัวอย่างสิ่งมีชีวิตหูกาง
                          
                                                    ( ที่มา https://upic.me/i/1i/01237.jpg)

  *****  ถึงตอนนี้คงทราบเหตุผลแล้วนะคะว่าทำไมหมิง หมิง จึงมีหูกาง เพราะหูกางเป็นลักษณะ
               ทางพันธุกรรมที่ถ่ายทอดจากรุ่นพ่อแม่มาสู่รุ่นลูก นั้นเองค่ะ แสดงว่าในตะกูลของหมิง หมิง 
                                          ไม่คนใดคนหนึ่งก็ต้องมีลักษณะหูกางค่ะ  *****

           
คำถาม VIP ชวนคิด
 
        1.  เพราะเหตุใดเด็กน้อยหมิง หมิง จึงมีหูกาง
        2.  หูกางเกี่ยวข้องกับพันธุกรรมอย่างไร
        3.  ลักษณะทางพันธุกรรมคืออะไร
        4.  ยีนคืออะไร
        5.  เพดดีกรี มีประโยชน์อย่างไรทางพันธุกรรม
        
กิจกรรมเสนอแนะ

        1.ให้นักเรียนเขียนเพดดีกรี แสดงลักษณะทางพันธุกรรมของครอบครัวนักเรียน
        2.ให้นักเรียนยกตัวอย่างลักษณะที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรมมา  3  อย่าง
        3.ให้นักเรียนสำรวจว่าในห้องเรียนนักเรียนมีนักเรียนกี่คนที่มีลักษณะหูกางหรือลักษณะทางพันธุกรรมอื่น ๆ 
        
การบูรณาการ

        1. ให้นักเรียนนับจำนวนนักเรียนในห้องเรียนที่มีลักษณะหูกางหรือลักษณะทางพันธุกรรมอื่น ๆ แล้วแบ่งกลุ่มว่าประเภทใดมีจำนวนมากที่สุด
        2. ให้นักเรียนวาดเพดดีกรี แสดงลักษณะทางพันธุกรรม 1 ลักษณะและนำเสนอหน้าชั้นเรียน
        3. ให้นักเรียนค้นคว้าและนำเสนอปัจจัยใดบ้างที่มีผลต่อการแปรผันลักษณะทางพันธุกรรม
      
แหล่งข้อมูลอ้างอิง

        1. https://www.thairath.co.th/content/oversea/81153
           2. https://th.wikipedia.org/wiki/พันธุกรรม
           3. https://www.maceducation.com/e-knowledge/2432210100/01.htm
           4. https://www.thaigoodview.com/library/contest2551/science03/53/2/heredity/topic00_03.html
           5. https://upic.me/i/1i/01237.jpg

 
ที่มา : https://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=2443