วิชาภาษาไทย ภาษาไทย หลักการใช้ภาษา โวหาร โวหารภาพพจน์

ปีเตอร์ เช็ก  
ที่มาของภาพ https://www.tnnthailand.com/news/details.php?id=25822

ประเด็นจากข่าว  
       ปีเตอร์ เช็ก ประตูคนเก่งของ"สิงห์บลูส์" มือกาวสาธารณรัฐเช็กวัย 29 ปี    สลัดอาการบาดเจ็บหวนมาเฝ้าเสาได้อีกครั้ง คาดว่าจะลงประเดิมเกมพบ"แมวดำ" ซันเดอร์แลนด์ ในวันเสาร์นี้ ร่วมไปถึงศึกแชมเปี้ยนส์ ลีก ในวันอังคารที่ 13 กันยายนกับ"ห้างขายยา" เลเวอร์คูเซ่น    นายทวารเบอร์หนึ่งของ"สิงโตน้ำเงินคราม "เชลซี ทีมเงินถุงเงินถังของศึก      พรีเมียร์ ลีกได้รับบาดเจ็บบริเวณเอ็นหลังหัวเข่า ระหว่างฝึกซ้อมเมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา ต้องพักรักษาตัวเป็นระยะเวลาร่วมเดือน 
ที่มา   https://news.sanook.com/1053529
เนื้อหาสำหรับกลุ่มสาระการเรียนรู้ ภาษาไทย ระดับชั้น มัธยมศึกษาปีที่ ๓

                 ภาพพจน์ คือกลวิธีที่ผู้แต่งใช้เรียบเรียงถ้อยคำให้มีความไพเราะ สละสลวย สัมผัสอารมณ์ของผู้อ่านหรือทำให้ผู้อ่านเกิดความกระทบใจ ความรู้สึกหรือจินตนาการ 

https://www.oknation.net/blog/fantastic/2008/01/27/entry-1

         ๑. การเปรียบสิ่งหนึ่งเหมือนกับสิ่งหนึ่ง  โดยใช้คำเปรียบเทียบให้เห็น เช่น  เสมือน  เหมือน  เฉก  เช่น  เพียง  เพี้ยง  ราว  กล  ดั่ง  ดั่ง  ดุจ  ประดุจ  ต่าง  ภาพพจน์นี้เรียกว่า  อุปมา
เช่น
                         “ฮึดฮัดขัดแค้นแน่นใจ   ตาแดงดั่งแสงไฟฟ้า”  (รามเกียรติ์)
                        “พระโหยหวนครวญเพลงวังเวงจิต              ให้คนคิดถึงถิ่นถวิลหวัง
                     ว่าจากเรือนเหมือนนกมาจากรัง                      อยู่ข้างหลังก็จะแลชะแง้คอย”(พระอภัยมณี)

https://www.oknation.net/blog/arekoy/2009/02/13/entry-1

         ๒. การเปรียบสิ่งหนึ่งเป็นอีกสิ่งหนึ่ง  เป็นการเปรียบสิ่งหนึ่งเหมือนกับสิ่งหนึ่งมากจนเกือบเป็นสิ่งเดียวกัน มักมีคำว่า  เป็น  คือ  เท่า  ปรากฎอยู่  ภาพพจน์นี้เรียกว่า  อุปลักษณ์
เช่น
                         “ความรักเป็นยาพิษชนิดหนึ่ง                      เป็นน้ำผึ้งจากแดนอันแสนหวาน
                    เป็นความสุขเป็นทุกข์ท้อทรมาน                     เป็นทางผ่านของใจใครบางคน” (มุทิตา)
                        “ลูกคือดวงใจของพ่อแม่                              แม่เป็นมิตรแท้ของลูกนั่น”

         ๓. การสมมุติสิ่งต่าง ๆ (ที่ไม่ใช่มนุษย์) มีกิริยาอาการเหมือนมนุษย์   ภาพพจน์นี้เรียกว่า บุคคลวัตหรือบุคคลสมมุติ
เช่น
                      “เพชรน้ำค้างค้างหล่นบนพรมหญ้า               เย็นหยาดฟ้ามาฝันหลังวันใหม่
                   เคล้าเคลียหยอกดอกหญ้าอย่างอาลัย            เมื่อแฉกดาวใบไผ่ไหวตะวัน” (วารีดุริยางค์)

https://www.bloggang.com/mainblog.php?id=skit&mont

        ๔. การกล่าวเกินจริง เพื่อให้ข้อความนั้นมีน้ำหนักมากขึ้น ภาพพจน์นี้เรียกว่า อติพจน์
 เช่น
                     “ถึงม้วยดินสิ้นฟ้ามหาสมุทร                         ไม่สิ้นสุดความรักสมัครสมาน
                 แม้เกิดในใต้หล้าสุธาธาร                                   ขอพบพานพิศวาสมิคลาดคลา”  (พระอภัยมณี)
        ๕. การใช้สิ่งหนึ่งแทนอีกสิ่งหนึ่ง  ที่มีคุณสมบัติบางประการร่วมกัน เช่นดอกไม้แทนผู้หญิง เพราะมี
ลักษณะร่วมกันคือความสวยงาม ภาพพจน์นี้เรียกว่าสัญลักษณ์
เช่น
                   “เจ้าดอกเอ๋ยดอกขจรอาวรณ์ถวิล                นกขมิ้นเหลืองอ่อนจะนอนไหน
                เขาวางขลุ่ยข่มน้ำตาว้าเหว่ใจ                           ตอบไม่ได้ดอกหนาข้าคนจร”(เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์)

https://www.oknation.net/blog/arekoy/2009/02/13/entry-1

        ๖. การใช้คำให้กระทบความรู้สึกโดยการเลียนเสียงธรรมชาติ    ภาพพจน์นี้เรียกว่าสัทพจน์
  เช่น
                    “ตุบตับฉับฉาดฉะ                                          ทำเงอะงะมิใคร่สู้ 
                  ยอมเขาก็ย่อมรู้                                                 ความพ่ายแพ้จักมาเยือน”
        ๗.  กลวิธีการแต่งที่กวีสรรหามาเพื่อให้บทประพันธ์มีความเด่นเป็นพิเศษ     ภาพพจน์นี้เรียกว่า การเล่นคำ
  เช่น
                  “หนึ่งในหล้าหนึ่งเดียวหนึ่งองค์นี้                   หนึ่งผู้มีบุญญามหาศาล
                 หนึ่งในใจประชามาเนิ่นนาน                              หนึ่งนั้นองค์ภูบาลภูมิพล”

https://www.lesla.com/board/gen.php?id=19334&mode_id=4

ประเด็นคำถาม
 นักเรียนเข้าไปตอบคำถามจากประเด็นคำถาม     คลิกที่นี่   
 คำตอบข้อที่ ๑..........
 คำตอบข้อที่ ๒..........
 คำตอบข้อที่ ๓..........
 คำตอบข้อที่ ๔..........
 คำตอบข้อที่ ๕..........

กิจกรรมเสนอแนะ
 ๑.   อ่านหนังสือเพิ่มเติมหาข้อความที่ปรากฎโวหารประเภทต่าง ๆ

บูรณาการ
 
 ศิลปะ:  การแสดงหรือทัศนศิลป์  

ที่มา
https://www.tnnthailand.com/news/details.php?id=25822
https://news.sanook.com/1053529
https://www.tnnthailand.com/news/details.php?id=25822
https://www.praphansarn.com/new/forum/forum_posts.asp?TID=13225&get=last
https://www.kroobannok.com/blog/7424
https://www.oknation.net/blog/arekoy/2009/02/13/entry-1
https://www.bloggang.com/mainblog.php?id=skit&month=04-11-2009&
ที่มา : https://www.sahavicha.com/?name=knowledge&file=readknowledge&id=4330