การทำงานของระบบขับถ่าย
ในร่างกายของเราจะมีการทำงานของกระบวนการของเนื้อเยื่อต่างๆ ซึ่งจะทำให้มีของเสียเกิดขึ้น เช่น แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ เกลือแร่ ยูเรีย เป็นต้น และจำเป็นต้องขับถ่ายออกไปจากร่างกายซึ่งเป็นการทำงานของระบบขับถ่าย โดยกระบวนการขับถ่ายของเสียออกจากร่างกายประกอบไปด้วย การกำจัดของเสียทางไต การกำจัดของเสียทางผิวหนัง การกำจัดของเสียทางปอด และการกำจัดของเสียทางลำไส้ใหญ่
การกำจัดของเสียทางไต
ทำหน้าที่กรองของเสียออกจากเลือดแล้วนำออกนอกร่างกายเปป็นการทำงานของระบบขับถ่ายในรูปของปัสสาวะ
1) . ไต ( kidneys ) รูปร่างคล้ายเมล็ดถั่ว ตั้งอยู่ทางด้านหลังของช่องท้องด้านซ้ายและขวา ทำหน้าที่กรองของเสียออกจากเลือด ขับออกมาเป็นน้ำปัสสาวะไหลไปตามท่อเล็กๆในไต โดยไปรวมกันที่กรวยไต จากนั้นก็ไหลผ่านท่อไตลงสู่กระเพาะปัสสาวะ พร้อมที่จะขับออกมานอกร่างกายทางท่อปัสสาวะ
2) ท่อไต (ureters )เป็นท่อที่ออกมาจากไตในแต่ละข้างไปสู่กระเพาะปัสสาวะ มีความยาวประมาณ 10-12 นิ้ว ท่อไตจะรองรับปัสสาวะจากไต แล้วบีบรัดตัวเป็นระยะๆ ให้น้ำปัสสาวะลงไปสู่กระเพาะปัสสาวะเป็นหยดๆ
3) กระเพาะปัสสาวะ( bladder) มีลักษณะคล้ายถุงวางตัวอยู่ในช่องกระดูกเชิงกราน มีผนังที่ประกอบด้วยกล้ามเนื้อเรียบ 3 ชั้นสามารถบรรจุน้ำปัสสาวะได้ประมาณ 1.5 ล.
4) ท่อปัสสาวะ (urethra) เป็นท่อเล็กๆ ที่ออกมาจากกระเพาปัสสาวะเพื่อจะนำน้ำปัสสาวะออกไปนกร่างกาย เพศหญิงท่อปัสสาวะยาวประมาณ 1-1 ½ นิ้ว เพศชายท่อปัสสาวะยาวประมาณ 8นิ้ว
การจัดของเสียทางลำไส้ใหญ่
หรือที่เราเรียกว่า อุจจาระทำหน้าที่ขับกากอาหารที่เหลือจากการย่อยอาหารออกจากร่างกายเป็นการทำงานของระบบขับถ่ายในรูปของอุจจาระ
1) ลำไส้ใหญ่ ทำหน้าที่ดูดซึมน้ำและเกลือแร่ออกจากกากอาหาร และขับเมือกออกมาหล่อลื่นให้กากอาหารส่วนที่แข็งเคลื่อนที่ผ่านไปได้
2) ทวารหนัก ทำหน้าที่เป็นทางระบายอุจจาระ
การกำจัดของเสียทางปอด
ของเสียที่กำจัดทางปอดจะเป็นการหายใจเอาแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ออกจากร่างกาย ซึ่งจะเป็นการทำงานของระบบหายใจ โดยจะกล่าวในเรื่องต่อไป
การกำจัดของเสียทางผิวหนัง
ของเสียที่กำจัดออกทางผิวหนังจะอยู่ในรูปของเหลวที่เรียกว่า เหงื่อ โดยผ่านออก ทางต่อมเหงื่อ ( sweet gland) ที่มีอยู่ใต้ผิวหนังทั่วร่างกาย เหงื่อจะประกอบด้วยน้ำเป็นส่วนใหญ่ และเกลือบางชนิด ทำให้เหงื่อมีรสเค็ม
การปฏิบัติตนเพื่อดูแลรักษาอวัยวะในระบบขับถ่าย
1. ดื่มน้ำสะอาดวันละมาก ๆ รับประทานอาหารที่สุกใหม่ ๆ
2. ไม่กลั้นอุจจาระและปัสสาวะเป็นเวลานาน ๆ
3. ควรอาบน้ำชำระร่างกายทุกวัน
4. ออกกำลังกายอย่างเหมาะสม
5.ถ้ามีอาการผิดปกติต้องรีบปรึกษาแพทย์